Özel meslek liselerine 120 milyon TL destek

Milli Eğitim Bakanlığı, mesleki ve teknik eğitimde özel okulların oranını artırmak için harekete geçti. 2015-2016 öğretim yılında bu okullara 84 milyon TL destek verilmişti. 2016-2017’de bu rakam 120 milyon TL’ye çıkarılacak ve bir dizi proje geliştirilecek…

2016-2017 eğitim öğretim yılını “Mesleki ve Teknik Eğitim Yılı” ilan eden Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), hem özel sektörün arzuladığı nitelikli işgücünü yetiştirmek hem de gençlerin istihdam edilebilirliklerini kolaylaştırmak için önemli adımlar atıyor. Mesleki ve teknik eğitim veren okulların kalitesi artırılırken, her ilde belirli bir alanda ihtisaslaşmış meslek lisesi açılması için çalışmalar hızlandırılıyor. Özel sektörün meslek liseleri açması özendiriliyor. Organize Sanayi Bölgeleri’ndeki (OSB) özel mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim gören öğrenciler için verilen eğitim ve öğretim desteği, 2016-2017 eğitim öğretim yılı itibarıyla OSB dışında açılacak mesleki ve teknik okullara da verilecek. Şu ana kadar OSB dışında sekiz özel meslek lisesi açılması için yapılan başvuruları kabul eden MEB, OSB içinde ise mevcut 23 özel meslek lisesine ek olarak bu eğitim öğretim yılında beş özel meslek lisesini daha destekleyecek. Geçen eğitim öğretim yılında özel mesleki ve teknik liselere verilen destek 84 milyon TL düzeyindeyken, 2016-2017 eğitim öğretim yılında kullandırılması öngörülen destek “başvurulara ve açılan özel meslek liselerinde öğrenim görecek öğrenci sayılarına” göre değişmekle birlikte yaklaşık 120 milyon TL olacak.

Bu arada, “nitelikli mesleki eğitim” için ihtiyaç duyulan yasal altyapı için adımlar sıklaştırılacak. Meclis’in açılmasının ardından yasalaşması beklenen mesleki ve teknik eğitime ilişkin kanun tasarısıyla çıraklık eğitimi zorunlu eğitim kapsamına alınacak. Yeni düzenlemeyle işletmelerin yükünü hafifletmek ve beceri eğitimini teşvik etmek amacıyla devlet desteği getirilecek. İşletmeler arasındaki ücret farkları ortadan kaldırılacak. Staj ve tamamlayıcı eğitimin Mesleki Eğitim Kanununda yer almaması nedeniyle öğrencilere ödenecek ücret konusunda sektörde ortaya çıkan farklı uygulamalar ve mağduriyetler giderilecek.

MESLEKİ TEKNİK EĞİTİM YILI

MEB Müsteşarı Doç, Dr. Yusuf Tekin, mesleki ve teknik eğitimde yapılacak köklü değişiklikleri Para Dergisi’ne anlattı. Hükümetin, mesleki ve teknik eğitimi sürdürülebilir kalkınmanın en önemli ayaklarından birisi olarak gördüğünü ve çalışmalarını bu doğrultuda yürüttüğünü söyleyen Tekin, bakanlık olarak mesleki ve teknik eğitime ilişkin çalışmaları ilgili paydaşlarla işbirliği içerisinde yürüttüklerini ifade etti. Hem sektörün arzuladığı nitelikli iş gücünü yetiştirmek hem de gençlerin istihdam edilebilirliklerini kolaylaştırmak için son yıllarda mesleki ve teknik eğitimde gerçekleştirdikleri yenilik hareketleriyle okulların kalitesi ve öğrencilerin bilgi ve beceri düzeylerinin yükseltilmesini hedefleyen bir dizi adım attıklarını aktaran Tekin, önümüzdeki eğitim öğretim yılını mesleki teknik eğitim yılı olarak gördüklerini söyledi.

İKİNCİ PLANDA OLMAYACAK

Tekin, mesleki ve teknik eğitimi ikincil planda olmaktan çıkaracak tedbirler aldıklarını vurguladı. Meslek liselerinin standartlarını yükselteceklerini belirten Tekin, mesleki ve teknik liselerin hem fiziksel ortamın iyileştirileceğini hem de başka okulları kazanamayan öğrencilerin okuduğu ortaöğretim kuruluşları olmaktan çıkarılacağım kaydetti. 2015-2016 eğitim öğretim yılında ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerin yüzde 44’ünün mesleki ve teknik ortaöğretime devam etiğini ifade eden Tekin, hedeflerinin ortaöğretime devam eden toplam öğrencilerin yüzde 50’sinin mesleki ve teknik eğitim görmesi olduğunu kaydetti. Tekin, dört yıl içinde iş dünyasının ihtiyaç duyacağı mesleki ve teknik personeli yetiştirecekleri iddiasında bulundu.

ÇIRAKLIK EĞİTİMİ

Mesleki ve teknik eğitime ilişkin hazırlanan kanun tasarısının TBMM Genel Kurulu gündeminde olduğunu söyleyen Tekin, Meclis’in açılmasının ardından yasalaşması beklenen düzenlemeyle çıraklık eğitiminin zorunlu ortaöğretim kapsamına alınacağını kaydetti. Bu sayede ekonominin temel yapı taşı olan küçük esnaf ve sanatkarların çırak ihtiyacının karşılanması ve çırak öğrencilerinin ahilik kültüründen gelen usta çırak ilişkisiyle mesleklerini yerinde öğrenmelerinin sağlanacağını söyledi. Tekin, ödeme güçlüğü çeken işletmelerin yükünü hafifletmek amacıyla çırak öğrencilerin alacakları ücretlerin üçte iksinin devlet desteği olarak verileceğini kaydetti.

İŞ KAZALARINA KARŞI SİGORTA

Yeni düzenlemeyle işletmelerin yükünü hafifletmek ve beceri eğitimini teşvik etmek amacıyla devlet desteği getirilmesi, işletmeler arasındaki ücret farklarının ortadan kaldırılması ve öğrencilerin alacakları ücretin bütün işletmelerde asgari ücretin yüzde 30’undan az olmayacak şekilde belirlenmesinin sağlanacağını vurgulayan Tekin, küçük işletmelerde beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim ücretinin üçte ikisinin, büyük işletmelerde ise üçte birinin devlet tarafından karşılanacağını kaydetti. Tekin, “Mevcut asgari ücrete göre, aylığı 390 TL olan ve küçük işletmede beceri eğitimi yapan bir öğrencinin ücretinin 260 TL’si, büyük işletmede beceri eğitimi yapan bir öğrencinin ücretinin ise 130 TL’si devlet katkısı olarak öğrenciye ödenecek” dedi.

Yeni düzenlemeyle staj ve tamamlayıcı eğitimin Mesleki Eğitim Kanunu’nda yer almaması nedeniyle öğrencilere ödenecek ücret konusunda sektörde ortaya çıkan farklı uygulamalardan kaynaklanan mağduriyetler giderilecek. Staj uygulamalarının kalitesi artırılacak. Mesleki ve teknik eğitim alan öğrenciler, eğitimleri sırasında maruz kaldıkları meslek hastalıkları ve iş kazalarına karşı sigortalanacak.

OKUL HAMİLİĞİ PROJESİ

MEB Müsteşarı Yusuf Tekin, mesleki eğitim ile iş dünyası arasındaki bağları kuvvetlendirmek, staj ve işletmelerde beceri eğitim şartlarını iyileştirmek, okulların fiziki ortamları ile atölye ve laboratuvarlarını geliştirmek ve sektörün arzuladığı nitelikli işgücünü yetiştirmek amacıyla Okul Hamiliği Projesi’ni başlattıklarını açıkladı. Eğitim-sektör işbirliğini artırmak amacıyla özel, kamu kurum ve kuruluşları ile yoğun bir protokol süreci başlattıklarını ifade eden Tekin, bu yıl için 75 işbirliği protokolü yürüteceklerini açıkladı.

MÜFREDAT GÜNCELLENECEK

Tekin, atölye ve laboratuvar öğretmenlerine mesleki bilgilerini yenilemeleri ve sektörel gelişmeleri daha yakından takip edebilmeleri amacıyla bütün illerde üniversiteler ve sektör işbirliğinde hizmet içi eğitimlere başladıklarını belirtti. Sektörün ihtiyaçları doğrultusunda mesleki eğitim müfredatını güncelleme çalışmasını başlattıklarını açıklayan Tekin, “Atölye ve laboratuvarlarımızı sektörle birlikte reforme etmeye başladık. Aynı çalışma içinde mesleki eğitimle birlikte meslek ve iş ahlakını da kazandırmaya yönelik değerler eğitimi, meslek ahlakı ve Ahilik kültürü gibi kavramları müfredat içerisinde değerlendiriyoruz. Her yıl yaptığımız eğitim kongrelerinin bu yılki ana teması mesleki eğitim olacak ve 24-25 Ekim 2016 tarihlerinde Antalya’da gerçekleştireceğiz” dedi.

İLLERE İHTİSASLAŞMIŞ MESLEK LİSESİ

Özel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda öncelikle ilde bulunan sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücü yetiştirilmesi amacıyla öğretmen, öğrenci ve sektör desteğinin belirli bir mesleki eğitim alanında yoğunlaştırılmasını hedeflediklerini söyleyen Tekin, her ilde belirli alanda ihtisaslaşmış meslek lisesi için çalışmalara başladıklarını vurguladı. Tekin, önümüzdeki yıldan itibaren sektörün talep ettiği ara eleman ihtiyacını karşılayacak tematik meslek liselerin eğitime başlayacağını kaydetti.

DESTEKLENECEK ALANLAR

2016-2017 eğitim öğretim yılı itibarıyla, OSB’lerin yanı sıra, OSB dışında açılan özel her türdeki mesleki ve t teknik liselere de destek verilecek. Organize sanayi bölgelerinde ve bu bölgelerin dışında açılan özel her türdeki mesleki ve teknik liselerde öğrenim görecek her bir dokuzuncu sınıf öğrencisine 4 bin 270 TL destek verilecek. 10,11 ve 12’nci sınıflarda ise verilen destek alanlara göre değişecek. Buna göre makine teknolojisi, elektrik elektronik teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi ve matbaa teknolojisi öğrencilerine 6 bin 300 TL, metal teknolojisi ve gıda teknolojisi öğrencilerine 5 bin 765 TL, plastik teknolojisi, kimya teknolojisi ve endüstriyel otomasyon teknolojileri öğrencilerine 5 bin 875 TL, yenilenebilir eneıji teknolojileri öğrencilerine 6 bin 675 TL, biyomedikal cihaz teknolojileri öğrencilerine 5 bin 340 TL, ayakkabı ve saraciye teknolojisi öğrencilerine 4 bin 590 TL destek verilecek.

Bu arada OSB dışındaki özel her türdeki mesleki ve teknik liselerde tarım teknolojileri alanı öğrencilerine 6 bin 300 TL, hayvan yetiştiriciliği ve sağlığı alanı öğrencilerine de 4 bin 800 TL destek sağlanacak.

DESTEK YAYGINLAŞTIRILDI

Tekin, mesleki ve teknik eğitimde özel okul oranının artırılması hedefi doğrultusunda özel sektörün meslek liseleri açmasının özendirilmesi ve sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünü iş ortamında kendilerinin yetiştirilmesini sağlamak amacıyla OSB’lerdeki özel mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim görecek öğrencilere verilen desteğin, OSB dışına da yaygınlaştırıldığını kaydetti.

Son dört yılda uygulanan OSB içindeki özel meslek liselerine devlet desteği uygulamasının iyi sonuçlar vermesinin de bu kararın alınmasında etkili olduğunu kaydeden Tekin, OSB’lerde açılmış ve devlet desteği alan 23 özel meslek lisesi bulunduğunu, bu okullarda toplam yaklaşık 17 bin öğrencinin öğrenim gördüğünü belirtti.

13 ÖZEL MESLEK LİSESİ BAŞVURUSU

1 Eylül itibarıyla organize sanayi bölgeleri dışında sekiz özel meslek lisesi açılması için başvuruda bulunulduğunu ve bütün başvuruların kabul edildiğini belirten Tekin, OSB içinde ise mevcut 23 özel meslek lisesine ek olarak 2016-2017 eğitim öğretim yılında beş özel meslek lisesinin daha desteklepeceğini kaydetti. 2015-2016 eğitim öğretim yılında ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerin yüzde 44’ünün mesleki ve teknik ortaöğretime devam etiğini söyleyen Tekin, hedeflerinin ortaöğretime devam eden toplam öğrencilerin yüzde 50 sinin mesleki ve teknik eğitim görmesi olduğunu ifade etti. Mesleki ve teknik eğitimde nitelik ve nicelik artışı yakalamaya odaklandıklarını söyleyen Tekin, dört yıl içinde iş dünyasının ihtiyaç duyacağı mesleki ve teknik personeli yetiştirecekleri iddiasında bulundu.

120 MİLYON TL ÖDENEK

2015-2016 eğitim öğretim yılında özel meslek liselerine 84 milyon TL destek verildiğini açıklayan Tekin, 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında verilecek desteğin ise başvurulara ve açılan özel meslek liselerinde öğrenim görecek öğrenci sayılarına göre değişmekle birlikte ödeneğin yaklaşık 120 milyon TL’ye ulaşmasınm beklendiğini vurguladı.

“BİLGİ TOPLUMUNA HAZIRLAMALIYIZ”

Ankara Üniversitesi insan Kaynakları Yönetimi ve Kariyer Danışmanlığı Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Recep Varçm ise mesleki ve teknik eğitimde öğrencilere iş gücü piyasalarında ihtiyaç duyulan mesleki kazanımların yanı sıra, iş ve yaşam becerilerinin de kazandırılmasının önemine dikkat çekti. Bilgi toplumunda mesleklerin sanayi toplumundakilere göre çok daha fazla beceri gerektirdiğinin altını çizen Varçın şunları kaydetti:

“Bizim eğitim sistemimizde hala sanayiye dayalı ya da sanayi toplumunun gerektirdiği mesleki ve teknik eğitim veriyoruz. Oysa bilgi toplumunda çoklu beceriye sahip insanlar yetiştirilmesi lazım. Gençlere, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanabilme, iletişim kurma, ekip ruhu ile çalışma, sorumluluk alma gibi beceriler kazandırılmalı. Bu becerileri sadece okullarda kazandırmak mümkün değil. Bu becerilerin büyük bir kısmı okul dışı, müfredat dışı etkinliklerle kazanılabiliyor. Bunun içine aile, sokak ve diğer kuruluşlar giriyor. Mesleki ve teknik eğitim alan gençlere sadece torna ve kaynak öğretilmemeli. Onlara iş ve yaşama tutunabilmeyi de öğretmeliyiz. ‘Bunları da hayatın akışı içinde öğrensinler’ diyemeyiz. Bu becerilerin kazandırılmasında, belediy-leler, halk eğitim merkezleri, yerel idareler ve kalkınma ajansları çok önemli rol üstlenebilir.”

Timur ERK / Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı, TOBB Kimya Sanayi Meclisi Başkanı
Okullar, sektörün alt dallarına yayılmalı

Kimya sanayi sektörü teknoloji ve sermaye yoğun, emek yoğun olmayan bir sektör. Kimya sektöründe yatırım kadar, yatırımın insan gücü kalitesi de önemli. Ar-Ge ve inovasyon, teknoloji yoğun olduğu için sektörde, ara insan gücü ve kaliteli lisans ve lisans üstü mühendislere ihtiyaç var. Bu nedenle kimya eğitiminde ara insan gücü eğitimi, mühendis eğitimi çok önemli Eğitim sistemi, sanayicinin ihtiyaçlarına cevap veremiyor. Ara insan gücü yetiştirecek branş teknik okullarına ihtiyaç var. Kimya sektöründe plastik, boya, sabun ve deterjanda eğitim veren okullar var. Bu okulların sektörün alt kollarına yaygınlaştırılması lazım. Kauçuk, kimya terbiye, tekstil terbiye okulları açılmalı. Ar-Ge merkezlerinin yetişmiş eleman ihtiyacını gidermek için kimya mühendisleri eğitiminin de daha kaliteli hale getirilmesi gerekir.

Düz ustalık artık yeterli değil

Nitelikli eleman sorunu tüm sektörlerin olduğu gibi inşaat sektörünün de en temel problemi. Bir taraftan ne iş olsa yaparım’ diyen işsiz ordusu varken, dıger taraftan nitelikli eleman bulunamıyor. Türkiye’nin mesleki teknik eğitim veren meslek okullarına yönelmesi gerekiyor. Derme çatma usullerle oluşan meslekler kendini geliştiremiyor. Eskiden alçıcı, sıvacı, kalıp ustası çalışıyordu. İlkel çalışma şartları vardı. Alçı sıva ve kara sıvada makine alçısı girdi. Daha önce üçuncu katta çalışılırken, şimdi 23’üncü katta çalışılıyor. Kule vinç, hazır iskele, asansör kavramı işin içine girdi. Bunlarla ilgili çalışma yetkinliği oluştu. Bu nedenle her alana yönelik nitelikli meslek elemanı yetiştiren mesleki ve teknik okullar olmalı. İnşaat liseleri, teknoloji fakülteleri kurulmalı.

Zeki POYRAZ / İklimlendirme Sanayi İhr. Birliği Başkanı
Teknik eleman bulmakta zorlanıyoruz

İklimlendirme sektörü son derece teknik olarak icra edilen bir sektör. İklimlendirme dediğimiz zaman, ısıtma, soğutma, havalandırma, derin dondurucu diye devam eder. Hizmet sektörlerinden farklı olarak ürün tasarımı, ürünün montajı, kullanımı, servisi ve bakımı var. Dolayısıyla bunların nitelikli teknik elemanlar tarafından yapılması lazım.

Teknik eleman ihtiyacını diğer sektörlerden daha yoğun olarak hisseden bir sektör iklimlendirme. Maalesef, teknik eleman bulmakta zorlanıyoruz. Çok hızlı bir şekilde, iş başında yetişen, okurken eğitim alan teknik elemanlara sektörün ihtiyacı var. Bu elemanlara zaman zaman ara eleman diyoruz. Bana göre ara değil, ana elaman. Olmazsa olmaz. Bugün bir doktor ve hemşire nasıl yetişiyorsa, diğer sektörlere yönelik mesleki ve teknik eğitim de böyle verilmeli. Gençler okullarından mesleki deneyimleri, bilgileri kazanmış olarak mezun olmalı.