Hindi Yetiştiriciliği Yapmak Kazandırıyor
Bu yılbaşı 400 bin adet hindinin satılması bekleniyor. Birkaç entegre tesis, sözleşmeli çiftlikler ve meralarda yılda 1 milyon 200 bin adet hindi yetiştiriliyor. Hindi tüketimi yavaş ama emin adımlarla yükseliyor…
HER yılbaşında gündeme gelir. TV’lerin ana haber bültenleri ve gazetelerde hindi ile ilgili haberler görürsünüz. Türkiye hindi pazarını mercek altına altık. Üretim, tüketim ve ihracat miktarlarını araştırdık.
Besin değeri açısından kırmızı ete en yakın gıda olarak öne çıkan hindi, ne yazık ki tüketiciye yaygm olarak ulaşan ve tüketilen bir ürün değil. Türkiye1 de yıllık kişi başı hindi eti tüketimi ortalama 700 gram. Dünyadaki tüketim oranlarına bakıldığında bu rakam oldukça düşük kalıyor. Örneğin ABD’de 10 kg, Fransa’da 7 kg, Kanada’da 5 kg ve Almanya’da 4 kg civarında.
Türkiye’de pazar ortalama her yıl yüzde 10 büyüyor. Yılbaşı sofralarının vazgeçilmezi olan hindi yılm diğer günlerinde pek rağbet görmüyor. Türk tüketicisi bugüne kadar hindi etine zor ulaşıyordu. Büyük şehirlerde nispeten daha kolay ulaşılabilirken, Anadolu’da çoğu ilde hala ulaşılamaz ve tüketilemez durumda. Öyle ya da böyle her yılbaşında satış rekorları kırılıyor. Bu-yılbaşı için 400 bin adet hindi satışa hazır halde raflarda müşterilerini bekliyor.
MANİSA RAKİPSİZ
Türkiye’de yıllık hindi tüketimi 1 milyon 200 bin adet. Bu yaklaşık 50 bin ton hindi eti demek. Pazarın hacmi ise 400 milyon TL civarında. Türkiye’de entegre tesislerinde hindi yetiştiriciliği yapan sadece birkaç firma var. Bunlar arasında ilk akla gelenler Bolca, Alp, Pınar, Bahar ve Banvit. Sözleşmeli üretim modeliyle küçük çiftliklerinde ya da meralarda hindi yetiştiriciliği yapan irili ufaklı çok sayıda üretici bulunuyor. Bunlar yakın zamana kadar özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde çok yaygındı. Ancak bu durum son yıllarda değişmeye başladı. Örneğin, tytanisalı çiftçiler son yıllarda hindi üretim rekorları kırıyorlar. Manisa 600 bin adeti geçen hindi varlığıyla Türkiye sıralamasında ilk sıraya yükseldi. Manisa’daki 120 çiftliğin hindi üretim kapasitesi yıllık 960 bin adet.
MERALARDA ÜÇ IRK YETİŞTİRİLİYOR
2014 yılında Muş Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Sosyal Riski Azaltma Projesi kapsamında çiftçilere hindi dağıtılmıştı. Bu projenin sonuçlan oldukça olumlu.156 çiftçiye 3120 adet hindi dağıtılmıştı. Muş merkeze bağlı 40 köye Amerikan boz ırk, Kanada ve siya ırklarından üç çeşit olarak dağıtılan hindiler kümes dışında doğal ortamlarda kolay besleniyor; et ve yumurta verimleri oldukça yüksek. Bu hindilerin bir özelliği var. Sadece kümes değil merada da beslenebiliyorlar. Hindiler 90 günde kesimlik konuma geliyor.
Türkiye’nin çeşitli yerlerinde de bireysel hindi yetiştiriciliği oldukça yaygın. Kahramanmaraş’ın Türkoğlu îlçesi’nde yaşayan Mirza Ardıç da bu tür çiftçilerden. Yetiştirdiği bine yakın hindiyi satışa sunan Ardıç, bu yıl hindi satışlarının oldukça iyi olduğunu belirtiyor. Ardıç, “Dişi hindiler: 120 TL, erkek hindileri 170 liradan satıyoruz” diyor.
ÜRETİCİLERİN EN YOĞUN DÖNEMİ
Hindi üreticileri için en yoğun dönemden geçtiğimizi belirtmeye gerek yok. Üreticiler ve firmalar bu sıralar harıl harıl çalışıyorlar. Çünkü satışlarının önemli bir bölümünü bu günlerde gerçekleşiyor.
Türkiye’nin en büyük hindi eti üreticilerinden biri olan Bolca Hindi, bu hafta için tam 120 bin hindiyi Türkiye genelindeki satış noktalarına dağıttı. Bolca Hindi Bolu’daki entegre tesisinde 23 yıldır hindi üretimi yapıyor. Firmanın Satış ve Pazarlama Müdürü Murat Yılmaz, “Her yıl satış rakamları ve ciro muz artıyor. 2017 ciromuz 120 milyon TL. İç pazarın yanı sıra ihracat da yapıyoruz. Bin 200 ton civarında ihracatımız var” diyor. Bolca Hindi’nin geçtiğimiz yıl pazar payı yüzde 27 iken cirosu 100 milyon 560 bin TL, ihracatı ise 3 milyon 400 bin TL olarak gerçekleşmiş.
“TÜKETİCİ BİLİNÇLENİYOR”
Hindi pazarında faaliyet gösteren firmalardan birisi de Erpiliç. Hindi pazarındaki büyüme potansiyelinin çok yüksek olduğuna dikkat çeken Erpiliç Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Ericek, “Zengin protein yapısıyla henüz keşfedilmemiş, kırmızı ete alternatif ve fiyatı ile her kesimin rahatlıkla ulaşabileceği bu değerli gıdayı tüketiciye ulaştırarak daha sık tüketilmesini hedefliyoruz” diyor. Pazarın henüz çok yeni olduğunu ifade eden Ericek, tüketicilerin hindi eti konusunda son yıllarda bilinçlenmeye başladığını söylüyor.
Hindi üreticisi firmalardan biri olan ve Antalya’da faaliyet gösteren Bahar Gıda’nm Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bahar ise, “Yılbaşı için 60 bin civarında hindi satışı hedefliyoruz. Hazırlıklarımız tamam. Ürünlerimizi piyasaya sunduk” diyor. Market raflarındaki yerlerini alan hindinin kilogramı 14-20 TL arasında satılıyor. Bunlar kesilmiş, temizlenmiş ambalajlı ürünler. Az sayıdaki üretici tarafından piyasaya sunulan organik hindiler ise adeti 250-300 TL’den alıcı buluyor. Bunların dışında canlı olarak satılan hindiler ise 100-150 TL arasında değişen fiyatlarda pazara sunuluyor. Tüketicinin hindi yemeklerine yönelik artan ilgisini Yemeksepeti.com verilerinden de izlemek mümkün. Yemekse-peti.com’un Pazarlama Müdürü Barış Sönmez, 2016 yılında siteden bin hindi sipariş edildiğini, bu yılki rakamın ise şimdiden 1.500’ü bulduğunu belirtiyor. Zincir marketlerden aldığımız bilgiler de talebin arttığı yönünde. Marketlerin yöneticileri, ilk kez pişmiş hindiye yönelik talebin bu kadar yüksek olduğunu belirtiyorlar.
Hindi yetiştirene 125 bin TL hibe
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı girişimciliğin teşvik edilmesi, yetiştiricilerin gelir düzeyinin yükseltilmesine yönelik programları kapsamında hindi üretimine girmek isteyen girişimci ve yatırımcılara hibe yani karşılıksız destek veriyor.
Başvurular il tarım müdürlüklerine yapılıyor. Bu kapsamda en az bin adet kapasiteli hindi yetiştiriciliği işletmeleri desteklenecek. Hibe oranı yüzde 75. Ticari hindi kümes inşaatı yapımı, alet ve ekipman alımı için ödenecek hibe desteği en fazla 125 bin TL.
ERSAN ÇIPLAK
