İş Kurmak İçin Melek Yatırım Almak

Yatırım yapılacak girişimde aranan 6 kriter

1. İlk önce ekibe dikkat ediliyor, işi yapan girişimcilerin bu alanı bilmeleri, heyecanlı ve tutkulu şekilde çalışmaları öncelikli olarak bakılan noktalar.
2. İş planı da seçimlerde çok önemli bir rol oynuyor. Çünkü iş planı başlangıç noktasında girişimcinin elindeki taslak bir harita gibi içinde önemli birçok noktayı barındırıyor.
3. Yapılacak iş modelinin müşterinin hangi sorununu çözdüğüne de dikkat edliyor. Pazar rekabetinin ve ekibin iş planında nasıl yer aldığına bakılıyor.
4. Finansal bölüm geleceğe yönelik tutarlı tahminler içeriyorsa, bu seçim sürecinde girişimci için önemli bir artı.
5. İş planının sayfa sayısından çok içeriğinin doyurucu olması tercih ediliyor ve girişimin Eh nasıl bir katma değer yarattığı üzerinde duruluyor.
6. Sosyal medya trendlerinin, dijital ve nöro-pazarlama stratejilerinin markalaşma sürecinde etkisi çok büyük. Bu nedenle yeni girişimlerin bu konuları da değerlendirmeye alması gerekiyor.

Türkiye’de Hazine Müsteşarlığının melek yatırımcılığa yönelik 2013’teki düzenlemeleri, yatırımcılık atılımlarını bir sisteme oturtmak ve melek yatırımcılığı Türkiye’de geliştirmek üzere hayata geçti. 0 günden bu yana pek çok şirket melek yatırım ağı olarak akredite oldu. Bu akreditasyon sistemi hem melek yatırımcıların sayısının artmasına hem de süreçlerin daha kolay işlemesine yardımcı oldu.

Türkiye’de şu anda Hazine Müsteşarlığı tarafından akredite edilmiş toplam yedi adet melek yatırımcı ağı var. Avrupa ve ABD ile bu rakamı kıyasladığımızda elbette çok gerideyiz. Avrupa iş Meleği Ağı (EBAN) rakamlarına göre Avrupa’da ve ABD’de 400’den fazla melek yatırımcı ağı bulunuyor. Tahmini melek yatırımcı sayısı ise Avrupa’da 75 bin, Amerika’da ise 190 bin civarında. Amerika’da her yıl 60 bin start up meleklerden yatırım alıyor.

Ancak Türkiye de hızla bu ekosistemi yaratan bir ülke haline geldi. Bireysel lisanslı ve ağ bünyesindeki yatırımcılarla birlikte Türkiye’deki toplam yatırımcı sayısı 600’ü aştı. Bunun dışında sertifika almadan internet başta olmak üzere farklı sektörlerde faaliyet gösteren girişimlere yatırım yapan, melek yatırımcı kriterlerine sahip bir kitle de mevcut. Bu yatırımcıların büyük kısmı İstanbul’da ikamet ediyor. Yatırım yapanları yüksek gelir sahipleri, tecrübe sahipleri ve servet sahipleri olarak üçe ayırabiliriz. Yatırımların büyük kısmı ise yazılım, uygulama ve e-ticaret alanında yapılıyor.

“Ekosistem büyüyor”

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere de melek yatırım ekosisteminin hızla büyüdüğüne işaret ediyor. Girişimcilik ekosisteminin yeni girişimlerle daha hızlı büyümesi için

melek yatırımcı sayısının ve kalitesinin artması gerektiğine işaret eden Karadere, melek yatırımcı sayısının iki yıl önce 50’yi geçmezken bugün 600’ü aştığını ifade ediyor. “Melek yatırımcılara ulaşmanın zorluklarını ve girişimcilerin hangi yoldan gitmesi gerektiği konusunda kolay bir yanıt bulamadığı gerçeğiyle yola çıkarak oluşturduğumuz Garanti Partners platformunu, bu anlamda çok değerli buluyoruz” diyen Karadere, bu platform sayesinde girişimlerin gelişiminin hız kazanıp, aslında girişimcinin melek yatırımcının karşısında daha güçlü argümanlara ve iş sistemine hakim olacağı olgunluğa ulaşmasına da hizmet etmiş olduklarını sözlerine ekliyor.

Melek yatırımcıların ve melek yatırım ağlarının yeni dönem planlarını öğrendik. Hangi sektörlere yatırım yapacakları, yıl sonuna ne kadar bütçe ayırdıkları ve yatırım kriterlerini araştırdık.

GALATA BUSINESS ANGELS ÜYESİ AHU SERTER
“Akıllı ulaşım çözümlerine yatırım yapıyoruz”

“Bugüne kadar 24 şirkete yatırım gerçekleştirdim. E-ticaret girişimleri ilgimi çekiyor. Önümüzdeki dönemde de e-ticaret ve online gayrimenkul alanlarına odaklanacağım. Bu yılın sonuna kadar melek yatırım için 5 milyon TL bütçe ayırdım. Bir girişime genelde yüzde 5 ile 25 aralığında yatırım yapıyorum. Zamanlama, ekip ve yarattığı gelir modeli benim için önemli kriterler arasında yer alıyor. Girişimciler her şeyden önce çok iyi bir fikirle gelmeliler. En önemli sermayelerinin, pazarın ihtiyaçlarına karşılık veren bir iş fikri ve bunu bayata geçirecek bir ekip olduğunu unutmamalılar. Tüm bunlan yaparken kendilerine inansınlar ve iş fikirlerine tutkuyla sarılsınlar. Eğer siz inanıyorsanız emin olun karşınızdakileri de heyecanlandıramazsımz. Örneğin ben bir melek yatırımcı olarak işin başındaki ekibin bu işe inanmadığını anlarsam hemen geri çekilirim. Bunun yanı sıra net bir gelir modeli sunabilmek de girişimciye avantaj sağlar.”

GARANTİ BANKASI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI NAFİZ KARADERE
“Girişim üssü kurduk”

“Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Demeği (BÜMED) tarafından kurulan ‘BUMED Business Angels’ (BDBA.) ile stratejik işbirliğine giderek, Şubat 2015’te GarantiPartners platformunu hayata geçirdik. Platformla melek yatırımcıların oluşturduğu yatırımcı ağı sayesinde, girişimcilere destek vermeyi amaçlıyoruz. GarantiPartners’la, yeni iş kuran, yeterli sermayeye ulaşmak ve fikrini anlatmak isteyen ancak gerekli yol ve kayoaldan bilmeyen, erken aşama girişimcilere ve KOBİ’lere hizmet sunuyoruz. Desteğimizi, yüksek motivasyona ve sürdürülebilir rekabet avantajına sahip, pazar potansiyeli, net bir pazarlama planı ve güçlü bir gelir modeli olan işletmelere yöneltiyoruz. Programa, bugüne kadar 817 girişim başvuru yaptı, bu başvurular arasından yatırım alma ve büyüme potansiyeli olan, özgün ürün ve hizmetlere sahip 11 firma GarantiPartners portföyüne dahil oldu ve destek almaya başladı. Garanti Partners’ın çalışmaları, Haziran ayı başmda hizmete giren Garanti Partners Girişim Üssü’nde devam edecek. Merkezde, Türkiye’nin dört bir yarımda yeni iş kuran ya da erken aşamadaki girişimcilere fiziki ofis imkânının yam sıra mentorluk, özel eğitimler, Garanti ile işbirliği fırsatları, ticari referans, çeşitli danışmanlıklar, pazarlama ve PR destekleri, iş ağı kurma ve bulut hizmetleri gibi birçok alanda destek sağlayacağız.”

TÜRKİYE GİRİŞİMCİLİK VAKFI BAŞKANI SİNA AFRA
“Zamanlama, ekip ve yarattığı gelir modeli benim için önemli”

“Bugüne kadar 24 şirkete yatınm gerçekleştirdim. E-ticaret girişimleri ilgimi çekiyor. Önümüzdeki dönemde de e-ticaret ve online gayrimenkul alanlarına odaklanacağım. Bu yılın sonuna kadar melek yatırım için 5 milyon TL bütçe ayırdım. Bir girişime genelde yüzde 5 ile 25 aralığında yatırım yapıyorum. Zamanlama, ekip ve yarattığı gelir modeli benim için önemli kriterler arasında yer alıyor. Girişimciler her şeyden önce çok iyi bir fikirle gelmeliler. En önemli sermayelerinin, pazarın ihtiyaçlarına karşılık veren bir iş fikri ve bunu hayata geçirecek bir ekip olduğunu unutmamalılar. Tüm bunlan yaparken kendilerine inansınlar ve iş fikirlerine tutkuyla sarılsınlar. Eğer siz inanmıyorsanız, emin olun karşınızdakileri de heyecanlandıramazsımz. Örneğin ben bir melek yatırımcı olarak işin başındaki ekibin bu işe inanmadığım anlarsam hemen geri çekilirim. Bunun yanı sıra net bir gelir modeli sunabilmek de girişimciye avantaj sağlar.”

CZK LOKANTACILIK İŞLETMELERİ A.Ş KURUCUSU CAN KÖSEOĞLU
‘Ticari hayata başlamış şirketleri tercih ediyorum”

Bugüne kadar 2 şirkete yatırım yaptım. Spesifik bir sektör tercihim bulunmuyor. İyi projelere ve inandığım fikirlere yatırım yapabilirim. Bu yılm sonuna kadar iki veya üç yatarım daha yapmak istiyorum. Kafamda 750 bin ile 1 milyon TL arasında bir bütçe var. Yüzde olarak yatırım yaptığım oran 5 ila 15 arasında farklılıklar gösteriyor. Yatırım yaparken en önemli faktör insandır. Çünkü işi büyütecek ve geliştirecek kişiler, o firmanın kurucularıdır. Fikrin çok hayalperest olmaması da önemli. Son olarak, az da olsa ticaret hayatına başlamış şirketleri tercih ediyorum.”

BIC ANGELS KURUCU JOACHİM BEHRENDT
“1 – 5 milyon TL arası değerlemeye sahip girişimlerle ilgileniyoruz”

“2016 Haziran itibariyle toplam 15 şirkete yatırım yaptık, bu girişimlerden bazılarına ikinci tur yatım da gerçekleştirdik. Mobil uygulamalar, pazar yerleri, sosyal ve konum bazlı servisler, sosyal medya platformlarına yatırım yaparken SaaS, büyük veri ağırlıklı projelere de ilgi duyuyoruz. B2B ve e-hizmete ek olarak BIC 101 Hızlandırma Programı kapsamında IoT projelerini de değerlendirmeye alıyoruz. Big Data ve veri analizi başta olmak üzere FinTech, AdTech ve BrandTech projelerini de önümüzdeki dönemlerde desteklemek istiyoruz. Belirli bir bütçe sınırımız yok değerli bulduğumuz tüm girişimleri desteklemek istiyoruz. BIC Angels, 150’yi aştan bireysel yatırımcıdan oluşan bir melek yatırım ağı. Yatırımcılarımız ile her ay en az dört girişimi buluşturuyoruz ve her yıl melek yatırım kapsamında en az 6 yatırım yapmayı hedefliyoruz. BIC101 Hızlandırma Programı ile her dönem en az alta projeye tohum yatırım gerçekleştirmeyi planlıyoruz. 1 milyon TL ile 5 milyon TL arası değerlemeye sahip girişimlerle ilgileniyoruz.”

ETOHUM KURUCUSU BURAK BÜYÜKDEMİR
“20 girişime ortak olacağız”

“Etohum Yatırımcı Ağımıza 40’a yakın ülkeden de başvuru alıyoruz. Etohum girişimcilerinin bugüne kadar aldığı toplam yatırım miktarı 10 milyon doların üzerinde.

Daha çok teknoloji ve internet girişimleriyle yatandan ilgiliyiz. Bunun dışında 3D printerlardan m-ticarete, oyundan e-ticarete, online eğitim rehberliğinden bulut teknolojilerine, sosyal sanal gardıroptan online sinemaya, interaktif dijital kitaplardan medikal simülasyon sistemlerine kadar birbirinden farklı girişimler ile irtibat halindeyiz. Önümüzdeki yıllarda odak noktamız ise SaaS ve mobil a.lfl.nria.ki girişimler, giyilebilir teknolojiler, sağlık, oyun ve iletişim teknolojileri olacak Özellikle bu alanlarda çalışmaları olan başarılı girişimlere destek olacağız. 2016’da 20 girişime ortak olmayı planlıyoruz. Yüzde 5 -10 arasında bir ortaklık gerçekleştiriyoruz. Yatırım tutarımız en fazla 20 bin dolar.”

ŞİRKETORTAĞIM MELEK YATIRIMCI AĞI BAŞKANI MEHMET BULDURGAN
“Girişimlere 500 bin TL yatırım yapıyoruz”

“ŞirketOrtağım olarak bugüne kadar altı girişime toplam 3 milyon 175 bin TL yatarını yaptık. Bu girişimler haricinde yatırım görüşmeleri devam eden ve artık kapanış aşamasına geldiğimiz iki girişim daha bulunuyor. Hazine Müsteşarlığı mevzuat kapsamında 10’dan fazla sektörü teşvik ediyor. Ağ olarak biz de Hazine Müsteşarlığı’nm mevzuatta uygun gördüğü tüm bu sektörlerdeki girişimleri değerlendirmeye alabiliyoruz. Teknoloji, yapılım, üretim, sağlık ve gıda/tanm alanındaki girişimlerle yakından ilgiliyiz. 2016 yılı yatırım bütçemiz yaklaşık 3 milyon TL’nin üzerinde. Şu ana kadar bu rakamın 3’te l’ini gerçekleştirdik. Girişim başına ortalama 500 bin TL yatırım yapıyoruz. Bu yatırımların hisse oranlan ise yüzde 20-30 arasında. Öncelikle gözü parlayan genç girişimcilerin güçlü bir takım oluşturmaları ve işlerine ne kadar odaklanıp sebatkar bir çalışma içerisinde oldukları bizler için yatırım karan almamızda, en öncelikli kriterler. Bunun yanı sıra iç ve dış pazarlarda yüksek talep görme ve büyüme potansiyeli olan, sürdürülebilir girişimlere yatırım karan alıyoruz.”

LABX BUSINESS ANGELS KURUCUSU FUAT SAMİ
“Dört projeye yatırım yapmayı planlıyoruz”

“Türkiye’nin ilk melek yatırımcı ağı olan LabX şu anda bünyesinde farklı sektörlerden 85 yatırımcı bulunduruyor. Kurulduğumuz günden beri yatırımcı ağımızın genişliğinden dolayı her sektörden fikirlere açığız ve LaftSCin en büyük amacı ülke çapında başarı hikayeleri yaratmak oldu. LabX yapısı ve geniş yatmmeı ağı ile her sektörden fikre açık. Ama özellikle eğitim teknolojileri, sağlık sektörü ve gıda alanında yatırımcılarımızı heyecanlandırıyor. Burada en önemli şey gelen projenin sektörü Ue ilgilenen yatırımcıların sektörel tecrübesinin uyuşuyor olması. Bu bağlamda bazen 2’nci tur yatırımlarda da bulunabiliyoruz. Yatırımcılarımızın yatırım kapasitesi yüksek olduğundan rakam vermek çok zor çünkü gerektiğinde bir işe 50 bin TL’de ilk tur için yeterli olabilir. Bazen milyonlarca TL’lik yatırım da alabiliyoruz ama 2016 için hedefimiz dört projeye yatırım yapmak. Herkes kattığı değer kadar hisse salıibi olur. 0 yüzden bir girişimci bir fikir bulmuş olsa bile kuracağı ekip, alacağı patentler ve yatırım almadan yaratacağı müşteri ağı ile kendi yüzdesini yükseltmeli. Biz de bir melek yatmmeı ağı olarak o işe katacağımız değer kadar yatırım yaparız.”

MONITISE ORTA DOĞU VE AFRİKA (MEA) COO SU MELEK YATIRIMCI FIRAT İŞBECER
“Eski sektörleri kökünden değiştirecek girişimlere odaklandım”

“Bugüne kadar 20 civarında girişime toplam 10 milyon TL’nin üzerinde yatırım gerçekleştirdik. Big Data, güvenlik, yadlım, yeme-içme yani gıda teknolojisi ve eğlence en çok ilgimi çeken sektörler arasında yer alıyor. Yeni teknolojilerle eski sektörleri kökünden değiştirecek alanlarda faaliyet gösteren girişimlere odaklanmaya devam edeceğim. Buna ek olarak yapay zeka, robot teknolojisi de ilgi alanlarım arasında. Bu yılın sonuna kadar yatırım için yaklaşık 500 bin TL bütçe ayırdım. Genelde yüzde 2-6 arası paylarda ortak olmayı tercih ediyorum. Girişimcinin dürüst ve şeffaf olmasına çok önem veriyorum. İşine saplantı derecesinde bağlı olmalı ve başarılı olmak için kanının son damlasına kadar mücadele etmeli. Bütün bunlan yaparken son derece analitik ve bilimsel bir yaklaşıma sahip olması da önemli.”

STRING VENTURES KURUCU ORTAĞI CAN SARAÇOĞLU
“50 milyon dolarlık bir fon hedefliyoruz”

“Etohum Yatmmeı Ağımıza 40’a yakın ülkeden de başvuru alıyoruz. Etohum girişimcilerinin bugüne kadar aldığı toplam yatırım miktarı 10 milyon doların üzerinde.

Daha çok teknoloji ve internet girişimleriyle yakından ilgiliyiz. Bunun dışında 3D printerlardan m-ticarete, oyundan e-ticarete, online eğitim rehberliğinden bulut teknolojilerine, sosyal sanal gardıroptan online sinemaya, interaktif dijital kitaplardan medikal simülasyon sistemlerine kadar birbirinden farklı girişimler ile İrtibat halindeyiz. Önümüzdeki yıllarda odak noktamız ise SaaS ve mobil alandaki girişimler, giyilebilir teknolojiler, sağlık, oyun ve iletişim teknolojileri olacak. Özellikle bu alanlarda çalışmalan olan başarılı girişimlere destek olacağız. 2016’da 20 girişime ortak olmayı planlıyoruz. Yüzde 5 -10 arasında bir ortaklık gerçekleştiriyoruz. Yatırım tutanınız en fazla 20 bin dolar.”

ENUYGUN.COM GENEL MÜDÜRÜ ÇAĞLAR EROL
“Girişimcinin yaptığı işe hakim olması gerekiyor”

“Bugüne kadar 12 farkla şirkete toplam yaklaşık 1,6 milyon TL’lik yatınm gerçekleştirdim. Online dünyada genellikle ilk olan, insanların bir ihtiyacına yanıt veren, somut bir gelir modeli bulunan projeleri değerlendiriyorum. Bugüne kadar yatarım tutarlarım ülkemizdeki başka yatırımcılara göre oldukça küçük boyutta oldu. Girişimlerin başlangıcında yüzde 10 ya da altonda bir oran karşılığında, nispeten küçük tutarda yatarımlar yaptım. Bu yatırımların devamında da girişimlerin gelişim sürecinde elimden geldiğince katkıda bulunmaya çalışıyorum. Benim için her şeyden önce girişimcinin yaptığı işe ne kadar halrim olduğu önemlidir. Örneğin ilk yatarım yaptığım site olan Doktorsitesi’nin kurucusu bir uzman doktor ve bilişimci; Tasit.com’un kurucusu yine bilişimci kimliğinin yanı sıra geçmişte araba galerisine sahipmiş. Aynca ben her girişimin ilk gün İtibariyle sağlam bir gelir modeli olması gerektiğine inanıyorum.”

GO HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI GÖKHAN DUYARLAR
“Global İK’ya yatırım yapacağız”

“Kuluçka merkezimize kabul ettiğimiz projelere 2016 yılında 3 milyon TL’nin üzerinde yatınm yaptık. GD Holding Kuluçka Merkezi faaliyetlerine bir yıldır devam ediyor. İnternet girişimciliğini destekliyoruz. Bugüne dek dört start up kuluçka merkezimizde yer aldı. Yatınm odağımızda özellikle internet ve mobil tabanlı girişimler yer alıyor. Önümüzdeki yıllarda yatırım yapacağımız en önemli alan global İK olacak. Gelecek beş yıl içinde bu alanda şu ankinin 10 kata civarında bir yatarım yapmayı ve global olarak İK konusunda büyük oyunculardan biri olmayı planlıyoruz. 2016 yılı için hedefimiz, yeni projelere 5 milyon TL yatırım gerçekleştirmek. Ancak bizim sağladığımız özel model ve çalışma ortamı sayesinde girişimler çok hızlı gelişiyor ve pazara hazır hale geliyorlar. Bu nedenle yatınm tutarımızı bu rakamın üzerine çıkarmayı planlıyoruz. Kuluçka Merkezi’ne çok geniş bir yelpazede girişim kabul ediyoruz ama öncelik verdiğimiz girişimler, kendi tecrübemizi çabuk aktarıp hızlı büyütebileceklerimiz. Yeni bir alana girerken pazarın büyüklüğüne, büyüme hızına, globaldeki durumuna ve kendi yeteneklerimize bakıyoruz. Yıllar içinde edindiğimiz tecrübeyle, büyük bir pazara doğru bir ürün konumlayabileceğimizi düşünüyorsak yatırım karan alıyoruz.”

İSTANBUL STARTUP ANGELS KURUCU ORTAĞI GÜLSÜM ÇIRACI
“I0T konusundaki girişimcilere yatırım yapacağız”

“Bugüne kadar beş girişime toplam 4 milyon TL’lik bir yatınm gerçekleştirdik. Özellikle teknoloji projelerine yatınm yapan bir grubuz. Bu konuda B2B, IOT, Telekom, Fin-tech öncelik alanlarımızda olmasına rağmen geleneksel sektörlerin teknolojiyle buluştuğu her projeyi değerlendirmeye alıyoruz. Önümüzdeki dönemde IOT, Fintech ve smartcity odak alanlarımızda Şu anda da IOT konusundaki girişimcilere yatınm yapacağımız bir program yürütüyoruz. Yatırımcılarımız doğru proje olduğu sürece yatınm yapmaya istekli ve hevesliler. Bu nedenle net bir bütçe söyleyemiyoruz. Ağımıza üye olan yatırımcılarımızın kendi yatınm güçleri doğrultusunda değişiyor. Yatırımcı ağı olarak tabi ki girişimlerde küçük hissedar olmayı doğal buluyoruz. Bu nedenle

yaptığımız yatırımlarda yüzde 10 ile 26 arası değişkenlik göstermekte. Tutar olarak ise 100 bin ile 1 milyon TL aralığında yatırım yapabiliyoruz. Bir girişime yatınm yaparken birkaç kriterimiz var, öncelikli olarak girişim ekibi bizim için son derece önemli. Ekibin deneyimi, tutkusu, birbirini tamamlayabilir olmalarına önem veriyoruz. İşin giriş bariyeri zorluğu, pazarın büyüklüğü, iş modeli, zamanlama diğer kriterlerimiz diyebiliriz. Melek yatırımcılığın yeni bir yatırım aracı olduğunu anlatarak potansiyel yatınmcılan bu ekosisteme çekmeyi üzerimize vazife edinmeye, bu nedenle Anadolu’da farklı şehirlerde sürekli bu konulan anlatmakta ve yeni yatırımcılar çıkmasına vesile olmaya çalışmaktayız.”