Genç girişimciye 200 bin TL hibe
TÜBİTAK, sanayide işbirliği projelerine 500 milyon TL’lik destek kullandıracak. Genç ve yenilikçi girişimci adayları 200 bin TL tutarındaki yüzde 100 hibe destekten yararlanabilecek…
TÜBİTAK, sanayide işbirliği projelerini ve genç girişimcilere büyük destek verecek. İhracatta yüksek teknolojili ürünlerin payının artırılmasına yönelik geliştirilen Sanayi Yenilik Ağ Mekanizması (SAYEM) 1. Faz çağrısına çıkan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), iki aşamalı çağrı kapsamında toplam 500 milyon TL’lik destek kullandıracak. Ayrıca genç girişimcilerin, katma değeri yüksek ürünler üreterek şirket kurmasını ve ticarileşmesini sağlayan BİGG Programı’nın 2018 yılı ikinci çağrısına çıkan TÜBİTAK, girişimci adaylarını 200 bin TL tutarındaki yüzde 100 hibe destekten yararlandıracak. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin 100 Günlük İcraat Programı’nda yer alan yüksek teknolojili ürünlerin yerli imkanlarla geliştirilmesi için ilk adım atıldı. İhracatta yüksek teknolojili ürünlerin payının artırılması için SAYEM devreye sokuldu. Program, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülmesiyle cari açığın azaltılmasına katkı sunacak.
TÜBİTAK’ın SAYEM Programı ile Türkiye’de yüksek teknolojili ürünlerin yerli imkanlarla geliştirilmesi için ilk adımı attıklarını söyleyen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Başlattığımız bu destek mekanizması Türkiye’ye özgü ve oldukça cazip bir program. Bütün imkanlarımızı yerli ve milli üretim için seferber ediyoruz. Bu süreçte güçlü insan kaynağımıza, bilgi birikimimize ve sanayicimizin tecrübelerine güveniyoruz. Milli teknoloji hamlemizin bir parçası olacak bu uygulama ülkemizin bir üst lige çıkmasına ciddi katkı sağlayacaktır. Ar-Ge merkezleri. KOBİ’ler, teknogirişimler ve üniversitelerin güç birliği yapacağı mekanizmayla toplamda 500 milyon TL’lik destek verilecek” dedi.
İçeriğe Ait Başlıklar
İKİ AŞAMADAN OLUŞACAK
Yüksek katma değerli ürün veya ürün grubu geliştirilmesini sağlayacak SAYEM iki fazdan oluşacak. SAYEM’in birinci faz çağrısına konu olan birinci aşamada özel sektör öncülüğünde, üniversite ve kamu iş-birliğiyle ihtisaslaşmış bir Ar-Ge ve Yenilik konsorsiyumu oluşturulacak. Bu konsorsiyum aracılığıyla yüksek teknolojili ürün veya ürün grubu geliştirmeye yönelik yol haritası hazırlanacak.
İkinci fazda ise, bu yol haritası çerçevesinde oluşturulacak projeler için TEYDEB’de açılacak olan bütün çağrılara başvurulabileceği gibi, başvuru şartlarının sağlanması aranmaksızın ayrıcalıklı olarak “Stratejik Ürün Ar-Ge Projeleri Destekleme” çağrılarına da başvuru yapabilecek.
Yenilik ağının oluşturulması, yenilik ağının iş planı ve görev paylaşımının belirlenmesi, yüksek teknolojili ürün veya ürün gruplarının geliştirilmesi için izlenecek yol haritasının belirlenmesi çerçevesinde çıkılan 2018 yılı SAYEM 1. Faz Çağrısı’nm bütçesi 2 milyon TL olacak. Proje bütçesi üst sınırının 150 bin TL olarak belirlendiği çağrıda, proje süresi üst sınırı dokuz ay olarak uygulanacak. Çağrı kapmasında, personel, seyahat, danışmanlık ve hizmet alınılan, alet, teçhizat, yazılım, yayın alımları, toplantı tanıtım organizasyon giderleri desteklenecek. Ayrıca genel giderlerin yüzde 10’u düzeyinde destek verilecek. KOBÎ ve büyük ölçekli kuruluş ayrımı yapılmaksızın destek oranı yüzde 100 olacak. Harcama sonrası desteklemenin yapılacağı çağrı kapsamında teminat alınarak yüzde 25 oranında ön ödemeli destekleme yapılabilecek.
KİMLER BAŞVURACAK?
31 Ağustos’ta açılan çağrı kapsamında proje öneri başvuru tarihleri 1 Kasım’da başlayıp, 31 Aralık 2018’de sona erecek. Ön kayıt son başvuru tarihi 30 Kasım 2018, eksik belge tamamlama tarihi 14 Aralık 2018 olacak. Çağrı için sermaye şirketleri, yükseköğretim kurumlan, kamu araştırma merkez ve enstitüleri başvuruda bulunabilecek. Çağrıda SAYEM konsorsiyumu adına başvuru yapan kuruluşun sahip olması gereken özellikler ise şöyle sıralandı:
“Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Merkezi olmak, son üç yılda hedeflenen ürünle ilgili, sektörü etkileyecek büyüklükte yurtiçi veya yurtdışı satışa ulaşmak, sektörde ürün geliştirmek ve yaygın satış ağına sahip olmak. Hedeflenen ürüne temel olacak teknolojiye ait önemli fikri mülkiyet hakları bulunmak. TÜBİTAK Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı (1004 Programı) başvurusu yapmış olmak.”
SAYEM konsorsiyumunda yer alan üyelerin ise, pazar payını etkileyecek büyüklükte firmalar, ilgili yan sanayi temsil gücü olan KOBİ’ler, yenilikçi startup/tek-nogirişimler, potansiyel müşteri temsilcileri ile üniversiteler olması bekleniyor. Ayrıca, Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi veya Teknoloji Transfer Ofislerinde (TTO) SAYEM üyesi olarak konsorsiyumda yer alabilecek.
Çağrı kapsamında öngörülen destek başlangıç tarihi 1 Mart 2019 olacak. Bu tarih TÜBİTAK tarafından güncellenebilecek. Teknoloji Hazırlık Seviyesi 5 (THS 5: la-boratuvar prototipinin uygun çevresel ortamda doğrulamasının yapılması) ve üzeri seviyedeki teknolojileri kullanılarak ürün veya ürün gruplarının geliştirilmesi için yol haritası oluşturulması bu çağrı kapsamında yer alıyor. Sadece üretim hattına ilişkin hazırlıkların yapıldığı THS 8 ve sistemin tica-rileştirildiği THS 9 seviyesindeki çalışmalar kapsamında dışında olacak.
2018 YILI BİGG 2. ÇAĞRISI AÇILDI
TÜBİTAK, geçen hafta girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için fikir aşamasından pazara kadar olan faaliyetlerin desteklenmesi, böylece nitelikli girişimciliğin özendirilmesi ve uluslararası rekabet gücü olan, yenilikçi, teknoloji düzeyi yüksek ürün ve hizmetleri geliştirebilen başlangıç firmalarının oluşturulması amacıyla 1512Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı 2018 yılı ikinci çağrısına çıktı. Programın adı önceki çağrıda olduğu gibi BİGG (Bireysel Genç Girişim) olarak kullanılmaya devam edildi. Birinci aşama faaliyetlerini yürütmek üzere seçilen BİGG uygulayıcı kuruluşları açılan bu çağrı kapsamında kendi web sayfalarında ilan edecekleri duyuru ile iş fikri başvurularını kabul edecek. Uygulayıcı Kuruluşlar birinci aşama kapsamında; girişimcilerin iş fikirlerinin toplanması, değerlendirilmesi, seçilen iş fikirlerinin doğrulanması ve TÜBİTAK’a ikinci aşama başvurusu yapacak iş planlarının belirlenmesi faaliyetlerini yürütecek. İş fikrinin teknik ve ticari açıdan doğrulanması sürecinde, uygulayıcı kuruluşlar girişimcilere mentorluk, iş birliği ağlarının kullandırılması, iş planı hazırlama desteği vb. hizmetleri sağlayacak. Birinci aşama sonunda hazırladığı iş planı BİGG Uygulayıcı Kuruluşu tarafından onaylanan girişimciler, programın 2. aşama başvurusunu TÜBİTAK’a yapacak. İkinci aşama desteği almaya uygun bulunan girişimcilerden tek-nogirişim sermayesi desteğinden faydalanmak üzere şirket kumlaları istenecek.
GENÇ GİRİŞİMCİYE 200 BİN TL DESTEK
Teknogirişim Sermayesi Desteği üst limiti 200 bin TL olacak. Girişimci adayları, uygulayıcı kuruluşlardan onay aldıkları iş planlarıyla TÜBİTAK’a başvurarak 200 bin TL tutarındaki yüzde 100 hibe destekten yararlanmak için yarışacak.
Programın ikinci aşamasında desteklenmesi uygun bulunan iş planları için panel değerlendirmesinde belirlenen destek kapsamına alman tutar kadar geri ödemesiz teknogirişim sermayesi desteği sağlanacak. Proje sözleşmesinin imzalanmasının ardından destek kapsamına alman bütçenin yüzde 40’ı ilk ödeme olarak, yüzde 40’ı ara ödeme olarak ve varsa kalan ödeme proje sonu işlemlerinin ardından destek özel hesabına aktarılacak.
Programa ön başvuru tarihi itibarıyla örgün öğrenim veren üniversitelerin, herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi başvurabilecek. Lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini en çok 10 yıl önce almış girişimci adaylarında daha önce Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teknogirişim Sermayesi Desteği ya da TÜBİTAK 1512 Programı ikinci aşaması kapsamında destek almamış olması, ön başvuru tarihi itibarıyla herhangi bir işletmenin ortaklık yapısında yer almaması şartı aranacak.
ALTI TEMATİK ALANDA BAŞVURU
BIGG uygulayıcı kuruluşları kendi web sayfalarında ilan edecekleri duyuru ile altı tematik alanda iş fikri başvurularını kabul edecek. Başvuruların kabul edileceği tematik alanlar akıllı ulaşım, enerji ve temiz teknolojiler, akıllı üretim sistemleri (Sanayide Dijital Dönüşüm), iletişim ve sayısal dönüşüm, sağlık ve iyi yaşam, siirdürülebüir tarım ve beslenme olacak. Ön başvurular 3 Eylül-16 Kasım 2018 tarihleri arasında 30 BİGG uygulayıcı kuruluşu tarafından alınacak. Uygulayıcı kuruluşların yürüttüğü 1. Aşama faaliyetleri 3 Eylül-30 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
Birinci aşama sonucunda, sadece BİGG uygulayıcı kuruluşları tarafından iş planları onaylanan girişimcilerin önerileri TÜBİTAK’a sunulabilecek. İkinci aşama iş planı başvuruları TÜBİTAK tarafından 1 Aralık 2018 tarihi itibarıyla alınmaya başlanacak. 14 Aralık 2018 günü saat 17.30’a kadar devam edecek.
İkinci aşama panel değerlendirmeleri Ocak 2019-Mart 2019 tarihleri arasında yapılacak. Nisan’da sonuçlar duyurulacak. Mayıs’ta şirket kurulumu ve sözleşme imzalanmasının ardından 1 Haziran 2019 destek başlangıç tarihi olacak.
“HAYALLER GERÇEĞE DÖNÜŞÜYOR”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, BİGG Teknogirişim Programı ile genç ve yenilikçi girişimci adaylarının hayallerini gerçeğe dönüştürüldüğünü vurguladı. Teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerinin, nitelikli istihdam oluşturacak teşebbüslere dönüştüğüne dikkat çeken Varank, şunları kaydetti: “Fikirden pazara kadar olan yenilikçi faaliyetler destekleniyor. Bu sayede uluslararası rekabet gücü olan, teknoloji düzeyi yüksek ürün ve hizmet geliştirebilen başlangıç firmaları ekonomiye kazandırılıyor. Böylelikle nitelikli ürünlerde dış bağımlılığın azaltılmasına katkı sağlanıyor. Program dahilinde bugüne kadar yaklaşık bin girişimci, şirketlerini kurdu ve fikirlerini hayata geçirdi.”
Öte yandan BİGG 2018 yılının ilk çağrısına 3 bin 323 girişimcinin başvuru yaptı ve 146 girişimci Teknogirişim Sermayesi Desteği almaya hak kazandı. İkinci çağrı için yapılan müracaatların ise en hızlı şekilde değerlendirilecek.
Uygulayıcı kuruluşlar
İş fikri başvurularının yapılacağı uygulayıcı kuruluşlar şöyle:
- Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi
- Akdeniz Üniversitesi
- Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurucu ve İşletici A.Ş. (Bilkent Üni.)
- Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş.
- Arçeiik A.Ş.
- An Teknokent Proje Geliştirme Planlama A.Ş. (İTÜ)
- Ata Teknokent A.Ş. (Atatürk Üni.)
- Atılım Üniversitesi
- BÜN Teknopark Anonim Şirketi (Boğaziçi Üni.)
- Düzce Teknopark Anonim Şirketi (Düzce Üni.)
- Ege Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. (Ege Üni.)
- Gazi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurucu ve İşletici A.Ş. (Gazi Üni.)
- Gaziantep Üniversitesi Target Teknoloji Transfer Ofisi A.Ş.
- Haşan Kalyoncu Üniversitesi
- İnnopark Konya Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş.
- İnovent Fikri Mülkiyet Haklan Yönetim Ticaret ve Yatırım A.Ş. (Sabancı Üni. ve Okan Üni.)
- İstanbul Teknokent A.Ş. (İstanbul Üni.)
- İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. (İYTE)
- Koç Üniversitesi
- KOÜ Teknopark A.Ş. (Kocaeli Üni.)
- Marmara Teknokent A.Ş.
- ODTÜ Teknokent Yönetim A.Ş.
- Özyeğin Üniversitesi
- Samsun Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş. (19 Mayıs Üni.)
- Süleyman Demirel Teknoloji Transfer Arge Dan. Enerji Çevre İletişim San. ve Tic. A.Ş. (Süleyman Demirel Üni.)
- TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
- Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB)
- Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Ticaret ve Sanayi A.Ş.
- Yaşar Üniversitesi
- Yıldız Teknoloji Geliştirme Bölgesi Teknopark A.Ş. (Yıldız Teknik Üni.)
Destek paketinde yer alan 10 madde hayata geçti
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın sanayici, girişimci ve KOBİ’ler için açıkladığı destek ve önlem paketinde somut adımlar atıldı. Kurban Bayramı öncesinde açıklanan 16 maddelik destek ve önlem paketi çerçevesinde, sekiz günde 10 madde hayata geçirildi. Diğer maddelerde ise ilerlemeler kaydedildi. Bayram tatili sonrası hızlandırılan çalışmalar sonucunda ilk etapta genç girişimcilere sunulan 150 bin TL’lik hibe, 200 bin TL’ye çıkartıldı. 31 Ağustos’ta KOSGEB’in geri ödemeli destekler kapsamında KOBİ’lerden 2018 yılında tahsil etmesi gereken alacakları 2019’a ertelendi. KOBİ’lere 300 bin TL’ye kadar ihracat desteği yürürlüğe girdi. 1 Eylül’de ise Türk Standartları Enstitüsü’nün (TSE) hizmet ücretlerinde yüzde 25 indirim yapıldı.
3 Eylül itibarıyla “Teknoloji Bölgelerine Yeni Destekler” başlığında yayımlanan 100 milyon TL’lik destek programının uygulanmasına başlandı. Haksız rekabetin önüne geçilmesi için ağırlıklı ithal ürünlerin can, mal ve çevre güvenliği açısından denetimleri hızlandırıldı. Bu denetimler sonucunda bazı ürünlerle ilgili toplatma kararı alındı. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilen temel bilimler mezunlarına aylık brüt asgari ücret tutarında destek için 15 milyon TL’lik dilimden ödemeler başladı. Önceki hafta itibarıyla da Kalkınma Ajansları üzerinden yaklaşık bin 500 projeye 500 milyon TL’lik destek sağlanmasına yönelik program kapsamında ön ödemelere başlandı. Ekim ayı sonunda bu desteğin 280 milyon TL’lik kısmı dağıtılmış olacak. Sanayi İşbirliği Programı kapsamında ilk ihale için fiili uygulamaya geçildi. Ar-Ge’nin ticari ürüne dönüşmesi için KOSGEB tarafından yapılan ilk çağrılar sonuçlandırıldı. Son olarak da patent, marka, tasarım başvuru ve tescil ücretlerinde yüzde 25 indirim yapılmasına ilişkin karar geçen hafta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bakan Varank, destek ve önlem paketinin bir an önce hayata geçmesi için tüm aşamaları bizzat takip ettiğini Tvvitter hesabından paylaştığı mesaj ve fotoğraflarla da anlattı.
Nurettin ÖZDEBİR / Ankara Sanayi Odası Başkanı
“Firmaların dönüşümüne katkı sağlayacak”
Sanayide işbirliğine yönelik geliştirilen destek mekanizması oldukça cazip bir program. İhracatta ileri teknolojili ürünlerin artırılması için düşünülen ve geliştirilen bu destek, ileri teknolojili ürün ve ürün gruplarının geliştirilmesini sağlayacak.
Limitlerin biraz daha yüksek olduğu bu destekler, firmalarda teknolojik dönüşümüne katkı sağlayabilecek. Böyle desteklere ihtiyacımız var. Eminim ki firmalarımız bu destekten yararlanacaktır.
Ayşe Şule BİLGİÇ / TOBB Genç Girişimciler Kurulu Üyesi
“İnovatif fikirlere ihtiyacımız var”
Genç girişimcilere verilen destekler, doğru projelerle buluştuğunda yenilikçi ve yaratıcı iş fikirlerinin hayata geçirilmesine mutlak suretle katkı sağlıyor.
Destek mekanizmalarına yönelik genel yapıda görünen en büyük sorun, verilen destek ve teşvik bilgisinin doğru projelere ulaştırılmasında yaşanıyor. Projelerin seçim ve ayıklanma sürecinde de birtakım sıkıntılar bulunuyor. Jüride girişimcilik kökenli ya da o girişimin geleceğini öngörme potansiyeli çok yüksek olan kişilerin çoğunlukla olmadığı görüşündeyim. Bu nedenle verilen desteklerin her zaman doğru girişimciye gitmesi noktasında sıkıntı olduğunu düşünüyorum. Zamanla sistemin oturmasıyla, bir süre sonra doğru projeler seçilmeye, doğru insanlara teşvikler gitmeye başlayacaktır. Girişimin sürdürülebilir kılınması için tek başına para desteği değil, ayni destekler de çok değerli. Takip sistemi geliştirilmeli. Girişimciye balık vermek yeterli olmuyor, balık tutmayı da öğretmek gerekiyor. Genç girişimciler; içlerindeki sesi dinlesinler.
Eğer içlerindeki ses, fikirlerinin ve buldukları projelerin çok kıymetli olduğunu, bunun 100 yüzde yapılması gerektiğini söylüyorlarsa, ‘asla olmaz’ diyenlere inanmasınlar. Klon fikirlerden daha çok bizim yaratıcı ve inovatif fikirlere ihtiyacımız var.
Dr. Serkan BÜRKEN / Atılım Üniversitesi ARGEDA Teknoloji Transfer Ofisi Müdürü
“Önemli olan şirketin büyütülmesi”
Genç girişimcilerin yenilikçi iş fikirlerinin oluşturma aşamasında uygulayıcı kuruluşlar olarak devreye giriyoruz. İş fikri iyiyse bunu geliştirmek için girişimcilik, fikri sanayi mülkiyet hakları, sunum teknikleri gibi birçok başlıkta eğitim veriyoruz. Özellikle genç girişimcinin yatırımcıyla buluştuğunda nasıl bir tutum sergileneceğine ilişkin de eğitimler düzenliyoruz. 2018 BİGG birinci çağrısında bize 100’e yakın başvuru geldi. Bu başvuruların 16’sını TÜBİTAK’a gönderdik, üçü başarılı oldu. Geçen yıl ise 100’ü aşkın başvuru geldi. TÜBİTAK tarafından 20 girişimci destek aldı. Yenilikçi iş fikirleriyle gelen girişimci adayları başvuruları içinde yüzde 30’unu son sınıf öğrencileri oluşturuyor. Daha çok başvurular yeni jtiâk. mezun ve doktora öğrencilerinde yoğunlaşıyor. Bazen doktora tezini tamamlamış akademisyenler de başvuruda bulunuyor. TÜBİTAK’tan destek alan projelerin takibini de yapıyoruz. Hemen hemen tamamı şirketini kuruyor. Önemli olan şirketin kuruluşundan sonra büyütülmesi, varlığını sürdürebilmesi.
Genç girişimcileri, girişim sermayesi fonlarıyla, daha önce firmasını büyüten diğer şirketlerle bir araya getiriyoruz.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA