KOSGEB’in 2021 destekleri

KÜÇÜK ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), 2021’de 1 milyar 600 milyon TL destek bütçesi kullandıracak. Bu desteğin 1 milyar 164 milyon TL’sini geri ödemesiz, 287 milyon TL’sini geri ödemeli destekler oluşturacak. Kurum 2021’de 149 milyon TL’lik kredi faiz desteği verecek. KOSGEB Başkanı Prof. Dr. Cevahir Uzkurt, KOBİGEL-KOBİ Gelişim Destek Programı kapsamında 2021’de de proje teklif çağrıları ilan edeceklerini açıkladı. Sanayide dijital dönüşümün öncelikli alanları olacağını söyleyen Uzkurt, bunun dışında orta ileri ve ileri teknolojili sektörler öncelikli olmak üzere KOBİ’lerin yenilikçi iş modelleriyle çalışma becerilerinin, modern teknolojilerle iş yapma kapasitelerinin geliştirilmesi ve döngüsel ekonomiye katılmalarının teşvik edilmesi amacıyla diğer bazı çağrı konuları üzerinde de çalışacaklarını söyledi. Uzkurt, Para Dergisi’ne verdiği röportajda KOSGEB’in 2021 öncelikli gündem maddeleri, kullandıracağı destek bütçesi ve uygulanacak destek programlarıyla ilgili açıklamalarda bulundu…

ÖNCELİK İLERİ TEKNOLOJİ

Uzkurt, ülke ekonomisinin imalat sanayi odaklı büyümesi için 11. Kalkınma Planı ve 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi Belgesindeki hedefleri göz önünde bulundurarak 2021’de de öncelikle ileri teknolojili ve katma değerli sektörlerde imalat kapasitesinin artırılmasına yönelik desteklere devam edeceklerini vurguladı. Bu doğrultuda, Ar-Ge/yenilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan cari işlemler hesabına katkı sağlayacak ürünlerin yerli sanayi tarafından üretimini ve ticarileştirilmesini sağlamak amacıyla, işletmelerce gerçekleştirilecek yatırımları Tek-noyatırım Destek Programı kapsamında desteklemeye devam edeceklerinin altını çizdi. Gelecek yıl Türkiye’nin stratejik önceliklerine uygun olarak yenilikçi, or-ta-yüksek, yüksek teknoloji düzeyindeki sektörler ile imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin sayısını arttırmak amacıyla İleri ve Geleneksel Girişimcilik Destek Programları ile KOBÎ’lerin yanında olmayı sürdüreceklerini açıklayan Uzkurt, işletmelerin hayatta kalma oranlarını arttırabilmek için girişimcilerin iş kurma ve yürütme konularında bilgi ve becerilerini geliştirmek amacıyla e-Akademi üzerinden girişimcilere yönelik eğitimler sunmaya devam edeceklerini dile getirdi. Uzkurt, öncelikli sektörler ve dijitalleşme alanlarındaki yenilikçi girişimcilere yönelik hedef ve performans odaklı Teknoloji Geliştirme Merkezlerini kurmak amacıyla faaliyetler yürüteceklerini açıkladı.

KOBİGEL ÇAĞRILARI AÇILACAK

Uzkurt, 2021’de imalat sanayiinde dijital dönüşüme altyapı oluşturmak üzere sanayiye yönelik akıllı dijital teknolojileri geliştiren KOBt’ler ve bu teknolojileri iş süreçlerine adapte etmek isteyen sanayi sektörü KOBI’lerinin projelerini KOS-GEB KOBÎGEL Destek Programı ile destekleyeceklerini vurguladı. Sanayide dijital dönüşümün öncelikli alanları olacağını söyleyen Uzkurt, önceki yıllarda olduğu gibi 2021’de de KOBÎGEL çerçevesinde proje teklif çağrıları ilan edeceklerini dile getirdi.

11. Kalkınma Planı”nda sanayi sektörünün dijital dönüşümüne verilen önem doğrultusunda 2019’dan itibaren “imalat sanayinde dijitalleşme” konusunu KOSGEB’in öncelikli çağrı temaları arasına aldıklarını söyleyen Uzkurt, sanayi sektöründeki KOBÎ’lerin kendilerini dijital teknolojilere adapte etmelerinin hem sanayinin hem de sanayideki iş gücünün katma değerli üretim odaklı dönüşümü için önemli olduğunu kaydetti. Sanayide dijital dönüşümün yerli imkanlar odaklı olarak sağlanması için akıllı dijital teknolojilerin hem teknoloji tedarikçisi, hem teknoloji kullanıcısı tarafında bulunan KOBÎ’lerin KOSGEB tarafından desteklenmeye başlandığını dile getiren Uzkurt, çağrı sonuçlarına ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“2019’da 258 proje için 71.5 milyon TL’lik destek onaylandı. Programın 2020 uygulamaları kapsamında 22 Temmuz 2020 tarihinde ‘îmalat Sanayinde Dijitalleşme’ temalı iki proje teklif çağrısı ilan ettik. 2020 birinci sayılı çağrının konusu ‘imalat sanayi sektöründe dijitalleşme sürecine katkı sağlayabilecek yerli teknoloji geliştiricisi KOBl’lerin desteklenmesi’ olarak belirlendi. 2020 ikinci sayılı çağrının konusu ise ‘imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBl’lerin üretim ve ilişkili iş süreçlerinde dijital teknolojilerden yararlanma düzeyinin arttırılması’ olarak açıklandı. 2020 yılı çağrısına toplam bin 207 proje başvurusu yapıldı. 396 KOBÎ’ye 158 milyon TL destek kararı aldık. Bu destek tutarının 62.5 milyon TL’si geri ödemesiz.”

İŞBİRLİĞİ DESTEKLERİNE DEVAM

Uzkurt, 2021’de KOBI’lerin birbirleriyle veya büyük işletmelerle ortak çalışma kültürünün geliştirilmesine ve karşılıklı fayda ve rekabet avantajı sağlayıcı nitelikteki işbirlikleri tesis etmelerine katkı sağlamak amacıyla işbirliği Destek Programı ile KOBl’leri desteklemeye devam edeceklerini söyledi. KOBİ’lerin uluslararası pazara açılmalarına ve ihracat kapasitelerinin geliştirilmesine destek vererek Türkiye’nin 2023 ihracat hedeflerine ulaşmasına katkı sağlamak gayretiyle faaliyetleri sürdüreceklerini açıklayan Uzkurt, “Kadınların ekonomik faaliyetlerinin geliştirilmesi için kadın girişimcilere iş geliştirme süreçlerinde danışmanlık ve rehberlik hizmeti sunarak, bu alandaki desteklerde kadınlara öncelik vereceğiz” dedi.

KOBÎ’lerin mevcut durumlarını analiz etmek, sorunlarına çözüm aramak, ihtiyaçlarını belirlemek, beceri ve kabiliyetlerini geliştirmek, yurt içi ve yurt dışı pazarlarda rekabet edebilir düzeye gelebilmelerini sağlamak için KOBÎ Rehberliği ve Teknik Danışmanlık Sistemi’nin etkinleştireceklerini belirten Uzkurt, KOBÎ’lerin danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinden yararlanmasına yönelik çalışmaları sürdüreceklerini kaydetti.

KOBİ FİNANSMAN DESTEK PROGRAMI

KOBI Finansman Destek Programı 2021’de de uygulanmaya devam edecek. KOBt’lerin finansmana erişiminin kolaylaştırılmasına yönelik olarak, uygun koşullarda kredi kullanabilmelerini teminen, banka tarafından işletmelere kredi kullandırılmasını müteakip faiz/ kar payının tamamının veya bir kısmının kurum tarafından karşılandığı KOSGEB KOBI Finansman Destek Programı 21 Ekim 2019’da başlatılmıştı. Program kapsamında, KOBl’lere bankalar tarafından işletme kredisi ve makine teçhizat kredisi veriliyor. Uygulama KOSGEB veri tabanında kayıtlı ve aktif, KOBÎ bilgi beyannamesi güncel, KOSGEB desteklerinden yasaklı olmayan girişimci işletmeleri ve stratejik ve öncelikli sektörlerdeki yer alan işletmeleri kapsıyor.

İdare tarafından doğal afetler, yangın, terör vb. durumlardan etkilenen ve bunu resmi makamlardan belgeleyen, KOSGEB Veri Tabam’na kaydı onaylı işletmelere uygun koşullarda finansal destek sağlanması amacıyla Acil Destek Kredisi Programları da uygulanıyor. 2021’de de ihtiyaç duyulması halinde acil destek kredisi uygulamalarının hayata geçirileceğini vurgulayan Uzkurt, KOSGEB tarafından 2020’de farklı programlarda toplam 16 bin 907 işletmeye bankalarca 1.26 milyar TL kredi kullandırılmış olup, bu kredilere ait 167.1 milyon TL faiz tutarının KOSGEB tarafından karşılandığını bildirdi.

SAHAYA İNİLDİ

Uzkurt, KOSGEB olarak sadece desteklerin etkilerinin özetleneceği bir kurgu yerine desteklerin tasarımından uygulanmasına ve tamamlanmasından sonra ortaya çıkan sonuçların ortaya koyulmasına kadarki süreci bütünsel olarak ele alan bir destek programı izleme değerlendirme sistemini 2019’da kurduklarını açıkladı. Kurdukları bu sistem ile de hem destek programlarının sonuçlarını ortaya koymak hem destek programlarının uygulama kalitesini artırmak hem de gelecekte daha başarılı olacak programlar tasarlamayı hedeflediklerini vurgulayan Uzkurt, bu hedefler doğrultusunda; 2010-2018 arasında uygulanan dört desteğe ilişkin değerlendirme çalışmasını bu yıl tamamladıklarını dile getirdi. Değerlendirme çalışmalarını masa başında gerçekleştirilen muhasebe egzersizleri olarak kabul etmediklerini (ki bu da çok değerlidir) belirten Uzkurt, çalışmalar kapsamında sahaya indiklerini kaydetti. Uzkurt, “KOBÎ’lerimizle ve diğer paydaşlarla görüşüyor, anketler uyguluyor, diğer kamu kurumlarının idari kayıtlarından da istifade ediyoruz” dedi.

722 BİN 598 KİŞİ İSTİHDAM EDİLDİ

Uzkurt, dört desteğe ilişkin sonuçları da paylaştı. İşbirliği Güçbirliği Destek Programı’ndan 270 işletici kuruluş yararlandı ve KOSGEB tarafından bu işletmelere 92 milyon TL destek sağlandı. Desteklenen işletmeler tarafından ise 20 bin 425 kişi istihdam edildi. 46.5 milyon TL vergi ve 163 milyon TL SGK prim ödemesi yapıldı. Yeni Girişimci Desteği’nden 66 bin 148 işletme yararlandı ve bu işletmelere 1.7 milyar TL destek sağlandı. Desteklenen işletmeler tarafından 603 bin kişi istihdam edildi, 550 milyon dolar ihracat yapıldı, 1.2 milyar TL vergi ve 3 milyar TL SGK prim ödemesi yapıldı. Nitelikli Eleman İstihdam Desteği’nden 54 bin 650 işletme yararlandı ve bu işletmelere 832 milyon TL destek sağlandı. Desteklenen işletmeler 99 bin 173 kişi istihdam etti ve 2.3 milyar TL SGK prim ödemesi yaptı. 2014’te destekten ilk kez yararlanan işletmelerin destekten sonraki yıla ilişkin performansı ile bu destekten yararlanmayan işletmelerin performansı karşılaştırıldığında ise destekten yararlanan işletmelerin net satış hasılatı yararlanmayanlara göre ortalama 120 bin 105 TL daha fazla oldu.

Yurtiçi satışlar bakımından ise bu fark 160 bin 821 TL. Üç destek çerçevesinde toplam 722 bin 598 kişi istihdam edilmiş oldu. Yurt İçi Fuar Desteği’nden 30 bin işletme yararlandı ve bu işletmelere 358 milyon TL destek sağlandı. Katılım sağladığı fuar öncesi ihracatı bulunmayan işletmelerin yüzde 31’inin fuar katılımı sonrası ihracata başladığı ve bu işletmelerin destek yılı ve desteği takip eden iki yıl içerisinde yaklaşık 2.3 milyar dolar ihracat yaptıkları görüldü.

TEKNİK DANIŞMANLAR GELİYOR

Uzkurt, KOSGEB’in rehberlik ve danışmanlık hizmetleri çerçevesinde 2021 hedeflerini de açıkladı. Finansman, uluslararasılaşma, tek-noloji-yenilik-dijitalleşme ve büyüme alanlarında işletmenin belirli ve tanımlı ihtiyaçlarının giderilmesi ve sorunlarının çözülmesine yönelik danışmanlık hizmeti sunabilecek kişilerin yetkilendirme başvurularının alınmaya başlandığını belirten Uzkurt’un verdiği bilgiye göre, önümüzdeki günlerde başvurular komisyon tarafından değerlendirilecek ve teknik danışmanlar yetkilendirilecek. 2021’de teknik danışman sayısının çeşitlendirilerek artırılması hedefleniyor. İşletmelerin yetkilendirilmiş teknik danışmanlardan alacakları hizmetlerin desteklenebilmesi amacıyla KOSGEB İcra Komitesi’nin 22 Haziran 2020’de aldığı kararla İşletme Geliştirme Destek Programı’na Teknik Danışmanlık Desteği’nin eklendiğine dikkat çeken Uzkurt, “Uygulama Esasları ve yazılım sürecinin tamamlanmasını müteakip Aralık’ta destek süreci başlayacak. Desteğin 2021 yılı ve sonraki yıllarda verilmeye devam etmesi ve ulaşılan işletme sayısının artırılması hedefleniyor” dedi.

Salgında KOBİ’ler desteklendi

Birçok ülke ekonomisinin ağır darbeler aldığı Covid-19 sürecinde KOSGEB’in KOBİ’lerin karşılaşabileceği ekonomik sıkıntıların etkisini azaltmak ve KOBİ’lerin ayakta kalarak varlıklarını sürdürmelerine destek olmak amacıyla desteklerini sunmaya devam ettiğini söyleyen Uzkurt, “KOSGEB alacaklarının ertelenmesi kapsamında KOBİ’lerin kuruma borçlarının üç ay süre ile ertelenmesine imkan sağlandı. Bin 66 işletmenin 134 milyon TL’lik borcu bu kapsamda yer aldı. KOSGEB KOBİ Kredi Faiz Desteği Yönetmeliği kapsamında kredi ödemeleri devam eden 164 bin 6 işletmenin 2020 Nisan, Mayıs ve Haziran kredi taksitlerinin, ilgili krediye ilişkin vade sonuna ilave üç ay olacak şekilde ekleyerek bu kapsamda doğacak faiz maliyetlerinin KOSGEB tarafından karşılanması sağlandı. Proje süresi yükümlülüklerini ya da girişimcilik programı yükümlülüklerini 11 Mart 2020 ve sonrasında yerine getirmesi gereken işletmelere (bin 204 işletme), dört aya kadar ek süre verildi” dedi.

1.4 milyar TL kullandırılmış olacak

KOSGEB Başkanlığı’na 2019’da 1 milyar 893 milyon TL destek bütçesi tahsis edildi. Bu rakam yıl içerisinde 2 milyar 332 milyon TL’ye ulaştı. 2019 sonu itibarıyla 62 bin 827 işletmeye 2 milyar 309 milyon TL destek ödemesi yapıldı. Bu tutar destek bütçenin yüzde 99’una tekabül ediyor. 2020’de ise Başkanlığa 1 milyar 405 milyon TL destek bütçesi tahsis edildi. Bu bütçe de yıl sonu itibarıyla tümüyle kullandırılmış olacak. KOSGEB’in 2021 destek bütçe büyüklüğü 1 milyar 600 milyon TL olacak.

İmalat sanayinin payı yüzde 75’e çıkarılacak

KOSGEB desteklerinden imalat sanayiine ayrılan pay kademeli olarak yüzde 75’e, öncelikli imalat sanayii sektörlerine ayrılan pay ise yüzde 50’ye çıkarılacak. 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre destekler yalınlaştırılacak, hibe yerine faizsiz, uzun vadeli, geri ödemeli destek modellerine kademeli olarak geçilecek. Proje teklif çağrılarında 11. Kalkınma Planında yer alan sektörlere öncelik tanınacak. KOSGEB destekleri içinde imalat sanayinin 2018’de yüzde 49, 2019’da yüzde 63.8 düzeyinde olan payının, 2020’de ise yüzde 65 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor. 2021’de ise yüzde 70’e yükselmesi hedefleniyor. Programa göre KOBİ’lerin verimliliğini artırmak ve dijital dönüşümlerine katkı sağlamak amacıyla Model Fabrika [KOBİ Yetkinlik Merkezi) Danışmanlık Destek Programı uygulanacak.

3000 bin TL’si geri ödemesiz

KOSGEB’in 2021’de KOBİ’leri KOBI Gelişim Destek Programı çerçevesinde açacağı proje teklif çağrıları ile destekleyecek. KOBİGEL ile işletmeler 300 bin TL’ye kadar geri ödemesiz, 700 bin TL’ye kadar geri ödemeli olmak üzere toplam 1 milyon TL’ye kadar destek alabiliyor. Destek, projenin gerçekleştirilmesi için gerekli personel, makine-teçhizat, hizmet ve yazılım alımı giderleri için ödeniyor. KOSGEB, geri ödemeli destek tutarının yüzde 50’ye kadar olan kısmını “erken ödeme” olarak verebiliyor. KOBİ’lerin en az sekiz ay, en fazla 20 ay içinde projelerini tamamlamaları gerekiyor. KOSGEB, İşbirliği Destek Programı ile ortak sorunlara ortak çözümler arayan, tek başına büyümekte zorlanan ve işbirliğine ihtiyaç duyan KOBİ’lere 10 milyon TL’ye kadar destek veriyor.

6 milyon TL’ye kadar destek

KOSGEB, KOBI Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı-KOBİ Teknoyatırım ile KOBİ’lerin orta yüksek ve yüksek teknoloji alanlarında üretime dayalı projelerine 6 milyon TL’ye kadar destek veriyor. Ar-Ge/yenilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ürünlerin üretimini ve ticarileştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan başvurularda düşük ve orta düşük teknoloji alanlarında verilecek desteklerin üst limiti geri ödemeli 700 bin TL ve geri ödemesiz 300 bin TL olmak üzere toplam 1 milyon TL’yi buluyor. Orta yüksek ve yüksek teknoloji alanlarında verilecek desteklerin üst limiti geri ödemeli 3.5 milyon TL ve geri ödemesiz 1.5 milyon TL olmak üzere toplam 5 milyon TL’ye ulaşıyor. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji alanında yer alan ve cari işlemler hesabına katkı sağlayacak ürünlerin yerli sanayi tarafından üretimini ve ticarileştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan başvurularda desteklerin üst limiti geri ödemeli 4.2 milyon TL ve geri ödemesiz 1.8 milyon TL olmak üzere toplam 6 milyon TL’ye kadar çıkıyor.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA