Üç girişimci tarafından geliştirilmiş yerli bir uygulama
İŞ dünyasına adım atmak isteyen milyonlarca gencin önündeki en önemli engellerden birisi olarak artık küresel bir dil kabul edilen İngilizce’yi bilmemek olarak gösterilir. Oysa küresel ekonomiye yönelik üretim yapan Türkiye iş dünyasının arayışı son yıllarda büyük çoğunlukla İngilizce bilen çalışan yönündedir. Ne var ki teknolojik yeniliklere ve sosyal değişime çok açık olan Türkiye insanının İngilizce ile imtihanı bir türlü tabana yayılamadı.
Bu durumu dikkate alan açık fikirli üç girişimci yepyeni bir uygulamaya imza atmış. Üç ODTÜ’lü bir yıl boyunca Türkiye’de 3 bin denek üzerinde deneme yaparak bize özel bir İngilizce öğretme uygulaması geliştirdi. Uygulamanın ismi Donut, Play Store üzerinden indirilebiliyor. Aktif 6 bin kullanıcısı var ve bu sayı her geçen gün artıyor. Uygulama, Türkiye insanının İngilizce öğrenirken yaptığı hatalardan yola çıkarak geliştirilmiş bir yapay zekaya sahip. Ve tamamen kişiye özel bir eğitim programı sunuyor. Sistem her seviyeden katılımcıya açık. İngilizceyi oyunlaştırma yöntemiyle öğreten uygulamanın bir sonraki hedefi, Güney Amerika, Afrika ve Pakistan’a açılmak. Uygulamanın hikayesini, Donut Language Game Kurucu Ortağı ve Sosyolog Başak Temel ile konuştuk…
Donut uygulamasının hikayesi nedir? Böyle bir uygulama geliştirmeye neden karar verdiniz?
Donut üç ODTÜ’lü girişimcinin projesi olarak doğdu. ODTÜ Yabancı Diller Meslek Yüksekokulu Modern Diller Bölümü Öğretim Görevlisi Jason Steinberg ve ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğrencisi, yazılım geliştiricisi Orçun Çevrim projeyi yaklaşık iki yıl önce başlattılar. Ben de bir buçuk yıl önce sürece dahil oldum. O zamandan bu yana geliştiriyor ve üzerinde çalışıyoruz. 20 yıllık iş hayatım boyunca gencinden yaşlısına kadar gördüğüm ortak sorun yabancı dil öğrenmenin zorluğu, zaman alması ya da pahalılığı oldu. Oysa Türkiye’de dil öğrenmek isteyenler için birçok fırsat var. Fakat ne yazık ki bu fırsatlar herkes için eşit ve ulaşılabilir değil. Kariyer yaşamımıza da yansıyan bu fırsat eşitsizliğini azaltmak amacıyla, ODTÜ’nün verdiği destekle yola çıktık. Bir yıl binlerce kişi üzerinde araştırma yaparak, Türklerin dil öğrenme becerilerini ve sıkça yaptığı hataları inceledik. Bunu öğrenen ve buna göre davranan bir yapay zeka oluşturduk. Uygulamamızda bir oyunlaştırma sistemi de mevcut. Yerli bir proje olarak dünyada birçok alanda ilk ve tek. Bireysel ve kurumsal hizmet veren bir girişimiz ve anadili İngilizce olmayan ülkelerde de faaliyete başlamayı hedefliyoruz.
Donut’ı diğer İngilizce öğretme uygulamalarından ayıran fark nedir?
Donut Sistemi, ‘Öğrenme Teorisi artı Beceri Geliştirme Yöntemi’nden oluşuyor. Geleneksel dil öğrenme teorisinde okuma, yazma, dinleme ve konuşma olmak üzere dört temel öge bulunurken, yeni tip dil öğrenme teorisinde üç önemli öge bulunmakta. Gramer, telaffuz ve kelime bilgisi. Bir dil konuşmak basketbol oynamaya çok benzer. İngilizce öğrenmek isteyen kişiye ilk önce doğru dilbilgisi yapısı, kelimeler ve telaffuz öğretilmeli, daha sonra da pratik yapma fırsatı verilmelidir. Kişi pratikleri yaparken, başarılı bir şekilde kullanma becerisini geliştirene-kadar her seferinde geri bildirim , alarak tekrar tekrar pratik yapmalıdır. Uygulamamız akılcı ve keyifli bir oyunlaştırma üzerine kurulu. Bu da öğrenimin uzun süreli ve kalıcı olmasını sağlıyor. Karşınızda anadili İngilizce olan bir İngilizce öğretmeni varmış gibi pratik yapabilirsiniz. Bu da güven aşılıyor. Konuşma esnasında telaffuzunuzu, gramerinizi ve kelime yanlışlarınızı otomatik olarak düzeltiyor. Performansınızı otomatik olarak puanlayarak sizi diğer kullanıcılar ile kıyaslıyor. 10 farklı yapay zeka sistemiyle üç alanda (telaffuz, kelime, dil bilgisi) eş zamanlı geri bildirim veren ve kişiye özel gelişim sağlayan tek uygulama diyebiliriz. Bir yıl süresince Türkiye’den 3 bin kullanıcının analiziyle hazırlandığı için bize özgü hataları çalışabileceğiniz, yerli ilk ve tek uygulama.
3 bin kişi üzerinde deneme yaparken hangi verilere ulaştınız?
Türkçe dil olarak İngilizce’ye göre çok farklı bir yapıya sahip. Bu farklılık öğrenme sırasında hangi engelleri oluşturuyor, en çok nerelerde ortaya çıkıyor ve nasıl çıkıyor gibi soruların cevaplarım aradık. Bir yıl boyunca Türkiye’den 3 bin kişinin İngilizce öğrenme deneyimleri, dil öğrenme becerileri, sıkça yaptıkları hatalar analiz edildi. Bu analiz sonuçlarına göre yapay zeka kodlandı. Bu analizlerden dolayı Donut’ın en önemli özelliği sık ve sınırsız tekrar yapması, telaffuz düzeltmesi. Türkler en çok nerede hata yapıyor diye bakacak olursak, öncelikle İngilizce’yi Türkçe düşünerek konuşuyoruz. Sosyal medyada rastlamışsınızdır “tavuk çevirme” yerine “chichen translate” yazılmış olan dükkan tabelasını. Gülümseten bir örnek bu, çünkü aynısı olmasa da benzer hataları çoğumuz yapıyoruz. Kelimeleri tek tek ezberlediğimiz için yanlış yerlerde kullanıyoruz. Oysa kelimeleri öbekler olarak öğrenmek gerekiyor. Mesela zaman çekimlerini de atlıyoruz. Okullarda çoğunlukla okuyarak yazarak ve kelime ezberleyerek öğrendiğimiz için konuşma konusunca ciddi zorluk yaşıyoruz. Kitap diliyle konuşuyoruz.
Her eğitim seviyesinden kişi Donut ile İngilizce pratiği yapabilir mi?
Bir yabancı dil öğrenirken önemli olan eğitim seviyesi değildir. Elbette isteyen, bu konuda hırslı, azimli ve sabırlı olan, çalışan herkes İngilizce öğrenebilir. Burada önemli olan o kişiyi tanıyıp, ona göre uygulama sunmaktır. İşte, bizim uygulamamız tam da bunu yapıyor. Bu uygulama kullanıcılar üzerinde sakinleştirici ve aynı zamanda disipline edici bir etkiye sahip. Çünkü dil öğrenme sabır, zaman ve motivasyon gerektiren bir eylem. Çok az İngilizce bilenler dahil herkes bu uygulamadan sınırsızca faydalanabilir. Uygulamayı Play Storc üzerinden indirmek mümkün. Şu anda 6 bin civarında kullanıcımız var ve bu sayı hızla artıyor.
Sizce online bir eğitim de yüz yüze eğitim kadar etkili olabilir mi?
Hatta daha iyi bile olabilir. Yüz yüze pratik yaparken çoğumuz telaffuzumuzdan utanmak, sıkılmak gibi engellerle karşılaşıyoruz. Üstelik içinde olduğumuz dönemde pandemi önemli bir engel. Ayrıca anadili İngilizce olan bir öğretmenden yüz yüze ders aldığınızda sınırsız kez telaffuz pratiği yapma şansınız yoktur ancak Donut ile bu şans var. Özellikle iyi konuşabilmek için hatalarımızla ilgili doğru ve hızlı geri bildirim almak çok önemlidir.
Donut’ın gelecek hedefi nedir?
Türkiye’den sonra anadili İngilizce olmayan ülkelerle devam edeceğiz, ilk hedefimiz Güney Amerika, ardından Afrika’daki büyük kentler ve Pakistan geliyor. Dünyada milyonlarca kişinin yaşam standardına olumlu anlamda dokunacağımıza inanıyoruz. Bir amacımız da uygulamamızın dezavantajlı insanlar için sosyal projeler ve sosyal girişimcilik ile ilgili projelerde kullanılmasını sağlamak.
ÜRÜN DİRİER
