Stratejik yatırımlara süper teşvik

Türkiye’nin kendi devlerini yaratacağı proje bazlı yeni destek sisteminde, asgari sabit yatırım tutarı 100 milyon dolar olacak. Yeni sistemle ekonominin önünün açılması ve büyümenin hızlandırılması amaçlanıyor…

STRATEJİK yatırımlarda süper teşvik dönemi başladı. Türkiye’nin kendi devlerini yaratacağı proje bazlı destek sisteminde, sabit yatırım tutarı asgari 100 milyon dolar olacak. Türkiye’yi dünyanın önde gelen yatırım merkezlerinden birine dönüştürecek yeni sistemde. Ekonomi Bakanlığı belirlenen stratejik yatırım konusunda bir veya birden fazla firmayı yatırıma davet edebilecek veya duyuru yapmak suretiyle çağrıda bulunabilecek. Yeni sistemde Bakanlar Kurulu’nun proje bazlı olarak desteklenmesine karar verilen projeler için yatırım teşvik bel gesi düzenlenecek. Desteklenmesine karar verilen projeler, vergi indirimi ve muafiyetinden nitelikli personel desteğine, sermaye katkısı ve yatırım yeri tahsisinden kamu alım garantisine kadar birçok destekten yararlanabilecek, ilk etapta 2 milyar dolar civarında bir yatırım hemen başlatılabilecek. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin ifadelerine göre bu yatırımların arkası çok daha güçlü bir şekilde gelecek.

VERİLECEK DESTEKLER

“Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin” Karar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yatırım teşvik politikaları açısından dönüm noktası niteliği taşıyan “Proje Bazlı Teşvik Sistemi”ni hayata geçiren bu karar ile Türkiye’nin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak, teknolojik dönüşümünü gerçekleştirecek, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve yüksek katma değerli yatırımların proje bazlı olarak desteklenmesine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Türkiye’nin dünya ekonomisi ve ticaretteki yerini daha iyi konuma getirmek amacıyla yatırım, üretim, ihracat değer zincirinin her aşamasında önemli fırsatlar sunmak amacıyla hayata geçirilen proje bazlı teşvik sisteminde, tespit edilen ve proje bazlı olarak desteklenmesine karar verilen yatırım projelerine, projelerin nitelik ve ihtiyaçları doğrultusunda çok çeşitli destek alternatifleri sunulacak. Proje bazlı teşvik çerçevesinde uygun bulunan yatırımlara verilecek destek veya destekler arasında gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, bina inşaat harcamaları için KDV iadesi, yatırım tutarının 2 katma kadar kurumlar vergisi indirimi veya 10 yıla kadar kurumlar vergisi istisnası, 10 yıla kadar sigorta primi işveren hissesi desteği yer alacak.

BEDELSİZ YATIRIM YERİ TAHSİSİ

Proje bazlı olarak desteklenmesi uygun bulunan yatırımlara uygulanacak destekler arasında 49 yıl süreyle bedelsiz yatırım yeri tahsisi, yatırımın tamamlanmasmı müteakip öngörülen istihdamın beş yıl sağlanması şartıyla söz konusu taşınmazın bedelsiz olarak yatırımcıya devredilmesi de bulunacak. Süper teşvik kapsamında ayrıca yatırımın finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar faiz veya kar payı desteği ya da hibe desteği, 10 yıl süreyle gelir vergisi stopajı desteği, enerji tüketim harcamalarının yüzde 50’sine kadar en fazla 10 yıla kadar enerji desteği, beş yılı geçmemek üzere aylık brüt asgari ücretin 20 katına kadar nitelikli personel desteği, yatırım tutarının yüzde 49’unu geçmemek üzere ve edinilen payların 10 yıl içerisinde halka arz veya yatırımcıya satışı şartıyla sermaye katkısı, kamu alım garantisi, altyapı desteği gibi destekler verilecek. Bu arada kanunlarla getirilen izin, tahsis, lisans ve tescillerde istisna getirilmesi veya yasal ve idari süreçlerde kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılması söz konusu olacak.

YATIRIMCIYA “DAVET VE ÇAĞRI”

Ekonomi Bakanlığı, belirlenen yatırım konusunda bir veya birden fazla yatırım için davet edebilecek veya duyuru yapmak suretiyle çağrıda bulunabilecek. Davet veya duyuruya istinaden proje bazlı desteklerden yararlanmak isteyen yatırımcı firma, istenen bilgi ve belgelerle Bakanlığa müracaat edebilecek.

Projenin niteliklerine ve ihtiyaçlarına odaklanan esnek teşvik sisteminde müracaatlar, Ekonomi Bakanlığı’nca birçok kriter dikkate alınarak değerlendirilecek. Söz konusu kriterlerin başında Türkiye’nin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayabilme, üretim kapasitesi yetersiz olan ürünlerde arz güvenliğini sağlayabilme, teknoloji açığı olan alanlarda teknoloji kapasitesini geliştirme gelecek. Ayrıca dış ticaret açığı verilen alanlarda ithalat bağımlılığını azaltma, yüksek katma değerli olma, farklı sektörlerde ülkeye rekabet gücü kazandırabilme, yenilikçi ve Ar-Ge’ye dayalı yatırım olma, Türkiye’nin hammadde potansiyelinin değerlendirilmesine olanak sağlayan entegre üretime yönelik yatırım olma gibi nitelikler de dikkate alınarak değerlendirilecek.

100 MİLYON DOLAR SINIRI

Projelerin değerlendirmeye tabi tutulabilmesi için sabit yatırım tutarının asgari 100 milyon dolar olması gerekecek. Uygun bulunan proje veya projeler, Ekonomi Bakanlığı tarafından Bakanlar Kurulu’na sunulacak. Bakanlar Kurulu tarafından desteklenmesine karar verilen projeler için destek kararı yayımlanacak. Bu karar kapsamında desteklenmeyen müracaatlar, yatırımcının talep etmesi halinde “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” kapsamında değerlendirilecek, Bakanlar Kurulu’nun proje bazlı desteklenmesine karar verilen projeler için Ekonomi Bakanlığı’nca yatırım teşvik belgesi düzenlenecek. Yatırımın başlangıç ve bitiş tarihi, ek süre de dahil destek kararında belirlenecek. Yatırımın devri, destek kararında belirlenen süre ve koşullar çerçevesinde Ekonomi Bakanlı-ğı’nın iznine ve Başbakanlığın onayına tabi olacak.

2 milyar dolarlık yatırım hemen başlatılabilecek

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, proje bazlı teşvik sistemine ilişkin yaptığı açıklamalarda yeni sistemin Türkiye’nin kendi devlerini yaratması, stratejik sektörlerde ve alanlarda sürdürülebilir bir şekilde geleceğini garanti altına alması ihtiyacından yola çıkılarak hazırlandığını vurguladı. 1950’lerden sonra Almanya, 1980’lerden sonra da Kore tarafından sistemin çok başarılı bir şekilde uygulandığına dikkat çeken Zeybekci, belirlenen sektörlerde her yatırımcı için özel Bakanlar Kurulu kararı çıkarılarak uygulanacak teşvik sisteminde, şartların her yatırımcı için ayrı ayrı konuşulacağını kaydetti. Zeybekci’nin verdiği bilgiye göre yaklaşık 2 milyar dolar civarında bir yatırım hemen başlatabilecek, bunun arkası çok daha güçlü bir şekilde gelecek.

Yaşar DOĞAN / TÜMSİAD Genel Başkanı
Yatırımlar daha nitelikli olacak

Teşvik paketi ekonominin önünü açacak. Ülkemizde en büyük alıcı devlet. Devlet kendi üreticisine, öncelik ve alım garanti verdiğinde, firmaların büyüme ve güçlenmeleri kolaylaşır. Firmaların Ar-Ge inovasyon ve kalite artırımlarını yapmaları hızlı ve kolay olur. Bu yatırımlar, çarpan etkisi sağlayacak. Sermaye hızla tabana yayılacak, sistem, yan sanayiyi, ara mamul üreticilerini, ülkede üretimi hızla artıracak. Yıllardır beklenen ve arzu edilen bu sistem, ülkenin önünü açacak, ekonomiyi hızlı bir şekilde güçlendirecek. Yatırım yeri ya da koduna bakılmaksızın ülke katkısı ve kazanımları ele alınarak en doğru yatırıma yönlendirme ve maksimum destekleri sağlama daha büyük ve güçlü şirketler yaratacak. Bu kadar destek vermeden mevcut üreticiyi korumak için yapılan bir anti damping yasası bile şirketleri büyütürken bu doğru desteğin Türkiye’ye neler katacağını gelecekte daha iyi göreceğiz. Teşviklerle yatırımlar daha nitelikli hale gelecek. Gereksiz atıl yatırımlarla ülkenin ithal makine çöplüğüne dönmesi önlenmiş, koordinasyonu sağlanmış, devletin planlamasını yaptığı en iyi ve doğru yatırımların olması sağlanacak, Direksiyonda devlet olacak. Hibe ve kredi teşvikleri konularımızı da incelemenizi öneririm.