Türkiye’de kahve pazarı

Kahvenizi nasıl alırsınız?

Türk kahvesi tüketimi patladı gitti. Kahve makinelerinin çıkması ve nargile kahve tarzı yerlerin artışı tüketimi körükledi. Pazara yeni kahve ve makine firmaları giriyor…

KAHVENİN, petrolden sonra en yüksek ticaret hacmine sahip emtia olduğunu biliyor musunuz? Dünyada her yıl yaklaşık 400 milyar, her gün ise 1.6 milyar fincan kahve tüketiliyor. Kahve tüketiminde 12 kg ile Finlandiya ilk sırada, Norveç 9.9 kg ile ikinci, İzlanda 9 kg ile üçüncü sırada yer alıyor. Almanya’da kişi başı tüketim 7 kg, ABD’de ise 4 kg. Türkiye’de ise kişi başı tüketim 0.4 kg. yani 400 gram. Türkiye’de yılda yaklaşık 30 bin ton kahve tüketiliyor. Pazarın büyüklüğü ise 500 milyon TL’nin üzerinde. Bu pazarın 125 milyon TL’lik kısmını Türk kahvesi oluşturuyor.

KAHVEYİ FAZLA TÜKETMİYORUZ

Kahveyi seven bir toplum gibi görünsek de, tüketimde diğer ülkelere göre oldukça gerilerdeyiz. Ancak Türk kahvesinin namı tüketim rakamlarının çok çok üstünde. Türkiye kahve çekirdeği üretmiyor. Ama kavrulma ve pişirme özelliğiyle Türk kahvesinin dünyada önemli bir yeri var.

Peki kahvenin geçmişi nereye dayanıyor? Yasemin gibi kokan beyaz renkli çiçeği, kiraza benzeyen kırmızı meyvesi ile kahve bitkisi 10. yüzyılda Habeşistan (Etiyopya)’da keşfedilmiş. Türkler ise kahve ile Kanuni Sultan Süleyman döneminde tanışmış. 16. yüzyılda, Yemen Valisi Özdemir Paşa, Yemen’de içtiği ve çok sevdiği kahveyi İstanbul’a getirmiş. Böylece kahve kısa sürede sarayın favori ve itibarlı içecekleri arasına girmiş. Bugün Türkiye’de kahve genelde evlerde tüketiliyor. Ev tüketimi oranının yüzde 75 düzeyinde olduğu tahmin ediliyor. Son yıllarda peş peşe açılan kahve zincirleri de tüketimin önemli noktalarından biri olmaya başladı.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜĞÜ

Türkiye’de kahve pazarını domino edenlerden biri de Birol Altınkılıç. Yıllardır kahve çekirdeği ithalatı yapan ve bu alanda tartışmasız lider olan Altınkılıç, 2004 yılında Türk kahvesinin yaygınlaşmasını hedefleyerek Kahve Dünyası adlı mağaza zincirini hayata geçirdi. İlk açılışta da bir fincan Türk kahvesini 1 TL’den sattı.

Yoğun ilgi gören bu uygulama Türk kahvesi pazarını hızla büyüttü. Ardından elektrikli ev aletleri firmalarının Türk kahvesi makineleri yapması pazarı genişletti. Kahve Dünyası’nın sahibi Birol Altınkılıç’ın verdiği bilgiye göre, son beş yılda Türk kahvesi piyasası yüzde 70’in üzerinde büyüdü.

Altınkılıç’ın 2004 yılında Türk kahvesini tanıtmak için kurduğu Kahve Dünyası bugün tanıtımdan öteye geçip büyük bir zincir halini almış durumda. 140 şubeye ulaşan marka ülke sınırlarını da aşıp Londra ve New York’ta şubeler açtı. Firmada bugün 1500 kişi istihdam ediliyor. Firmanın perakende ile birlikte kahveden elde ettiği ciro ise 260 milyon TL. Firma, kahve çekirdeklerini Brezilya’dan özel bir çiftlikten temin ediyor.

PERAKENDEYE DE GİRDİ

Kahve Dünyası, bugüne kadar tüketiciye pişmiş kahve ikram ederken, bugün paketlenmiş ürünlerle perakende sektörüne de girdi. 38 bin noktada Kahve Dünyası logolu Türk kahveleri satılmaya başlandı. Yakın zamanda 65 bin noktaya ulaştıracak olan Kahve Dünyası markalı Türk kahvesi Migros’la başladı ve diğer zincirlerle devam edecek. Altmkılıç, “Türk kahvesi artık gençlerin de sevdiği içeceklerden biri oldu. Yeni mekanların açılması Türk kahvesine talebi artırdı. Elektrikli kahve makineleri tüketimi tetikledi. Pişirmek kolaylaşınca tüketim de arttı” diyor.

YENİ YERLİ ZİNCİR

Coffeemania İzmir’de temelleri atılmış yeni bir kahve zinciri. Hem filtre hem de Türk kahvesi satıyor; ayrıca kahvenin perakende ve toptan ayağında hizmet veriyor. 4 bin ton işleme kapasitesine sahip olan tesislerin kapasitesini yaptıkları yeni yatırımla 14 bin tona çıkardı. Bu gelişme kahveye olan ilginin en somut göstergesi. Coffema-nia’nm kurucusu Yakup Dabak, filtre kahve çeşitleri de sattıklarını belirterek, “2014’te 697 bin fincan Türk kahvesi satışı yaptık. Bu yıl 1 milyon adedin üzerine çıkarız. Filtre kahve ile Türk kahvesi satışlarımız yarı yarıya” diyor. Tüketicinin kahveye ilgisinin artarak devam ettiğini söyleyen Dabak, “20 ilde 50’nin üzerinde şubemiz var” diyor.

PİYASA BÜYÜYOR

Yıldız Holding, kahve piyasasının her bir noktasında yer alıyor. Ürünleriyle raflarda yer alırken, Cafe Crown zinciri ile de kafe ayağında iddialı. Cafe Crown Pazar-
lama Direktörü Didem Doğan, kahve piyasasının düzenli olarak büyüdüğünü belirtiyor. Doğan, Türk kahvesinin genel kahve içindeki payının ekim ayı itibariyle yüzde 27 olduğu bilgisini veriyor.

Cafe Crown’un da pazar ortalamasının üzerinde büyüdüğünü belirten Doğan, “Cafe Crown’un “Biraradalar” ve “Özel Kahve” kategorilerinde toplam 13 farklı çeşitte kahvesi mevcut” diyor.

TÜRK KAHVESİ STARBUCKS’TA

Starbucks, dünyanın en yaygın kahve zinciri. Mekanlarında ağırlıklı olarak Amerikan tarzı kahve çeşitleri ikram ediliyor ve dünyanın her yerinde ürün standartlarından taviz verilmiyor. Ancak Türkiye’de bir istisna yapılmış ve mönüye Türk kahvesi ilave edilmiş. Konuyla ilgili olarak Starbucks Türkiye’den yapılan açıklamada, “Bildiğiniz gibi Türkiye’de kahve içmek bir ritüel. Bol köpüklü, hoş kokulu Türk kahvesinin tutkunları var. Diğer yandan Türkiye’de kahve, dostlarla bir araya gelmek için bahane yaratılmasına olanak tanıması açısından da güçlü bir kültürel araç. Türkiye’de ilk m a -gazanı ı z ı açtığımız günden bu yana menümüzde Türk kahvesine de yer veriyoruz” denildi.

Kahve makinesinin hikayesi

Kahve makinesinin ilk çıkışının arkasında güzel bir hikaye var. 2001 krizinden sonra ihracat hamlesi başlatmak için bir dizi çalışma yapılıyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi, ihracattaki başarının bir Türkiye markası ile olabileceğini düşünüyor.

Expresso kahve ve pizza denince İtalya, moda denince Paris ve New York nasıl akla geliyorsa Türkiye’nin tanıtımında da Türk kahvesinin kullanılmasına karar
veriliyor. Bu çerçevede İstanbul Teknik, Marmara ve Yıldız Teknik Üniversiteleri ile işbirliği yapılıyor. O dönemde Marmara Üniversitesi Güzel sanatlar Akademisi’nin dekanı Hüsamettin Koçan öğrencilerine bitirme tezi olarak kahve makinesi ile ilgili bir çalışma yapmalarını istemiş. Kahve makinesi fikri de buradan çıkmış ve tasarlanmış. Sonrasında bu fikir Arçelik, Beko, Vestel, Arzum ve Öztiryakiler tarafından bir sanayi ürünü haline getirilmiş. İlk ürünü Arçelik çıkarmış. TİM’in o dönemdeki başkanı Oğuz Satıcı, “Kahve makinesi, 1 kilo kahve, özel tasarlanmış fincan ve lokumlardan oluşan paketleri dünyanın başkentlerindeki ilgili yerlere hediye olarak gönderdik ve tanıtım yaptık. Kahve makinesi TİM’in inovasyon çalışmalarından biridir” diyor.

Cezvenin yerini Telve aldı

Türk kahvesi ile cezve ayrılmaz bir ikili. Bugünkü teknolojide cezvenin yerini Telve vb. gibi markalar aldı. Bu alandaki öncülüğü de Arçelik yaptı. 2004 yılında çıkardığı Telve ile kahve tüketiminin Türkiye’de hızla yaygınlaşmasını sağladı.

Bugün restoran ve kafeler başta olmak üzere birçok eve de girmiş durumda. Arçelik A.Ş. Türkiye Pazarlama Direktörü Mehmet Tüfekçi, bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor: “Çift hazneli Arçelik ve Beko markalı Türk Kahvesi Makinesi ilk kez 2004’te piyasaya sunuldu. 2006’da ise tek hazneli ürünümüzün devreye girişi ile ürün gamı genişletildi. 2004’den beri, tüketicilerin Telve modellerine olan ilgisi sürekli artıyor. Son olarak geleneksel lezzet ve farklı aromalarda üstün kaliteli Türk kahveleri üreten Selamlique ile yepyeni bir işbirliğine imza attık ve Türk kahvesi alışkanlığına yepyeni bir boyut kazandırdık. Selamlique markasının Türk kahvesi alanındaki eşsiz birikim ve deneyimi ile Arçelik’in Ar-Ge ve teknoloji gücünü

Arçelik/Selamlique Kapsüllü Türk Kahvesi Makinesi’nde buluşturduk.”

Bu kadar kahve üzerine konuştuktan sonra kahve zincirlerinin bir halkası olmak isterseniz kahve bayiliği veren firmalar sayfamızı inceleyebilirsiniz.