Şirket Kurmak Şahıs, Limited ya da Anonim?

Şirket kurmak için gerekli adımlar. İş fikrinizi hayata geçirip, müşterilerinize fatura kesmeye başlamak için öncelikle şirketinizi kurmuş olmalısınız. Mali müşavirinize danıştığınızda size öncelikle ne tür şirket kurmak istediğinizi soracak. Bu yazımızda, şirket türlerini ve farklı özelliklerini, işletmeniz için hangisinin daha uygun olduğu sorusuna yanıt vermeniz için anlatıyoruz.

Para kazandıracak yeni bir fikrin mi var? İş planını oluşturdun, yolunu çizdin, hedefine emin adımlarla yürümeye başlamak için şirket kurmak aşamasına geldiğinde mali müşavir sana o kritik soruyu soracak. Hangi şirket türü seni daha ileriye taşıyacak, hangisi senin ve işletmen için daha uygun sorusuna yanıt vermeniz için yardımcı olacak bilgileri sizin için derledik.

Şirket Nasıl Kurulur? Şirket Kurmak

Ticari işletmelerin çoğu, tüzel kişiliğe sahiptir. Bu işletmelerin arasında, ülkemizde öne çıkan üç şirket tipi; şahıs şirketi, limited şirket ve anonim şirkettir. Bu üç şirket tipi; kuruluş ve faaliyet süreçleri, sermaye ihtiyaçları, ortaklık yapıları ve tabi oldukları denetimler gibi faktörler açısından birbirinden ayrılır. Sermaye şirketleri olarak da bilinen limited ve anonim şirketler, şahıs şirketine göre hem daha maliyetli, hem de daha karmaşık kuruluş ve faaliyet süreçlerine sahiptir.

Şahıs şirketini, sermaye şirketlerinden ayıran en büyük özellik ise; ortakların şirket borcundan tüm malvarlıklarıyla sorumlu olmalarıdır. Limited ve anonim şirketlerde, ortaklar yalnızca şirkete karşı koymayı taahhüt ettikleri esas sermaye payını ödemekle yükümlüdür, şirketin borçlarından ötürü şirket ortaklarının malvarlığına gidilemez. Ancak limited şirketlerde, şirketin kamu borçlarından dolayı ortakların malvarlığına, taahhüt ettikleri sermaye payı oranında gidilebilmektedir.

Hangi şirket tipi, girişimin için daha uygun olur?

Küçük çaplı, ortak sayısı az, ortaklarının sorumluluklarının sınırsız olduğu bir iş kurma planı için:

• Bu durumda şahıs şirketi senin için daha uygun olacaktır. Kuruluş ve faaliyet maliyetleri düşük olan bu şirket tipinde, bağımsız denetime de tabi olmazsın. Ancak, bu şirket tipinde yatırımcıların şirketinde hissedar olma olanağını elde edemeyeceğini bilmelisin. Çünkü, komandit şirketlerde, komanditer ortağın tüzel kişi de olabilmesi istisnası dışında ortakların şahıs şirketlerinde gerçek kişi olma zorunluluğu bulunur. Eğer ileride yatırımcı desteği almayı düşünüyorsan, şahıs şirketi kurmak doğru bir tercih olmayacaktır. Şahıs şirketi kurulduğunda, şirket borçlarından sahibinin tüm malvarlığıyla sorumlu olduğunu da hatırlatalım.

Ticari hacminin yüksek olduğu ve ileride ortaklık hedefleri de varsa:

• Daha sistematik işleyen bir mekanizmayı garanti altına almak için, bir sermaye şirketi kurmalısın. Limited ve anonim şirketlerde, ortakların şirket borçlarından kendi malvarlıkları ile ilgili herhangi bir sorumluluğu yoktur. Ortaklar yalnızca şirkete karşı taahhüt ettikleri sermaye borcunu ödemekle yükümlüdür. Ancak istisnai bir durum olarak limited şirketlerde ortaklar, şirketin kamu borçlarından sermayeye koymayı taahhüt ettikleri oranda kendi malvarlıkları ile sorumludur. Yani, sermaye şirketi kurduğunda, kendi malvarlığını güvence altına alabilir, ticari riskleri minimize ederek daha güvenle adım atabilirsin.

Limited ve Anonim Şirket Arasındaki Benzerlikler ve Farklar

1. Ortak sayısı, taahhüt edilen sermaye miktarı, ortakların sorumlulukları ve hisse devriyle ilgili farklara dikkat etmelisin.

2. Limited şirketinde ortak sayısı en fazla 50 olabilirken, anonim şirketlerde bir üst sınır bulunmaz.

3. Limited şirketlerde ortaklar, SGK primi, vergi borcu ve benzeri kamu borçlarından, taahhüt ettikleri sermaye oranında kendi malvarlıkları ile sorumludur. Anonim şirketlerinde ise, sermaye borçları ödendikten sonra, şirketin kamu borçlarına karşı bir sorumluluk bulunmaz.

4. Hisse devrinde konusunda, limited şirketi anonim şirketine göre daha zorlu bir sürece sahiptir. Limited şirketlerinde yapılan yazılı hisse devri sözleşmesi, imzalandıktan sonra noter tarafından da onaylanmalıdır. Anonim şirketlerinde ise hisse devri bir sözleşmeyle hemen gerçekleştirilebilir.

İlk başta küçük çaplı iş planın varsa:

• Fikrinin ileride nereye ulaşacağını çok kestiremiyor olabilirsin. Bu durumda şahıs şirketi kurarak bir başlangıç yapabilir, sonrasında şirketini bir sermaye şirketine çevirebilirsin. Fakat, bir girişimci gözüyle bakacak olursak, ticari riskleri bertaraf etmek amacıyla, yola bir sermaye şirketiyle çıkmak daha mantıklı olabilir.

Şirket kurmak için mutlaka okuyun: Sermaye Şirketimi Kuralım, Şahıs İşletmesimi Olalım?

Kolay ve Hızlı Kurulan Şahıs Şirketleri

• Sermaye şirketlerinin, yani anonim ve limited şirketlerinin kuruluşu, şahıs şirketine göre biraz daha maliyetlidir. Ayrıca, ülke ekonomisine olan etkileri sebebiyle, kuruluş ve faaliyet süreçleri daha ayrıntılı olarak düzenlenir.
• Şahıs şirketi, prosedür olarak açıdan zahmeti en az şirket tipidir. Açılması ve kapatılması kolaydır.
• Şirketler, kurulduktan sonra ayakta kalabilmek için bir miktar sermayeye ihtiyaç duyar. Bu sermaye, yeterli gelir sağlanıncaya kadar geçecek sürede, şirketin nakit havuzu niteliğindedir.
• Şirketler Türk Ticaret Kanununda aranan şartların tamamlanması sonrasında ilgili Ticaret Sicili’ne yapılan başvuru ile genellikle 2-3 iş günü içerisinde kurulabilir.

Şahıs Şirketi:

• Gerçek kişiler tarafından, iki veya daha fazla pay sahibi ile kurulabilir. Ancak komandit şirketlerde komandite ortağın gerçek kişi olması zorunluluğu varken komanditer ortak gerçek kişi veya tüzel kişi olabilir.
• Ortaklardan en az birinin adı ve soyadı ile şirketin türünü gösteren bir ibare, ticaret unvanında yer almak zorundadır. Komandit şirketlerde komanditer ortağın isminin unvanda bulunması yasaktır.
• Şahıs şirketlerinde ortakların şirket borçlarından dolayı kendi malvarlıklarının tümüyle sınırsız ve müteselsil (tamamından tek başına) sorumlulukları vardır.
• Ortaklar gelir vergisi mükellefidir.
• Bağımsız denetime tabi değildir.
• Borçlar Kanunu’nda düzenlenen adi şirketler de şahıs şirketidir. Kolektif ve komandit şirketler bağlı oldukları ticaret sicili tarafından yapılacak tescil ve ilanla kurulurken, adi şirketlerin böyle bir zorunluluğu bulunmaz.
• Şahıs şirketi için önceden yatırılması gereken bir sermaye gerekmez.

İlginizi çekebilir: İş kurmak