Firmalar Yöneticisini Kendi Yetiştiriyor

Büyük firmalar artık pahalı yönetici transferi yapmak istemiyor. Uyguladıkları MT programlarıyla kurum kültürüne hakim, sektörünü yakından tanıyan, dil bilen yöneticileri kendi bünyesinde yetiştiriyor…

İŞ dünyasının efsane hikayelerinden birisidir, Apple’ın Yönetim Kurulu Başkanı Steve Jobs’un o zamanlar Pepsi Co.’nun CEO’su John Sculley’i transfer etmesi süreci. “Ömür boyu şekerli su mu satacaksın?” diye ikna edilen Sculley, 1983-1993 yılları arasında Apple’ın CEO’luk koltuğunda oturdu. Gerçi Jobs, sonradan Sculley’i transfer ettiği için çok üzülecektir; çünkü Sculley’in etrafında birleşen yönetim kurulunun diğer kanadı tarafından bir süre sonra şirket yönetiminden uzaklaştırılır.

Bazı büyük şirketlerin nam salmış yöneticileri ‘bonservis bedeli’ ödeyerek transfer ettikleri dönemler artık geride kaldı. Uzun yıllar devam eden şirketler arası üst düzey yönetici transferleri yerini şirketlerin kendi yöneticilerini yetiştirmesi trendine bıraktı. Şirketler, uyguladıkları yönetici yetiştirme programlarıyla hem kurum kültürünü bilen, yapılan işin her kademesinde görev almış tecrübeli yöneticilere sahip oluyor, hem de yüksek transfer bedelleri ödemek zorunda kalmıyor.

MT programlarının şirketlere sağladığı avantajlar

• İyi okullardan mezun, dil bilen, dünyaya açık ve gelecek hedefleri olan kişiler kadrolara dahil ediliyor.
• Acemilik dönemini atlattıktan sonra şirketi çok iyi tanıyan ve bu doğrultuda politikalar üretebilen tepe yöneticilere sahip olunuyor.
• Genç yaşta ve deneyimsiz olarak işe alındıkları için şirketin kendisine değer verdiğini hisseden genç yeteneklerin şirkete bağlılığı üst seviyede oluyor.

Dört yıllık üniversite mezunu gençler için uygulanan MT (management trainee) programlarını kurumsal şirketler geleceğin yöneticilerini yetiştirmek için uyguluyor. “Yönetici Adayı” pozisyonunda işe başlayan lisans mezunu gençlerden iyi derecede İngilizce bilmeleri bekleniyor. 26 yaşını aşmamış olmak, yüksek lisansını tamamlamış yahut yapıyor olmak ve erkek adaylar için askerliğini yapmış veya tecil ettirmiş olmak ise diğer şartlar arasında.

Turkuvaz Medya, Türkiye İş Bankası, Finansbank gibi şirketlerde yürütülen MT programları, şirketlerin faaliyet gösterdikleri sektörlerde oldukça ses getiriyor. Büyük firmaların uyguladıkları MT programlarını sizler için derledik…

TURKUVAZ MEDYA GRUBU

GELECEĞİN YÖNETİCİLERİ YETİŞİYOR

Turkuvaz Medya İnsan Kaynakları Grup Başkanı Hakan Karadere, Türkiye’nin en büyük medya grubu olarak 10 yıldır MT projeleri yürüttüklerini belirterek gelişen iş dünyasına ve teknolojik yeniliklere hızla adapte olabilmek üzere MT yatırımlarını devam ettireceklerini söylüyor. Bu yıl Haziran-Temmuz ayları içerisinde yeni dönem adayları için başvuru açmayı planladıklarını söyleyen Karadere, işe alım süreçlerine de değiniyor. Başvuruları yazılı ve görsel basın, dijital medya gibi alanları kapsayan “Editöryal Kadrolar” ve reklam satış, pazarlama, matbaa, dağıtım ve perakende gibi alanları kapsayan “İdari Kadrolar” olarak ikiye böldükleri bilgisini veren Karadere, aranan nitelikleri sağlayan adayları genel yetenek, genel kültür ve İngilizce olmak üzere üç aşamalı bir sınava davet ettiklerini dile getiriyor. Sınavda başarılı olan adayların kişilik envanterleri ile desteklenen yetkinlik bazlı mülakatlara alındığını medya grubu söyleyen Karadere bu aşamalar neticesinde programa kabul edilecek adayları belirlediklerini bildiriyor. Adaylarda aradıkları özelliklere de değinen İK Grup Başkanı bunları şu şekilde açıklıyor:

“Tüm adaylarımızın, eğitim hayatları boyunca kendilerini sosyal sorumluluk projeleri, kulüp üyelikleri, staj, yarı zamanlı çalışma deneyimleri ile geliştirmiş olmalarını bekliyoruz. Yeniliklere açık, değişen dünyayı ve teknolojik gelişmeleri takip eden, hobisi olan, çevresine duyarlı, başarı ve sorumluluk duygusu yüksek adaylar tercih sebebi oluyor.”

Editöryal kadrolara başvuran aday-1ar için özel bazı nitelikleri gözettikle-rini aktaran Karadere, “Adaylarımızın medya sektörüne ilgi duyan, dünyada yaşanan değişim ve gelişmeleri takip eden, meraklı, araştırmacı,yazılı ve sözel iletişim becerileri güçlü, habere, kültür sanata ve spora ilgisi olan, habercilik mesleğini bir yaşam tarzı olarak benimseyecek kişiler olmasını bekliyoruz” diyor. İşe alım süreci tamamlandıktan sonra adayları 12 haftalık bir eğitim ve staj döneminin beklediğini dile getiren Karadere, bu dönemde yönetici adaylarının alanında uzman gazeteciler, yazarlar, televizyoncular ve profesyonel eğitim danışmanlarından hem mesleki hem de kişisel gelişim eğitimleri aldığını söylüyor. Hukuk, haber yazma teknikleri, medyada etik ilkeler, haberciliğe bakış açısı, güncel haber analizleri, fotoğrafçılık gibi konuların verildiği eğitimler sayesinde adayların medya dünyasına çok daha bilinçli girdiğini dile getiren Karadere, “Türkiye’nin en büyük medya kuruluşunda çalışma fırsatı yakalamış genç mezun arkadaşlarımıza iyi bir gelişim, eğitim, kariyer olanakları sunmakla beraber, alanında uzman yönetim kadrosu ile bir arada dinamik, yenilikçi ve gelişime açık bir çalışma ortamı sunuyoruz” diyor. Karadere, 2017 yılında 22 bin adayın MT programına başvurduğunu, bu gençlerden 58’inin işe alınarak Turkuvaz Medya Grubu bünyesinde geleceğin yöneticileri ve medya sektörüne yön verecek kişiler olarak işe başladıkları bilgisini de veriyor.

QNB FİNANSBANK

MT’LERE MBA EĞİTİMİ

QNB Finansbank geleceğin yöneticilerini yetiştirmek maksadıyla uyguladığı MT programına ilanla başvuru almıyor. Banka, adaylarla uzun soluklu bir iletişim kurabileceği ve onlara bankacılığı tanıtabileceği organizasyonlarla MT programı için aday kaynağı yaratıyor. Kurduğu “Finans Up Kariyer Klubü” vasıtasıyla aday havuzlarını oluşturan banka, üniversitelerde düzenlediği mesleki eğitimler, kişisel gelişim eğitimleri, yönetici sohbetleri gibi etkinliklerle potansiyel MT adaylarıyla iletişim kuruyor.

Kurumlarında staj yapan üniversitelileri de potansiyel MT adayı olarak gördüklerini söyleyen QNB Finansbank însan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Hakan Alp, 30 yıldır MT alımı yaptıklarını söylüyor. Genç yetenekleri kazanmanın kendileri için hep kritik bir öneme sahip olduğunu söyleyen Alp, “Önceden iyi bir eğitim almış olmak mesleki yetkinliklere sahip olmak işe girmek için yeterli görülüyordu. Ancak günümüzde, adayların beklentilerini dikkate alarak kurum kültürümüzle bu anlamda eşleşebilecek potansiyel çalışanları belirlemek büyük önem taşıyor” diyor, işe alım kriterlerine değinen Alp, işe alım önceliklerinin ve kriterlerinin son yıllarda ciddi bir değişiklik gösterdiğini söylüyor. Üniversite isminin eskisi gibi çok önemli olmadığına da değinen Alp, MT olarak işe aldıkları adayların özgüvenli ve geleceğe dair hayallerinin olmasına dikkat ettiklerini dile getiriyor. İşe aldıkları yönetici adaylarının eğitim süreçlerine değinen Alp konuşmasına şu şekilde devam ediyor:

“QNB Finansbank’ta yönetici adayları kariyerlerine başlamaları ile birlikte, bir buçuk yıl süren çok kapsamlı bir gelişim programına dahil oluyor. Bu süreçte hem teknik hem de kişisel gelişim eğitimlerini bir arada alıyor, birimlerini tanıdıkları bir rotasyon sürecinden geçiyorlar. Yönetici Adayı Programı 2014 yılında Koç MBA programı ile eşleştirildi. Bu kapsamda yönetici adayları Koç Üniversitesi MBA programından 18 kredilik altı ders alarak MBA programının üçte birini tamamlıyor. Programın devamında belirli kriterleri karşılayan çalışanlar derecelendirilmiş bir bursla Koç Üniversitesi’nde MBA programına kalan krediler için devam edebiliyor.”

İşe alınan adayların ağırlıkla pazarlama, iş geliştirme, hazine ve analitik gibi bankanın stratejik departmanlarında görevlendirildiği bilgisini veren Alp, MT’lerin “Yetkili Yardımcısı” unvanıyla işe başladıklarını bildiriyor. Her sene düzenledikleri etkinliklerle 200 kişiyi muhtemel MT adayı olarak iş süreçlerine dahil ettiklerini söyleyen Alp, bunlardan 30’unu işe alarak yönetici yetiştirme programlarına dahil ettiklerini söylüyor.

QNB Finansbank’ın MT’de aradığı özellikler

Üniversitelerin dört yıllık eğitim veren iktisadi ve idari bilimler veya mühendislik fakültelerinden mezun ya da mezun olacak, tercihen idari bilimler alanında yüksek lisans yapan Not ortalamasının 2.50 ve üzeri olan Çok iyi derecede İngilizce, tercihen ikinci bir yabancı dil bilen Analitik düşünme ve problem çözme yeteneği gelişmiş Stratejik bakış açısına sahip Proje yönetimine ve ekip çalışmasına yatkın, Erkek adaylar için askerlik hizmetini tamamlamış ya da en az 2 yıl tecilli

TÜRKİYE İŞ BANKASI

KOLEKTİF YÖNETİM KÜLTÜRÜ

Hiçbir zaman yönetici transferi yapmamış olmaktan gurur duyduklarını belirten Türkiye İş Bankası İnsan Kaynakları Yönetimi Müdürü Tankut Tabak, “Yöneticilerimizin içimizden yetişmesi çalışanlar arasında adalet, aidiyet ve güven duygularını da pekiştiriyor. Köklü tarihimize ve sürekli öğrenen yapımıza dayanan kurumsal bilgi birikimimiz, insan kaynakları uygulamalarımız ve kolektif yönetim kültürümüz sayesinde kendi yöneticilerimizi yetiştirebiliyoruz” diyor. 90’lı yılların başından beri MT programıyla yönetici adaylarını şirkete kazandırdıklarını ve bu programla işe başlayan yönetici adaylarının “Uzman Yardımcısı” sıfatıyla çalışmaya başladıklarını söyleyen Tabak, alım koşullarını sağlayan tüm adayların genel yetenek ve mesleki bilgi sınavına girdiklerini, ardından bir dizi iş ve durum simülasyonundan oluşan değerlendirmelere tabii tutuldukları bilgisini veriyor. Tabak sözlerine şöyle devam ediyor: “Değerlendirme merkezi aktivitelerimiz adayı daha yakından tanıyabilmek, iş başında ve iş ortamında sergileyeceği davranışları öngörebilmek ve kurum kültürümüze uygunluğunu ölçmek açısından bize bir özgeçmişten çok daha fazla bilgi sağlıyor. Ardından adaylarımız insan kaynakları yöneticilerimizle görüşüyor ve son aşamada bankamızın üst düzey yöneticilerinden oluşan heyetle yönetici mülakatı gerçekleştiriyorlar.”

İşe alacakları adaylarda aradıkları özellikleri ise şöyle sıralıyor: “Bizim için mezun oldukları okullar kadar ve belki daha da önemli olan, güçlü ve etkili iletişim kurabilen, takım çalışmasına, değişime ve yeniliğe açık, sürekli öğrenme arzusunu yitirmeyen bireyler olmaları. Sektör ve dünyadaki gelişmeleri takip edebilmek için iyi derecede yabancı dil, uzman yardımcılarımızı seçerken göz önünde bulundurduğumuz bir başka nokta.”

Uzman yardımcısı olarak işe alınan yönetici adaylarını yaklaşık bir ay süren temel bankacılık ve kurum kültürünü tanıma eğitimlerine aldıklarını belirten Tabak, “Aylık ücretin yanı sıra, yıllık dört maaş tutarında ikramiye ödemesi ve uzman yardımcılarımıza yabancı dil tazminatı ödemesi yapıyoruz” diyor. Son dönemlerde yılda iki kere sınav açtıklarını söyleyen Tabak, “Uzman yardımcısı, müfettiş yardımcısı ve sistem uzmanı sınavıyla geçtiğimiz yıl yaklaşık 80 arkadaşımızı kurumumuzun çeşitli kademelerinde görevlendirdik” diyor.

KUVEYT TÜRK

ÖZEL EĞİTİM PROGRAMI VAR

12 yıldır uyguladıkları MT programı ile geleceğin yöneticilerini Kuveyt Türk’e kazandırdıklarını söyleyen İnsan Kaynakları, Eğitim ve Kalite Grup Müdürü Semih Sel, bankanın yöneticilerinin yüzde 95’ini kendi bünyesinde yetiştirdiğini ve bu vizyonla yoluna devam ettiğini söylüyor. “Kurum içerisinden yetişen yöneticilerimiz kurumun dinamiklerini ve stratejisini daha çok özümsüyor. Bu da ilgili alanda başarıyı getiriyor” diyen Sel, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin örgün öğretim yapan, dört yıllık iktisadi ve idari bilimler ya da işletme yahut endüstri mühendisliği fakültelerinden mezun, çok iyi derecede İngilizce bilen adayların programa başvurabildikleri bilgisini veriyor.

Adayları bekleyen sınav sürecinden de bahseden Sel, süreci “Video mülakatla başlayan seçim süreci genel yetenek sınavı ve İngilizce sınavıyla devam ediyor. Bu süreçleri başarıyla tamamlayan adaylar yetenek bazlı insan kaynakları mülakatının ardından Kuveyt Türk Kariyer ve İşe Alım ekibi tarafından yürütülen değerlendirme merkezi uygulamalarına dâhil ediliyor. Simülasyon, sunum, grup çalışması ve diğer değerlendirme araçlarından oluşan sürecin ardından üst yönetimin katıldığı panel mülakatın ardından adaylar belirleniyor” sözleriyle anlatıyor.

İşe alman yönetici adaylarına “Kuveyt Türk Özel MT Eğitimi” adını verdikleri özel bir programla temel bankacılık eğitimi verdiklerini söyleyen Sel, işe alman kişilerin krediler, pazarlama, strateji, insan kaynakları ve bilgi teknolojileri departmanlarında uzman yardımcısı olarak görevlendirildiğini söylüyor. Kuveyt Türk, 2017’de 22 yönetici adayını bünyesine kattı.

Kuveyt Türk’ün MT’de aradığı özellikler

27 yaşını aşmamış olmak Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin örgün öğretim yapan, dört yıllık iktisadi ve idari bilimler ya da işletme ve endüstri mühendisliği fakültelerinden mezun olmak Çok iyi derecede İngilizce, tercihen ikinci bir yabancı dil bilmek Analitik düşünme ve problem çözme yeteneği gelişmiş Stratejik bakış açısına sahip Proje yönetimine ve ekip çalışmasına yatkın Müşteri odaklı çalışabilen İletişim yeteneği gelişmiş İkna kabiliyeti yüksek, kendine güvenen Yoğun çalışma temposuna uyum sağlayabilen Teknolojiyi yakından takip eden inovatif düşünmeyi ve yenilikçi fikirler üretmeyi yaşam tarzı haline getirmiş olmak

P&G

BİR YILLIK ORYANTASYON SÜRECİ

P&G Türkiye ve Kafkasya İK Direktörü Bilgehan Ergenekon Bilen, her yıl Kasım-Aralık döneminde MT programı için başvuruları aldıklarını belirterek “İşe alımlarımızın önemli bir bölümünü staj imkanı sunduğumuz yeni mezun arkadaşlar arasından yapabildiğimiz için de staj alımlarımıza büyük önem veriyoruz. Stajyer alım sürecini de her yılın Kasım-Aralık döneminde başlatıyoruz. Stajlarımız sonucunda adaylarımızı bir değerlendirmeye tabii tutuyor ve bu değerlendirmeler sonucunda MT’lerimizi seçiyoruz” diyor.

Program hakkında detay vermeye devam eden Bilen adaylarda aradıkları özelliklere de değinerek İngilizce’nin olmazsa olmaz olduğuna vurgu yapıyor. Liderlik, analitik düşünce kabiliyeti, strateji geliştirme ve uygulama becerisi gibi özellikleri de adaylarda aradıklarını söyleyen Bilen, işe yönetici adayı olarak aldıkları çalışanlarını bir yıllık bir oryantasyon sürecine dahil ettiklerini dile getiriyor. İşe alman tüm yönetici adaylarının genelde müdür yardımcısı pozisyonunda işe başladığına değinen Bilen, süreç ilerle-dikçe kişisel gelişim ve potansiyellerine göre müdürlük, grup müdürlüğü gibi pozisyonlara yükseldiklerini söylüyor. Çalışanlara sunulan olanaklardan da bahseden Bilen şu bilgileri veriyor:

“Rekabetçi ücretlendirme ve yan haklarımız, esnek çalışma, evden çalışma gibi her pozisyondan çalışanımıza sunduğumuz farklı İK uygulamalarımız ve kariyerleri boyunca devam eden eğitim ve gelişim fırsatları ile liderliğe giden yolda çalışanlarımızın bağlılığını güçlendiriyoruz. Ayrıca global bir şirket olarak, ihtiyaçlarımız doğrultusunda çalışanlarımıza yurtdışmda deneyim imkanı sunabiliyoruz. Şu an itibari ile yaklaşık 9ü çalışanımız yurtdışında farklı görevlerde bulunuyorlar.”

P&G olarak 2017’de yaklaşık 50 tam zamanlı çalışanı ve 50 stajyeri işe aldıklarına da değinen Bilen, buna ek olarak geleceğin kadın liderleri programı uyguladıklarını ve bu program dahilinde 80 kadına eğitim vererek sektöre kazandırdıklarını söylüyor.

VODAFONE

GLOBAL PROGRAM! DİKKAT ÇEKİYOR

Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Pınar Kalay, uyguladıkları genç yetenek programını firmanın global ölçekte tüm ülkelerinde uyguladığı Discover Genç Yetenek Programı aracılığıyla gerçekleştirdiklerini söylüyor. 2008 yılından beri bu programı sürdürdüklerini belirtiyor. Kalay, program çerçevesinde yılbaşı itibariyle başvuruları aldıklarını ve süreci başarıyla tamamlayan adayların Temmuz ayında işe başladıklarını düe getiriyor. Adayları öncelikle üç haftalık bir oryantasyon programına tabii tuttuklarını söyleyen Kalay bu program sayesinde adayların Vodafone bayilerinde satış yapmaktan sahada baz istasyonu kurulumuna kadar pek çok farklı alanda deneyim kazandıklarını belirtiyor. Kalay, “Genç yetenekler, bir yılın sonunda grup çalışmaları, seminerler, atölyeler, eğitimlerden oluşan 12 aylık özel bir gelişim programına dahil oluyor. Ayrıca Vodafone’un mentorluk uygulamasından da faydalanabiliyorlar” diyor.

Geleceğin yöneticilerinde aradıkları özelliklere de değinen Kalay, kendini iyi ifade edebilen, girişimci, hızlı, analitik düşünen, sorumluluk alabilen, en az bir yabancı dile hakim, staj tecrübesi olan, yeniliğe açık kişileri tercih ettiklerini dile getiriyor. Proje dahilinde işe alınan yönetici adaylarının şirketin her kademesinde görevlendirildiğini söyleyen Kalay global bir şirkette çalışmanın avantajlarını Çalışanlarına sonuna kadar verdiklerini belirterek “İki yıllık bir çalışma sürecinin ardından başarılı bulunan genç yeteneklerimiz ‘Global Columbus Programı’ ile iki yıl farklı bir Vodafone ülkesinde görev yapabiliyorlar diyor. 2017 yılında 79 binin üzerinde yeni mezun başvurusu aldıklarını söyleyen Kalay, bunlardan 41’inin Discover Genç Yetenek programına kabul edildiğini, şu ana kadar ise program dahilinde toplamda 300 gencin Vodafone Türkiyeye kazandırıldığını söylüyor.

Hugo CAMPO / PageGroup Ülke Müdürü
”Bu programların şirketlere faydası da avantajı da çok”

Firmalar bu program sayesinde yalnızca yetenek yetiştirmekle kalmayıp aynı zamanda kendilerine de ileriye dönük yatırım da yapmış oluyorlar. Ağaç yaşken eğiliyor. Tecrübesiz birey, o kurumun kültürüyle yoğrularak, her şeyi iş üzerinde deneyimleyerek öğreniyor.

Dolaysıyla bir şirketin dinamiklerine sıfırdan alışıyor. MT programları çalışanda kurum sadakatinin oluşması açısından da önem taşıyor. Bu programlan bünyelerinde uygulayan firmaların üst kademelerinde MT geçmişli yöneticileri görmek mümkün. MT olarak kariyerlerine başlayan kişiler daha kolay yükselebiliyor. İş hayatı alışkanlığı olmayan, daha önce kimsenin kültürüyle, değerleriyle, çalışma biçimleriyle tanışmamış bir adayın, sıfır noktasından başlayarak yetiştirmek sadakati de beraberinde getiriyor. Şirketi sahiplenme noktasında da çok daha iyi performans sergileyerek dinamiklere daha hakim ilerliyorlar.

Mustafa Emre Selek