Türkiye’nin en güçlü 50 satın alma yöneticisi araştırması

Ekonomist dergisi’nin düzenlediği ”Türkiye’nin en güçlü 50 satın alma yöneticisi”araştırmasını AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN’lının kaleminden alıntılıyoruz.

Rekabet etmenin giderek zorlaştığı global dünyada artık satın alma yöneticilerine çok daha fazla iş düşüyor. Sadece satarken değil satın alırken de kazanmak isteyen şirketlerde satın alma yöneticileri çok daha güçlü. Bu yıl dördüncü kez gerçekleştirdiğimiz ‘Türkiye’nin en güçlü 50 satın alma yöneticisi”araştırmasıyla yeni döneme ışık tutmayı hedefledik. Satın alma yöneticilerini tedarikçi ilişkilerinden yeni stratejilerine kadar pek çok açıdan değerlendirirken, sektörün değişen dinamiklerini de ortaya koyduk.

Satın alma sürecinin stratejik yönetim içindeki önemi gün geçtikçe artıyor. Geçtiğimiz yıllarda satış, pazarlama ve finans departmanlarına destek veren bir departman olarak konumlandırılan satın alma, bugün şirketlerin büyüme stratejilerinin önemli bir parçası haline geldi. Satın alma şirketlerin tepe yönetimindeki en önemli konumlardan biri.

Satın alma yöneticileri tek bir işlemde milyonlarca liranın altına imza atmakla kalmıyor, alınan ürünün, yazılım veya sistemin şirkete uygun olması, şirket çalışanlarının verimliliğini artırması, sorunsuz çalışması gibi birçok ek sorumluluğu da üstleniyor. Özellikle kâr marjlarının giderek düştüğü bir dönemde sadece satarken değil satın alırken de kazanmak şirketler için rekabet etmenin önemli kurallarından biri haline geldi.

Son beş yılda satın alma fonksiyonunun en önemli değişimi, operasyondan çıkarak stratejik hale gelmesi oldu. Özellikle yatınm yapmak isteyen şirketler satın alma fonksiyonlannı stratejik hale getirmenin ne derece önemli olduğunu gördüler. Satın almanın artan önemi ile birlikte son beş yılda CEO’ya rapor veren satın alma yöneticileri üst yönetim kademesine dahil edildi.

Ekonomist Dergisi olarak bu değişimi yakından takip ediyoruz. Bu yıl dördüncü kez “Türkiye’nin en güçlü 50 satın alma yöneticisi”ni belirledik. Satın alma yöneticilerini yönettikleri cirolardan çalıştıkları tedarikçilere kadar farklı açılardan değerlendirirken, şirketlerin satın alma stratejilerine de ışık tutmaya çalıştık.

BİM’İN YENİ YÜZÜ

Türkiye’nin en güçlü satın alma yönetici listesinin zirvesinde bu yıl yine BİM var. Ancak bu kez satın almanın başındaki isim farklı.

BİM’in 17 milyar TL’ye ulaşan dev bütçesini 2017 başından bu yana Unilever kökenli Aynur Çolpan yürütüyor. Düşük fiyat stratejisiyle başarıyı yakalayan BÎM son yıllarda yurtdışında da büyümeye başladı. Global şirketlerde deneyimi bulunan Çolpan’ın BİM’in hem yurtdışı hem yurtiçi büyümesine katkı sağlaması bekleniyor.

Bu yıl listede ikinci sırayı Tofaş Satın Alma Direktörü Yüksel Öztürk aldı. Geçtiğimiz iki yılda hayata geçirdiği büyük ürün yaunmları ve Egea model ailesinin lansman-larıyla birlikte üretim ve ihracat hacmini önemli oranda artıran ve 2016 yılında adet bazında Türkiye otomotiv sanayiinde rekor seviyede üretim ve ihracat gerçekleştiren şirketin bu başarısı satın alma bütçelerine de yansıdı. Şirketin satın alma bütçesi 2016 yılında yüzde 36 artışla 11,5 milyar TL’ye ulaşü.

Türkiye’nin en güçlü üçüncü satın alma yöneticisi ise Limak Holding Satın Alma Direktörü Hakan Şahin oldu. Son yıllarda yatınm programında özellikle enerji, havalimanı, çimento sektörlerine ağırlık veren Limak Holding, yurtdışında Senegal, Kuveyt ve Rostov havalimanı yatırımlarına odaklanıyor.

DİJİTAL DÖNÜŞÜM ZAMANI

Migros Genel Müdür Yardımcısı Cem Rodoslu ise yönettiği 11.1 milyar TL’lik bütçeyle bu yıl dördüncü sırada yer aldı. Rodoslu, 3 bin civarında tedarikçisi bulunan Migros’u dijital dönüşüme hazırlıyor.

Bu yıl listeye ilk kez girenler arasında A101 dikkat çekiyor. A101,9 milyar TL’lik bütçesiyle listeye ilk 10’dan girdi. Toplam cirosunun yüzde 84’ünü satın almaya harcayan şirket, 500 civann-da tedarikçiyle çalışıyor. Müşteri tercihini merkeze aldığı iş modelleriyle tedarik zinciri yapısını oluşturan AlOl’in bu stratejisinin arkasında CPO Cem Maltaş yer alıyor. 4 milyar TL’yi aşan bütçesiyle listeye 12’nci sıradan giriş yapan Aselsan’ın merkezi tedarik direktörü Ali Rıza Kılıç da listenin öne çıkan isimlerinden biri. 18 bin tedarikçisi bulunan Aselsan, bunlardan 4 biniyle aktif olarak çalışıyor.

STRATEJİLER DEĞİŞİYOR

Şirketlerin başındaki isimler değişsin değişmesin saun alma stratejilerinde ciddi bir değişim söz konusu. Her yönetici bu sürece uyum sağlamaya çalışıyor.

Satın alma dünyasının gündemindeki en önemli konulardan biri teknolojik yenilikler. Endüstri 4.0’ın getirdiği siber-fıziksel sistemler ile müşteri tercihlerine daha fazla bağlı esnek seri üretime ve robotik sistemlere geçilmesi planlanıyor. Elbette tüm bu değişim satın alma süreçleri üzerinde de ciddi değişikliklere sebep olacak. Satın alma ekipleriyle tedarikçileri sürekli iletişimde tutacak siber-fıziksel sistemler sayesinde, gerçek-zamanlı olarak maliyet, ulaşılabilirlik ve kaynak kullanımı gibi kriterlere göre optimi-ze edilmiş yeni organizasyonların oluşması bekleniyor.

Hatta Saün Alma Profesyonelleri ve Yöneticileri Derneği (TÜSAYDER) satın alma profesyonellerinin bu süreçteki değişime ayak uydurmalarını sağlamak için Satın Alma 4.0’ı geliştirdi. Zira gelecekte yer almak için satın alma stratejilerine, dijital tedarikçi ve fiyat yönetimi, big data ile saün alma karar sistemleri gibi Endüstri 4.0 stratejilerinin mutlaka eklenmesi gerekiyor. Şirketin rekabet gücünü gelecekte kaybetmemek için bu stratejileri uygulaması gerektiğini söyleyen TÜSAYDER Başkanı Gürkan Hüryılmaz, “Robotik sistemler ile daha ucuza, daha hızlı, kontrol sistemleri ile daha kaliteli ve kişiselleşti-rilmiş seçenekler ile daha esnek bir şekilde, satın alma ve tedarik yönetimi stratejilerimizi oluşturmalı ve hayata geçirmeliyiz” diyor.