Glutensiz Ürünlere Yönelik Yatırımlar Çok Kazandırıyor

GLUTENSİZ beslenme, son yıllarda popülerliği artan beslenme tarzları arasında. Bu tür beslenme, çölyak hastalığı ya da glüten hassasiyeti olanlar için bir zorunluluk. Ancak bahsi geçen özel durumlardan birine sahip olmayan sağlıklı kişilerden tarafından da tercih edilebiliyor. Uzmanlar, sağlıklı kişilerin glutensiz bes lenmesinin doğru olmadığına ve sağlıklı bir diyet programında glüten içeren gıdaların yer alması gerektiğine dikkat çekiyor. Çölyak hastalığı ve glüten hassasiyeti bulunan kişilerin bu ürünlere ulaşmada yaşadığı zorluklar ve glutensiz beslenme trendinin yükselişe geçmesi, glutensiz ürün pazarında olumlu gelişmeler yaşanmasına neden oldu. Hem glutensiz ürünlerini tüketiciyle buluşturan marka sayısında hem de glutensiz ürün seçeneklerinde artış yaşanıyor. Markalar, ekmekten una, atıştırmalık ürünlerden makarnaya ve pudingden yulaf ezmesine kadar pek çok glutensiz ürünü tüketiciyle buluşturuyor.

“TALEBİN ARTACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ”

Reis Gıda, glutensiz ürün seçeneklerini tüketiciyle buluşturan markalardan. Firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, glutensiz ürün pazarının, dünya çapında ihtiyaçlar ve trendler doğrultusunda hızlı bir büyüme kaydettiğini söylüyor. Son yıllarda glutensiz beslenmeye karşı farkındalığm arttığını belirten Reis, “Araştırmalar, glutensiz ürün pazarının büyüdüğünü gösteriyor. Glüten hassasiyeti olan bireyler için bu ürünler önemli. Biz de tüketici ihtiyaçlarını göz önünde bulundurduk ve sağlıklı yaşamı desteklemek adına Reis Royal serisini tüketicilerimizin beğenisine sunduk” diyor. Talepten memnun olduklarını dile getiren Reis, yeni ürün serisi için özel üretim hattı oluşturduklarından da söz ediyor: “Bu dönemde hız kazanan üniversite işbirliklerimizle Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarına devam ediyoruz. Royal serimizle yurtiçi ve dışındaki tüm tüketim noktalarında yer almak istiyoruz.” 2018’de glutensiz ürün satışının. Royal ürünlerinin dahil olmasıyla hızlı bir artış gösterdiğini ifade eden Reis, “Glutensiz beslenmeye yönelik eğilimlerin yükselişi neticesinde bu talebin artacağını düşünüyoruz” diyor.

Reis, sağlıklı beslenmeyi öncelikleri haline getirerek ürün portföylerini yatırımlarla genişletmeye devam ettikleri bilgisini veriyor. “2019’da glutensiz beslenme alanında gerçekleştirdiğimiz yeni yatırımlar ve üretim hattımızla birlikte faaliyetlerimizi de genişlettik” diyen Reis, glutensiz ürünlerin genel satışları içindeki payının yüzde 78 olduğunu söylüyor.

Reis, bu oranın 2019’da Royal serisiyle artacağını düşündüklerini belirtiyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu yıl sektörle buluşturduğumuz 23 çeşitten oluşan Royal serisiyle birlikte üretim hatlarımızda 44 adet glutensiz ürünümüz bulunuyor. Ürün çeşitliliğimizi tüketici talepleri, ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda olusturuvoruz.”

“2 MİLYON TL YATIRIM YAPTIK”

İstanbul Halk Ekmek A.Ş. (İHE), 1999’dan bugüne kadar İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Metabolizma Hastalıkları Anabilim Dalı ile ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında, -çölyak ve fenilketonürili (PKU’lu) bireylerin beslenme sorununu büyük oranda çözen glutensiz ekmek ve glutensiz karışım üretiyor. İHE Genel Müdürü Salih Bekaroğlu, Türkiye’de ilk olan bu çalışmayla çölyak ve PKU’lu bireylerin yurtdışından ithal edilen ürünlere olan bağımlılıklarının azaltıldığını ve kendi lezzet kültürlerine uygun ürünlere sağlıklı bir şekilde ulaşma imkanı sunulduğunu anlatıyor. Glutensiz ürünlerin üretiminde yasal şartlar ve tüketici grubunun hassasiyetleri dikkate alınarak proses aşamaları oluşturulduğunu söyleyen Bekaroğlu, “Üretimimiz, kontrollü ortamda yapılıyor. Hammaddeler, malzemeler ön şartları sağlayacak şekilde prosedürler takip edilerek hazırlanıyor ve analiz/test sonuçlarına göre kullanılıyor. Tüm personel, ürün hassasiyeti konusunda eğitildi. Üretim aşamalarında kullanılan tüm makineler, ürün özelliğine göre projelendirildi. Ürünlerin müşterilere ulaştırılmasında herhangi bir bulaşı olmayacak şartlar sağlandı” diyor.

Glutensiz beslenen tüketicilerin, ÎHE’nin ürettiği ürünlere ilgisinden memnun olduklarım belirten Bekaroğlu, “Glutensiz ürünlerin e-sipariş kanalıyla Türkiye geneli satışı dağıtımı yapılıyor. Taleplerin gün geçtikçe arttığını gözlemliyoruz. Talebin artması farkındalık açısından iyi, toplum sağlığı açısından düşündürücü” diyor. İHE, glutensiz üretimini Edirnekapı fabrikası içinde özel bir alanda yapıyor. Bekaroğlu, “Ekmek, kurabiye, kuru pasta ve glutensiz un karışımı üretimi yapılan glutensiz üretim bölümümüzde, iki ekşi maya tank sistemi, beş fırın, iki kesme tartma ünitesi, bir paketleme makinesi, fermantasyon odası, iki un karma sistemi ve iki dolum makinesiyle üretim yapıyoruz” diyor. Bekaroğlu aynı zamanda glutensiz ürünler için ÎHE’nin yaptığı yatırımlardan da söz ediyor: “İHE, iki milyon TL’ye yakın bir yatırımı glutensiz üretim alanına yaptı. Gelecek yıllar için daha modern bir tesis planlamasına da başlandı.” İHE’nin glutensiz ürün grubunda altı ürün bulunuyor. Bekaroğlu, bu yıl yeni ürün geliştirmeyle ilgili çalışmalar yaptıklarını ifade ediyor.

“ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİMİ ARTIRACAĞIZ”

Migros, mağazalarında tüketiciye sunduğu glutensiz ürün seçenekleriyle dikkat çekiyor. Migros Ticaret A.Ş. yetkilileri, “Glüten alerjisi, önemli bir rahatsızlık ve bu rahatsızlıkla mücadele eden insanlar yaşamlarını devam ettirebilmek için glutensiz gıdalarla beslenmek zorunda. Ne yazık ki bu rahatsızlıkla mücadele ederken en önemli sorunları glutensiz gıdalara erişimin zorluğu” açıklamasını yapıyor. Migros, çölyak hastalığına dikkat çekmek amacıyla 9 Mayıs Dünya Çölyak Günü’ne özel, her yıl mayıs ayında glutensiz ürünlerde yüzde 25 indirim gerçekleştiriyor. Glutensiz ürün satışlarının her sene yüksek oranlı büyümeye devam ettiğini belirten yetkililer, ürün portföyünün genişlemesi, bu ürünlerin satışa sunulduğu mağaza sayısının ve bilinçlenmenin artmasının büyümeyi tetiklediğini söylüyor.

Migros’ta glutensiz ürün portföyü içinde en çok ekmekler, un karışımları, atıştırmalıklar ve makarna çeşitleri talep görüyor. “Glutensiz gıda ihtiyacı olan müşterilerimiz, mağazalarımız ve Migros Sanal Market aracılığıyla ekmekten kurabiyeye, undan makarna ve pudinge kadar onlarca çeşit ürüne kolayca erişebiliyor” diyen yetkililer, glutensiz ürün çeşitliliğini artırmaya devam edeceklerini ifade ediyor.

“Yeni nesil unlar glüten içermiyor”

Rafine beyaz un gibi buğday kökenli unların dışında, farklı kaynaklardan elde edilen unlar, yeni beslenme akımlarının etkisiyle çoğalıyor. Başta yağlı tohumlardan ve çeşitli bitkilerden elde edilen bu alternatif unlar glüten içermemeleri, glisemik indekslerinin yüksek olması, yüksek vitamin ve mineral değerleriyle daha sağlıklı tercihler arasında yer alıyor. Hindistan cevizi unu, yeni nesil unlardan biri. Hindistan cevizi meyvesinin kurutulup öğütülmesiyle elde edilen un, lif ve fonksiyonel yağlardan zengin. Badem, ceviz ve fındık unları da yeni nesil unlar arasında yer alıyor. Yağlı tohumlardan elde edilen bu unlar, glüten, lektin ve karbonhidrattan fakir olmakla birlikte arjinin aminoasidi, magnezyum, bakır, mangan, kalsiyum ve potasyum gibi pek çok mineral açısından zengin. Bir diğer yeni nesil un ise amaranth unu. Çiçekleri süs olarak kullanılan bitkinin tohumları, tahıl olarak tüketilebiliyor.

Yüksek protein içeriği nedeniyle düşük karbonhidratlı diyetlerle uyumlu ve aynı zamanda glutensiz. Yüksek mineral içeriğine ek olarak folik asitten de zengin. Adında buğday geçse de karabuğday, bir buğday çeşidi değil ve glutensiz. Özellikle antioksidanlardan zengin olması nedeniyle önerilen karabuğday B grubu vitaminler, manganez, magnezyum, çinko, demir ve folik asitten de zengin. Yapısı oldukça küçük olan teff de glutensiz olması nedeniyle glutensiz diyetlerde buğday ununun doğru bir alternatifi. Dünyadaki en küçük tahıl tanesi olarak biliniyor. Demir, fosfor, B vitamini, kalsiyum ve daha pek çok mineralden zengin.

Diyetisyen, uzman diyetisyen farkı

Yaşam kalitesinin artırılması, sağlığın korunması ve iyileştirilmesi için beslenme planları düzenleyen uzman diyetisyenler, hastane, özel klinik, gıda firmaları, okul ve spor merkezi gibi yerlerde çalışabiliyor. Uzman diyetisyen olmak için, üniversitelerin dört yıllık eğitim veren “Beslenme ve Diyetetik Bölümlerinden lisans derecesiyle mezun olduktan sonra yine üniversitelerin “Sağlık Bilimleri Enstitülerinin yüksek lisans veya doktora programlarına katılmak gerekiyor. Uzman diyetisyenlerin pek çok sorumluluk alanı bulunuyor. Bunlardan birkaçı ise şöyle: Danışanlarının ihtiyacına yönelik diyet programı hazırlamak, düşük kalorili ve sağlıklı diyet ürünleri geliştirmek, sağlık kurumlarının, okulların ve şirketlerin yemekhaneleri için yemek listesi oluşturmak.

Çağatay KÖŞKEROĞLU / Uzman Diyetisyen
“Besinlerin üzerindeki etiketler okunmalı”

Glütenin bir karbonhidrat grubu olduğu düşünülür. Fakat glüten buğday, arpa, çavdar ve yulaf ürünlerinde bulunan, besinlerde esnek ve ağsı yapıyı oluşturan bir proteindir. Glüten hassasiyeti, glüten adı verilen proteinin bağırsaklarda sindirilememesi ve buna bağlı olarak vücutta şişkinlik, gaz, ishal, baş dönmesi ve yorgunluk hissi gibi durumların görülmesidir. Çölyak hastalığı ise her iki cinsiyette de görülebilen, daha çok çocukluk ve gelişme döneminde ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalık, ince bağırsaklarda bulunan glütenden dolayı bağırsaktaki villus yapılarının bozulmalarına bağlı oluşan bir emilim bozukluğudur. Glüten tüketimine bağlı olarak kişinin bağırsağında herhangi bir tahribat meydan geldiyse o kişiye çölyak hastası, sadece glüten içeren besinlere alerjisi varsa glüten hassasiyetine sahip denilebilir. Çölyak hastalığı, ömür boyu devam ederken, glüten hassasiyeti birkaç yıl içinde geçebilir. Glüten, vücudumuz için oldukça yararlıdır. Lif içeriği yüksek olduğundan şeker seviyemizin dengede kalmasını ve daha tok kalmamızı sağlar. Glutensiz besinlerin daha az kalorili olduğunu düşünürüz. Ancak genelde glüten içeren besinlerin kalorisi, içermeyenlere göre daha azdır. Bu yüzden sağlık sorunu olmayan bireylerin uyguladığı diyetlerde glüten içeren besinler yer almalı. Çölyak hastalığı ya da glüten hassasiyeti bulunan kişiler, mutlaka besinlerin üzerinde bulunan etiketleri okumalı. Buğday, çavdar ve arpa gibi besinlerden hazırlanan gıdaları tüketmemeli. Bu besinlerin dışında hazırlanan et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, baklagiller, yumurta, meyve ve sebze gibi besinleri tüketebilirler.

Ece YALIN / Acıbadem Kadıköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı
“Çölyak ve glüten hassasiyeti olanlar glutensiz beslenmeli”

Glüten, normal şartlarda mide-bağırsak kanalı yoluyla sindirimi kolay olan bir tahıl proteini. Fakat glüten proteini, bazı bireylerin bağırsak sisteminde hassasiyet yaratır ve kolaylıkla sindirilemez. Sindirimin aksamasına bağlı olarak şişkinlik, hazımsızlık, baş ağrısı ve gaz problemleri yaşanır. Literatürde çölyak hastalığı olarak geçen glütenin sindirilememesi durumu ince bağırsağın emici yüzeylerine zarar verir ve bu zarar diğer besin öğelerinin emilimini de engelleyerek besin öğesi yetersizliklerine bağlı bazı hastalıklara neden olur. Kişi çölyak hastasıysa tedavisi glutensiz diyettir. Sık sık gündeme gelen bir diğer konu ise glüten hassasiyeti veya diğer adıyla glüten intoleransı. Glüten hassasiyetinin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte yapılan çalışmalarda çölyak hastalığından daha fazla görüldüğü tespit ediliyor. Glüten hassasiyeti olan kişilerde glüten içeren besinler tüketildiği zaman çoğunlukla karın ağrısı, ishal, kabızlık, bulantı, kusma, baş ağrısı, görmede bulanıklık, ellerde ve ayaklarda uyuşma hissi, yorgunluk hali ve kilo kaybı gibi belirtiler görülebilir. Glutensiz diyet uygulandıktan sonra glüten içeren diyete tekrar başlandığında belirtilerin yeniden görülmesi glüten intoleransına işaret eder. Sonuç olarak, çölyak hastalığı veya glüten intoleransı durumlarında glutensiz beslenme doğru tercihtir.