Tesis kurana maden sahası

MADENCİLİK ürünlerinin yurtiçinde işlenmesi ve uç ürün geliştirilmesine yönelik adımlar hızlandırılıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol işleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) Bursa’da bulunan krom madeni sahasını uç ürün üretimine yönelik (Ferro krom) tesis kurma şartı ile 28 Eylül’de ihaleye çıkartacak. Sahada kurulacak maden işletmesinde, istihdam edilecek personelin asgari yüzde 80’inin bölge halkından olması zorunlu olacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Milli Enerji ve Maden Politikası kapsamında devletin hüküm ve tasarrufu altında olan madenlerden yüksek katma değer sağlayacak şekilde çevreye duyarlı, uç ürün üretme ve istihdam oluşturma amacıyla tesis şartlı ihalelere devam edecek, önümüzdeki günlerde uç ürün üretimi noktasında Niğde, Kayseri, Adana illeri dahilinde kurşun-çinko-bakır izabe tesisi ihalesi, Aydın, Denizli illeri dahilinde kuvars-kuvarsit-feldspat tesisi ihalesi planlıyor. Bu arada hukuki durumu sona eren maden sahalarının aramalara açılmak üzere ihale süreçleri de devam ediyor. 766 maden sahasının aramalara açılmak üzere ihalelerini 24 Ağustos’ta başlayıp 28 Eylül’de tamamlayacak olan MAPEG, kömürden doğaltaşa 99 maden sahasını da önümüzdeki ay aramalara açmak üzere ihale edecek. 24 ildeki 99 saha için ihaleler 5-8 Ekim tarihleri arasında saat 09.30’da gerçekleştirilecek. 2020’de bugüne kadar hukuki durumu sona eren bin 598 sahanın ihalesini gerçekleştiren, yılsonuna kadar ise toplam 2 bin 38 sahanın ihale sürecini tamamlamayı hedefleyen MAPEG, 2021’de ise bu çerçevede 2 bin sahanın ihale edilmesini planlıyor.

DIŞA BAĞIMLILIK AZALTILACAK

Endüstriyel mineraller ve metalik madenlerden elde edilen nihai ürünlerin, bilhassa sanayi alanında her zaman değerlendirilme ve pazar payı oluşturma potansiyeli taşıdığı görüşünü benimseyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye’de gerçekleştirilen ihalelerde çoğunlukla bu iki ana grup maden için tesis şartı arıyor. Bakanlığa göre söz konusu madenlerin dışa bağımlı kalmadan Türkiye’nin kendi kaynakları ve olanaklarıyla üretilerek iç pazara sunulması; yer altı kaynaklarının ekonomiye kazandırılması modelinin en önemli aşamasını teşkil ediyor. Milli Enerji ve Maden Politikası kapsamında devletin hüküm ve tasarrufu altında olan madenlerden yüksek katma değer sağlayacak şekilde, çevreye duyarlı, uç ürün üretme ve istihdam oluşturma amacıyla tesis şartlı ihaleler düzenliyor. MAPEG’in bugüne kadar feldspat-kuvars, kuvars kumu, sepyolit, perlit, alçıtaşı, bentonit ve pomza cevherleri ile kurşun-çinko ve krom madenleri için uç ürün üretme ve istihdam oluşturma amacıyla tesis şartlı ihaleler gerçekleştirdi.

TEŞVİKLERDEN YARARLANACAK

MAPEG, 10 bin 118,14 hektar yüzölçümlü, Bursa’da bulunan krom madeni sahasını uç ürün üretimine yönelik tesis kurmak şartı ile ihale edecek. Sahada kurulacak tesiste çelik sanayii ile paslanmaz ve ısıya dayanıklı çelik üretiminde kullanılan ferro krom üretilmesi hedefleniyor. Başta otomotiv, gemi, denizaltı, uçak ve silah sanayi gibi sektörlerde ferro krom alaşımlı çelikler yaygın olarak kullanılıyor. İstihdam edilecek personelin asgari yüzde 80’inin bölge halkından olması gerekecek. İhaleye katılacak teklif sahibi başvurusunu 28 Eylül’de 13.30-14.00 saatleri arasında teslim edecek. İhale taban bedeli 150 bin TL olacak. İhaleye katılabilmek için gereken ihale teminatı tutarı, taban ihale bedelinden ve kapalı olarak verilen teklifin yüzde 20’sinden az olamayacak. ihale kapalı teklif ve açık artırma usulü ile gerçekleştirilecek.

İhaleyi kazanana alıcı, yurtiçinde kuracağı bir tesiste her yıl taahhüt ettiği asgari cevheri işleyerek uç ürün üretecek. Taahhüdünü ve şartname şartlarını 10 yıl boyunca yerine getirecek. Alıcı, sahadan üretilen cevherin yurtiçinde veya dışında satışını yapamayacak.

99 SAHA ARAMAYA AÇILACAK

MAPEG hukuki durumları sona eren 24 ildeki 99 maden sahasını ihale edilmek üzere aramalara açacak. İhaleler 5,6.7 ve 8 Ekim tarihlerinde gerçekleştirilecek. Adıyaman, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bayburt, Bolu, Burdur, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Karaman, Kastamonu, Konya, Kütahya, Mersin, Ordu, Osmaniye, Siirt, Sivas, Trabzon ve Uşak illerindeki bu sahalar için başvurular ihalelerin yapılacağı günler 09.00-09.30 saatleri arasında MAPEG’in Ankara Yenimahalle’deki hizmet binasında oluşturulacak ihale komisyonuna yapılacak. MAPEG’in ilanına göre aramaya açılmak üzere ihale edilecek bu sahaların 15’i Uşak’ta, 16’sı Bolu’da, 21’i ise Mersin’de. 99 saha, II. Grup, II-B Grubu ve IV. Grup madenlerden oluşuyor. Maden Kanunu’na göre II-B Grubu madenler arasında mermer, traverten, granit, andezit, bazalt gibi blok olarak üretilen taşlar ile dekoratif amaçla kullanılan doğal taşlar bulunuyor. II. Grup’ta ise bunlara ilave olarak kalsit, dolomit, kalker, granit, andezit, bazalt gibi kayaçlardan agrega, hazır beton ve asfalt, çimento, kireç ve kalsit öğütme tesisinde kullanılan kayaç-lar da yer alıyor. IV. Grup madenler ise aralarında turba, linyit, taşkömürü, altın, gümüş, bakır, kurşun, çinko, demir, manganez ve bor tuzlarının da olduğu çeşitli madenler oluşturuyor, ihaleler kapalı teklif ve açık artırma usulü ile yapılacak, ilk defa ihalesi yapılan sahalara başvuru yapılmaması halinde sahalar yeniden ihale edilecek.

MAPEG 24 Ağustos’ta başlattığı ve halen devam eden “hukuki durumu sona eren 766 sahanın” ihale sürecini ise 28 Eylül’de tamamlayacak. 21 Eylül -28 Eylül tarihleri arasında yaklaşık 160 sahanın ihaleleri gerçekleştirilecek. MAPEG, ayrıca ruhsat sahaları arasında küçük alan olarak Kırşehir’deki dört adet IV. Grup, küçük alan maden sahasını, mücavirindeki ruhsat sahipleri arasında Maden Kanunu’nun 30. Maddesine göre 28 Eylül 2020’de saat 14.00’de ihale edilecek.

2021’de 2 bin saha ihaleye çıkarılacak

Yılbaşından bu yana hukuki durumu sona eren toplam bin 598 sahanın ihalesi gerçekleştirildi. İhalelerin 22’si tuğla-kiremit kili, çimento kili, çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlardan oluşan l-B Grubu madenlerden oluştu. Sahalardan 382’si II. Grup, 18’i II—A Grubu, 381’i II—B Grubu, 13’üi II—C Grubu madenlerden meydana geldi. İhale edilen sahalardan altısını deniz, göl, kaynak suyundan elde edilecek eriyik halde bulunan tuzlar, karbondioksit gazı, hidrojen sülfürü kapsayan III. Grup madenlerden, 775’i IV. Grup madenlerden ve biri de V. Grup maden sahasından oluştu.

Mevcut durumda (16 Eylül itibarıyla) 440 adet sahanın ihale süreci devam ediyor. 2020 sonuna kadar toplam 2 bin 38 sahanın ihalesinin gerçekleştirilmesi, 2021’de de 2 bin sahanın ihale edilmesini hedefleniyor.

Ali BAKANER / İstanbul Ticaret Odası (İTO) Demir Dışı Metaller Meslek Komite Başkanı, Meclis Üyesi
“Türkiye’nin geleceğine inanıyoruz”

Türkiye önemli miktarda keşfedilmeyen, tespit edilip de çıkarılmayan yeraltı zenginliklerine sahip. Bunu son Doğu Akdeniz, Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu’daki araştırmalarımız ispatlıyor. Yeraltı zenginliklerinin keşfedilmesi ve gün yüzüne çıkarılması kadar, madenlerin katma değer yaratacak şekilde işlenmesi ve uç ürüne çevrilmesi de gerekiyor. Madenlerimize katma değer katarak mamul madde olarak nasıl satarız, onun için yüksek teknolojiye sahip tesisleri nasıl kurabiliriz, üretimimizi ve istihdamımızı nasıl artırabiliriz diye odaklanmalıyız. Japonya’nın kilogram başına ihracatı 4 dolar. Onu 3.7 dolarla Almanya izliyor. İngiltere, İtalya ve Fransa’nın 3 dolar civarında. Türkiye’nin kilogram başına ihracatı 1.37 dolar. 20 sene önce 0.69 dolardı. Hızlı bir şekilde bu açığı kapatmalıyız. Türkiye’nin geleceğine inanıyoruz.

Ayhan YÜKSEL / TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı
“Uç ürün üretimine yönelinmeli”

1970’li yıllardan beri madenciliğin ulusal sanayiye ucuz, kaliteli hammadde üretmesini, bunun ulusal sanayide uç ürüne dönüştürülmesini savunuyoruz. Maalesef madenlerimiz yeraltından gün yüzüne çıkarılıp, hammadde ve yarı hammadde olarak yurtdışına ihraç ediliyor. Daha sonra bu hammaddeler uç ürün olarak bize geri dönüyor. Madencilik faaliyetleri ulusal sanayimiz hammadde sağlayacak şekilde uç ürün üretimine yönelik şekilde geliştirilmelidir. Ara veya uç ürün üretimine yönelik madencilik faaliyetlerinin Türkiye’de yapılmasını destekliyoruz. İhalelerin, mevzuatla düzene bağlanıp, tüm ihalelerin bu usul ve esaslara göre yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Ferro krom, çelik sanayii ile paslanmaz ve ısıya dayanıklı çelik üretiminde kullanılıyor. Krom rezervi zengin bir ülke değiliz ama ham krom ihracatı anlamında dünyada önde gelen ülkeler arasındayız. Bu yanlış bir politika. Bizim kromu ferro kroma, ardından da paslanmaz çeliğe dönüştürmemiz gerekiyor.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA