Hasanağa Köyü bir girişim başlattı

ANADOLU’DA öyle köyler var ki şehirlerle yarışır. Bereketli topraklar, çalışkan insanlarla buluşunca toprak bol verir. Marmara, Ege, Akdeniz’de bu tarife uyan birçok köy var. Bu konuda en şanslı illerden biri hiç kuşkusuz Bursa. Sanayi kenti olduğu kadar tarım konusunda da iddialı olan Bursa’nın tarihi dokusu ile ünlü Cumalıkızık ve turşusu ile ünlü Gedelek en çok adı duyulan yörelerin başında gelir. Bu köylerde fakir yoktur, köylerden şehirlere göç de olmaz. Zengin ve mutlu köylerden bahsediyoruz. Bu haftaki sayımızda son yıllarda enginarı ile öne çıkan Hasanağa Köyü’nden bahsedeceğiz.

Bursa’nın Nilüfer ilçesine bağlı olan Hasanağa Köyü son yıllarda enginarı ile adından söz ettiriyor. Nilüfer Belediyesi’nin desteği ile kılçıksız olma özelliği ile öne çıkan Hasanağa Enginarı’na coğrafi tescil de alındı. 50 yıldır enginar yetiştiriciliği yapan köyün artık enginarı “Hasanağa Enginarı” adıyla hem coğrafi işaret tescili aldı hem de markalaşmış oldu. Pandemi nedeniyle iki yıldır yapılamasa da enginar hasat dönemi festivallerle kutlanıyor. Köydeki üreticiler markalaşmanın karşılığını da alıyor. Türkiye genelinde pazarlarda enginarlar ortalama 4 TL’den satılırken Hasanağa Köyü’nde enginar tarlada 5-6 TL’den satılıyor. Sırf enginar almak için İstanbul ve Bursa’dan köye gelenler olduğunu belirtelim. Enginar üreticisi de durumdan çok memnun.

BİN DEKARDA ÜRETİM YAPILIYOR

Hasanağa Köyü Muhtarı Halil Turan, enginarın köy için önemli bir geçim kaynağı olduğunu belirtiyor. Köyde yaklaşık bin dekar alanda üretim yapıldığını belirten Halil Turan, ağırlıklı olarak enginarların Bursa ve İstanbul’a satıldığını söylüyor. Bu yıl verim anlamında biraz kayıp olduğunu belirten Turan, ”Buradaki kayıp fiyatlarla telafi ediliyor. Tanesi 5-6 TL’den tarlada satılıyor. Üretici fiyatlardan oldukça memnun. Tabii bugünlere kolay gelmedik. Enginarımız diğer bölgelerde üretilenlerden çok farklı. Hem iri hem de kılçıksız. Aroması da farklı. Köyümüz 50 yıldır enginar üretiyor. Coğrafi işaret almasıyla talepte de patlama yaşanıyor” diyor. Enginar üretimi ile ilgili de bilgiler veren Turan şunları söylüyor:

“Köyde enginar üretimi her geçen yıl artıyor. Taze soyulmamış ve soyulmuş şeklinde satışlarımız var. Ayrıca konserve olarak da satış yapılıyor. Köyümüzde henüz bir enginar işleme tesisi yok. Bir kooperatif çalışması var; Nilüfer Kooperatifi kuruluyor.

Kooperatif bir işleme tesisi kuracak. Tüccarlarla aracılarla çok çalışmıyoruz. Şu anda üretilen enginarlar aracısız olarak doğrudan tüketiciye satılıyor. Enginar bakımı yapılması gereken bir ürün.

Hasat öncesinde üç defa temizlik yapılır. Köklerin dışındaki kısımlar temizlenir. Mayıs ayında da hasat başlar. Bu yıl verim biraz düşük ama üretici halinden memnun.”

“ŞEHİR DIŞINDAN GELENLER VAR”

Nilüfer Ziraat Odası Başkanı Şenol Aybey de yaptığı değerlendirmede enginar hasadının tamamlanmak üzere olduğunu söylüyor. “Talep çok fazla, Enginar almak için şehir dışından köyümüze gelenler var” diyen Aybey, enginarın Nilüfer ilçesine bağlı üç köyde üretildiğini belirterek şu bilgileri aktarıyor:

“Nilüfer ilçemizde en iyi şekilde enginar yetişen bölgemiz Hasanağa Köyü, ilçemizde yaklaşık bin 500 dönüm enginar ekiliyor. Bunun yaklaşık 800-900 dönümlük kısmı Hasanağa Köyü’nde.

2017’de Nilüfer Belediyesi patent kuruluna başvuru yaptı. 2020’de de coğrafi işareti ‘Hasanağa Enginarı’ olarak alındı. Yapılan araştırmalarda buranın iklim yapısı, enginarın iriliği ve tadı, farklı özellikler teşkil ettiği için patent verildi. Geçtiğimiz yıl fiyatlar 4-6 TL arasında değişiyordu. Bu yıl mazot ve gübrenin fiyatı yüzde 100 arttı. Çiftçimizin beklentisi de bu yüzden yüksek. Genelde rıol Aybey buradan İstanbul’a gönderiliyor.

Çiftçilerimiz kendileri de enginarı soyup, vakumlayıp isteyenlere satışını yapıyor.

Talep çok olduğu için kısa sürede satılıyor. Şehir dışından özellikle Hasanağa Enginarı almak için gelenler var. Tadının farklı olduğunu söylüyorlar.”

COĞRAFİ İŞARETLE YOK SATIYOR

Hasanağalı enginar üreticisi Mustafa Turan da talepten memnun olduklarını söylüyor. Turan, “Bu yıl kışın sert geçmesi, enginarları verim olarak çok etkiledi, istediğimiz rekolteyi yakalayamadık ama rekolte düşük olsa da kalitemiz yüksek. Bundan dolayı mutluyuz. Enginarın tanesi 5-6 TL arasında satılıyor. Enginarları hasat ettikten sonra temizliyoruz, vakumlu paket yapıp tüketicilere teslim ediyoruz. Bursa dışından almak isteyenlere de kargo yapıyoruz” diyor.

Coğrafi işaret alınmasıyla talebin çok arttığını, pazarlama konusunda sorun yaşamadıklarını söyleyen Turan, “Daha önce enginarlar ağırlıklı olarak İstanbul’a gönderiliyordu. Coğrafi işaretle birlikte ürünlerimiz yok satmaya başladı. Bursa’nın talebine yetişemiyoruz. Hasanağa Enginarı sulak ve verimli topraklarda yetiştiği için yumuşak, iri taneli olur ve asla kılçık yapmaz. Susuz alanlarda yetişen enginar kılçık verir, kalitesi düşer. Enginar bol su isteyen bir ürün. Bölgemiz sulak olduğu için bizim enginarımız kendini taze tutar, böylece kılçıksız olur. Yerken de lezzetiyle kendine hayran bırakır” diyor.

Enginarın faydaları

• Karaciğeri korur ve temizler
• Kan basıncını düşürür
• Kolestrolü düşürür
• Safra oluşumunu teşvik eder
• İdrar kesesini destekler
• Sindirimi düzenler
• Serbest radikallere karşı korur
• Detoks özelliği vardır

Bir dekar enginar bahçesinin maliyeti

Enginar tek yıllık bir bitki değil. Tarlaya bir defa ekince 7-8 yıl hasat yapılabiliyor. Dikim genellikle Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde ekim-kasım aylarında, Marmara Bölgesi’nde ise mart-nisan aylarında yapılıyor. Hasat ise Akdeniz ve Ege’de mart ayında Marmara’da ise mayıs sonunda başlıyor. Enginar bakım isteyen bir bitki. Ekimden hasat dönemine kadar üç defa temizlik yapılıyor. Hasat öncesi dönemde ise 4 günde bir sulanıyor. 1 dekarın maliyeti toplamda 5 bin TL’yi geçmez. 1 dekarda ise ortalama 3 bin kafa enginar elde ediliyor. Tarlasına iyi bakan üretici 5 bin kafaya kadar da ulaşıyor. Bugün Hasanağa Enginarı tarlada 5-6 TL’den satılıyor. Dekarda 20-25 bin TL gelir mümkün görünüyor.

İDRİZ ÇOKAL