Kobiler İçin Finansal Tablolar ve Tahminler

FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN TAHMİNLER NASIL YAPILMALI?

Önce gelir tablosu, sonra bütçe, sonra ise nakit akım tablosu çıkarılmalıdır. Fi-nansal tahminler hem kısa dönem, hem de uzun vadeli yapılmalıdır. Kısa vade için genelde aylık bazda 1 yıllık tahminler yapılırken, uzun vade için ise çeyreksel bazda oluşturulmuş en az 3 yıllık tahminler veya yıllık bazda beş yıllık tahminler yapılır.

TAHSİLAT VE ÖDEMELER

Tahsilatlar ve ödemeler konusundaki dikkat edilmesi gereken nokta ikisi arasındaki dengenin sağlanması olmalıdır.

• Satılan malın veya verilen hizmetin bedelinin tahsil edilme metodu şirketin ihtiyacı olan finansman kaynağını etkiler. Örneğin, satışlar çek karşılığı yapılıyorsa, bankadan bu çekler karşılığında kredi kullanılabilir veya kredi kart ı ile satış yapılıyorsa, POS alacakları karşılığında kredi kullanılabilir. Satışlar yalnızca nakit olarak yapılıyorsa, finansman yapısı da buna göre belirlenmelidir.

• Tahsilatlar, ödemelerden fazlaysa işletme iyi durumda demektir. Uzun vadede ödemeler tahsilatlardan fazla ise bunun kontrol altına alınması gerekmektedir.

• Tahsilat yapmakta yaşanabilecek geçici bir gecikme karşısında Kredili Ticari Mevduat Hesabı kullanılmalıdır. Kredili Ticari Mevduat Hesabı borçlanmasının faizi yüksek olduğundan dolayı, bu borçlanma kısa vadeler için tercih edilmelidir.

• Tahsilatlardaki uzun vadeli gecikmelerde bankadan kredi kullanılmalıdır.

• Tahsilatlardaki gecikme sürekli oluyorsa ürün/hizmet satılan müşteriler gözden geçirilmelidir.

• Satışlar maliyetten düşük fiyatta gerçekleşiyorsa zararda olmak kaçınılmazdır. Bu zarann kaynağı tespit edilip hızla aksiyon alınmalıdır.

TAHSİLAT VE ÖDEMELER İÇİN KULLANILABİLECEK FİNANSMAN YÖNTEMLERİ

Tahsilatlar:

• Çek: Satış karşılığı çek alınabilir. Bu çekler işletme hesabına tahsil edilebilir ya da kullanılacak olan kredi için teminat olarak verilebilir.

• Senet: Satış karşılığı alınan senetler işletmenin vadesiz hesabına tahsil edilir.

• POS (üye işyeri): Özellikle bireysel satışlarda kullanılan POS’lar ile alman ödemeler, bankalar ile anlaşılan fiyat veya vadelerde, işletmenin vadesiz hesabına geçer. Firmalar arası yapılan satışlarda da POS kullanılabilir.

Ödemeler:

• Hesaptan: Yapılacak olan ödemeler işletmeye ait banka hesabından gerçekleştirilebilir. Bunun için bankaya talimat verilebileceği gibi internet bankacılığı da kullanılabilir. Vergi ve SGK gibi ödemeler de bu hesaptan yapılabilir.

• Çek: Ödemeler çek karnesi kullanılarak da yapılabilir. Çok fazla adette çek kesiliyorsa, bilgisayardan çek basım programı kullanılabilir.

• Faturalar: Düzenli olarak gelen faturalar için bankaya otomatik ödeme talimatı verilerek gecikmeler önlenebilir. Hesapta faturaların karşılanacağı miktarda para tutulmasına özen gösterilmelidir.

PARETO KURALI (80/20 KURALI)

1897 yılında İtalyan matematikçi ve ekonomist Vilfred Pareto tarafından ortaya atılan çok önemli bir prensip. Pareto, yaptığı incelemede İtalya’da arsaların yüzde 80’inin, nüfusun yüzde 20’sine ait olduğunu görür. Bu tespit ile 80-20 kuralı olarak da adlandırılan teorinin hayatımızda bir çok yerde uygulanabildiği ortaya çıkmıştır. Yani çoğu olay için, etkilerin kabaca yüzde 80’i, etkenlerin yüzde 20’sinden kaynaklanır. Pareto kuralı, basit fakat problemin teşhis ve analizinde son derece etkili bir tekniktir. Bazı örnekler:

• İnsanlar başarılarının yüzde 80’ini zamanlarının yüzde 20’sinde gerçekleştirirler.
• Ürünlerin yüzde 20’si cironun yüzde 80’ini oluşturur.
• Müşterilerin yüzde 20’si satışların yüzde 80’ini oluşturur.
• Hammaddelerin yüzde 20’si toplam maliyetin yüzde 80’ini oluşturur.
• Milli gelirin yüzde 80’i toplumun yüzde 20’si tarafından elde edilir.
• İlişkilerimizin yüzde 20’sinde mutluluğumuzun yüzde 80’ini yaşanz.
• Satışların yüzde 20’si kânn yüzde 80’ini sağlar.

Yöntem nasıl kullanılır?

Yöntemi uygulamaya başlamadan önce üzerinde çalışılacak bilgileri içeren bir liste yapılır. Bu liste üzerinde önemli olan değişken tespit edilir. Bu önemli kritere göre listedeki maddeler önem sırasına göre büyükten küçüğe sıralanır. Önemli kriter olan değişkenin kümülatif toplamı alınır ve bu orantısal olarak da belirtilir. Ortaya çıkan veri sayısının yaklaşık yüzde 20’lik kısmına karşılık gelen önemli kriter oram eşleştirdirildiğinde genellikle Yüzde 80/Yüzde 20 oram veya buna yaklaşık bir sonuç görülür.

Örnek: Cironun yüzde 20’si müşterilerin yüzde 20’lik kısmından geliyordur. Bu yüzde 20 korunmalı, kaybedilmemelidir. Şirket politikası, iş modeli bu müşterilere odaklı belirlenmelidir. Diğerlerine buna oranla daha az enerji harcanabilir.

SABİT KIYMET YATIRIM KARARLARI

İşletmeler, değişik zaman ve nedenlerle sabit kıymet yatırımı yapmak durumundadır: üretim kapasitesi artışı, fiziki lokasyon gereksinimleri, teknolojik yeniliklere uyum vs. Bu gereklilik ortaya çıktığında, alternatif yatırım planlan içinden en doğrusunu seçmek veya en faydalı olanı bulmak veya şirket nakit akış planlarına en uygununu bulmak ve uygulamak önemlidir. Bu seçimi yapabilmek için çok sayıda yatırım değerleme metodu olsa da, tüm dünyada 3 temel yöntem en çok kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin hepsinde temel kavram Paranın Zaman Değeri kavramıdır. Temel olarak gelecekteki 1000 TL’nin bugünkü 1000 TL’den daha az değerli olduğu gerçeğini ifade eder. Yöntemler kullanılmadan önce, her bir yatınm alternatifi için bir iş planı yapılmalıdır. İş planı yatınm süresince yapılacak harcamaları ve yatırımın tamamlanması ile yaratılacak ek ciro, masraf ve kân içermelidir. Bu plan aynı zamanda nakit akış tablosunu da içermelidir. Bu planlar temel alınarak, aşağıdaki yöntemlerle yatıranın değeri tespit edilip karar verilmelidir. Genel kural olarak en az ikisi kullanılmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir.

1-Net Bugünkü Değer

Net bugünkü değer (NBD) metodu, yatırımın maliyeti ile yatıranın gelecekte sağlayacağı nakit akışlannm bugünkü değeri arasındaki farkı hesaplar.

NBD metodunun hesaplama aşamaları:

• Yatırımın gelecekte üretmesi planlanan nakit akışlarının tahmin edilmesi
• Gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerlerinin hesaplanması
• Yatırımın maliyetiyle yatırımın gelecekte sağlayacağı nakit akışlarının toplam bugünkü değeri arasındaki farkın bulunması

NBD > 0 ise kabul

2-İç Verim Oranı

İç verim oram (İVO) bir yatırımın NBD’sini sıfırlayan indirgeme oranıdır. Başka bir deyişle iç verim oranı bir yatırımdan beklenen getiridir.

Yatırımın İVO’su istenen İVO’dan yüksekse kabul et.

İVO metodolojisi için şirketin/patronun bir yatırımdan beklediği minimum getiriyi oransal olarak önceden belirlemiş olmalıdır.

3-İndirgenmiş Geri Ödeme Süresi

Günümüzde İVO ve NBD metotları daha fazla kullanılan metodlar olmakla birlikte, ilk karar kriteri, projenin operasyonel nakit akışlarının maliyetini ne kadar sürede çıkardığım hesaplayan geri ödeme dönemidir. Geleneksel olarak herkesin hemen her türdeki yatırım kararında otomatik olarak yaptığı yöntemdir. İndirgenmiş geri ödeme dönemi gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değerlerinin yatırımın maliyetini çıkarana kadar geçen süredir.

Yatırımın geri ödeme dönemi önceden belirlenen geri ödeme döneminden kısaysa kabul et.

Bu yöntem için de aynen İVO gibi, Kabul edilebilir maksimum geri ödeme süresinin önceden kararlaştırılmış olması gereklidir. Kobi nedir başlıklı makalemizide inceleyebilirsiniz.