Firmalar girişim sermayesi şirketi kurmaya başladı

Yeni değer peşinde

İş dünyasının bugün en büyük endişelerinden biri “değişimi” kaçırmak… Yeni dünya trenini kaçırmak v istemeyen büyük şirketler, aslında bir “çıkış” yolu buldu. Sanko, Doğan, Koç, Tekfen, Demirören gibi Türkiye’nin dev gruplan, girişim sermayesi şirketleri kurarak yeni nesil şirketlere yatırım yapmaya başladı. Yeni dünyanın fırsat ve tehditlerini yakından izleyen bu gruplar, start up ekosisteminin gelişmesine de katkıda bulunuyor.

Dünyanın lider otomotiv ittifakı Renault-Nissan-Mitsubishi, Alliance Ventures adında yeni bir kurumsal girişim sermayesi şirketi kurdu. Önümüzdeki 5 yıl içinde 1 milyar dolarlık yatırım planlayan şirket, ilk yılında yeni mobilite çözümlerine odaklanan teknoloji girişimcilerine, start up’lara ve inovasyon ortaklıklarına 200 milyon dolar harcayacak. Her yıl yapılacak ek yatırımlarla Alliance Ventures, otomotiv endüstrisinin en büyük kurumsal girişim sermayesi fonu haline gelecek.

Türkiye’de de büyük şirket ve holdingler son dönemde kurumsal girişim sermayesi dünyasına giriş yaptı. Bu gelişmenin ardında teknolojinin etkisiyle çok farklı sektörlerde kısa zamanda hızla kâr eden şirketlerin ortaya çıkması yatıyor.

Kendilerine yeni kârlı yatırım alanları arayan köklü şirketlerle, inovasyon kavramının aktif uygulayıcısı olan genç girişimcilerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan sinerji, bu yatırımları cazip hale getirdi. Son yıllarda Google, Intel gibi teknolojinin merkezinde olan dev şirketler bile kendi kurumsal girişim sermaye şirketlerini kurarak start up ekosistemindeki tehdit ve fırsatları yakından izliyor. Kurumsal şirketlerin değişime adaptasyonunu da geliştiren girişim sermayesi şirketleri, geleneksel şirketlerle yeni nesil şirketler arasında köprü işlevi görüyor.

“İŞ HACMİMİZİ BÜYÜTECEK”

Bu trende uyan gruplardan biri de Fark Holding. Grubun yönetim kurulu başkanı Ahu Büyükkuşoğlu Serter, hem seri girişimci hem yatırımcı. Grup, F+ Ventures adında bir şirket kurdu. Ahu Büyükkuşoğlu Serter, neden kurumsal girişim sermayesi şirketi kurduklarını şöyle açıklıyor:

“Fark Holding olarak otomotiv, beyaz eşya, turizm ve sanat alanında 9 ayrı şirketle hizmet veriyoruz. F+ Ventures ile akıllı ulaşım teknolojilerine yatırım yapan kurumsal sermaye şirketi kurarak iş hacmimizi ve hizmet verdiğimiz sektörleri büyütmeyi istedik.”

Serter, amaçlarının ulaşım sektörünü kökten değiştirecek teknoloji ve şirketleri keşfedip ulaşımı iyileştirerek, insanların hayat kalitesini artırmak olduğunu söylüyor. “Nesnelerin internetiyle dünyada yaşanan teknolojik gelişimin otomotivde yarattığı yıkıcı değişime kayıtsız kalmak mümkün değil. Ulaşımın yeniden şekilleneceği ve bunun yepyeni bir ekonomi yaratacağı geleceğin otomotiv dünyasında yerimizi almak istiyoruz” diyor.

F+ Ventures, şu ana kadar 5 şirkete 2 milyon dolar yatırım yaptı. İlk yatırımları Comodif adlı bağlı araçlar için büyük veri platformu sunan şirket oldu. Comodif, aynı zamanda Fark Holding’in bir iç girişimi. Serter, “Diğer öne çıkan yatırımlarımız Garajsepeti ve Kaliforniya bazlı, dünyanın önde giden şarj istasyon ağı Chargepoint” diyor. Çok farklı aşamalardaki şirketlere yatırım yapabildiklerini belirten Serter, sözlerine şöyle devam ediyor:

“Akıllı ulaşımın yanı sıra ulaşım ve otomotiv dünyasına yön veren mega trendleri de takip ediyoruz. Özellikle grubun amiral gemisi Farplas’ın kuvvetli olduğu araç hafifletme ve malzeme bilimlerindeki teknolojilere ve şirketlere yatırımlarımızı sürdüreceğiz.”

41 ŞİRKETİ DESTEKLEDİ

MV Holding, teknoloji ve girişimci kökeniyle start up’lara her zaman yakın oldu. MV Holding CEO’su ve StartersHub Yönetim Kurulu Başkam Ebru Dorman, StartersHub’ı erken aşama teknoloji girişimcilerine destek vererek Türkiye’den ilham verici başarı hikayelerinin çıkması için 3 yıl önce kurduklarını söylüyor.

Gedik Yatırım ve Bahçeşehir Üniversitesi’nin de kurucu ortakları arasında olduğu StartersHub’a daha sonra dünyanın önde gelen oyun yayıncısı şirketlerinden Net Marble sa ortak olarak katıldı. 10 milyon dolarlık bir fonla yola çıkan StartersHub, 3-6 aylık hızlandırma programlarından başarıyla mezun olan girişimlere 250 bin dolara kadar ek yatırım 3 yapıyor. Bugüne kadar 100 u aşkın ülkeden yaklaşık 3 bin 500 başvuru aldıklarını söyleyen Dorman, şöyle devam ediyor:

“Bunların yüzde 65’i yurt dışı kaynaklıydı. StartersHub 29’u Türkiye, 12’si yurt dışı merkezli olmak üzere 41 girişime toplam 2,5 milyon dolar değerinde yatırım yaptı. Programlarımızda 20-40 bin dolar çekirdek yatırımı desteği sunuyoruz. Sonrasında ise farklı aşamalarda 250 bin dolara varan yatırımlar gerçekleştiriyoruz.”

YÜKSEK RİSKLİ YATIRIM

Logo Yazılım da bir girişim sermayesi şirketi kurarak fırsatları kaçırmamaya odaklandı. Logo Ventures Yönetici Ortağı ve Genel Müdürü Cahit Güvensoy, “Çağımızda teknolojik değişim o kadar hızlı ki kurumlarm kendilerinin düşünüp geliştirdikleri ürün ya da hizmetlerle bu değişime yetişebilmesi mümkün değil” diyor.

Benzer şekilde start up kabuğunu kırarak ticarileşmeye başlayan yeni girişimlerin de farklı bilgi ve tecrübelere sahip kişi ve kaynaklarla buluşma ihtiyacında olduklarını hatırlatıyor.

Logo Ventures, tek girişime, Vispera’ya 1,2 milyon dolarlık yatırım yaptı. Vispera daha önce 19 farklı melek yatırımcı tarafından fonlanmıştı. Sunduğu çözüm, uluslararası pazarda da dikkat çeken ve yurt dışından pilot kullanım talebi gören bir olgunluğa gelmişti. Güvensoy, Logo Ventures’ın halen Vispera hisselerinin yüzde 10’una sahip olduğunu açıklıyor. Güvensoy, hangi alanlarda yeni yatırım yapacaklarını ise şöyle anlatıyor:

“Kuluçka döneminde olan ve teknoloji alanında faaliyet gösteren, büyüme potansiyeli yüksek girişim şirketlerine borç, sermaye, borç-sermaye karması gibi yollarla yüksek riskli girişim sermayesi yatırımı yapmayı ve bu şirketlere stratejik destek vererek büyüme hedeflerini sağlamayı amaçlıyoruz. Fonun yatırımcıları toplam 10 milyon TL kaynak taahhüt etti. Fon ilerleyen dönemlerde büyütülebilir veya yeni girişim sermayesi yatırım fonları kurulabilir. Başta B2B alanı olmak üzere IoT, yapay zeka ve fintech konularında arayışlarımız sürüyor.”

SOSYAL ETKİSİ ÖNEMLİ

Mega Metal, girişim sermayesi şirketi kuranlar arasında yerini aldı. Mega Metal İcra Kurulu Üyesi Ahmet Turgut, Megatech Investment adını verdikleri şirketle start up’lara destek olmak istediklerini belirtiyor. Genç ve gelişme olasılığı yüksek yatırımlara destek olmanın stratejik bir önem taşıdığını düşünen Turgut, şöyle devam ediyor: “Megatech yeni bir şirket ve henüz tek bir yatırımımız var. Yatırım yaptığımız şirket, abonelik modelini kullanarak evcil dostlarımıza mama tedarik ediyor. Bu yatırımımız aynı zamanda barınaklara da destek olarak, sosyal sorumluluk çalışmaları oluşturuyor.”

Turgut, girişimleri değerlendirirken en büyük önceliklerinin söz konusu girişimin topluma ve çevresine katkısı olduğunu söylüyor. Tercihlerini yenilikçi girişimlerden yana kullanacaklarını açıklayan Turgut, “Bu nedenle sektör ayrımından çok işin niteliğine ve sonuçlarına odaklanıyoruz. Hizmet, fınans ve otomasyon anlamında teknoloji ile birleşmiş girişimlere daha çok ilgi duyuyoruz” diyor.

Megatech Investment’ın 2018 gündeminde 4 farklı girişime yatırım yapmak var. Bunlardan 3’ünün imza aşamasında olduğunu ifade eden Turgut, şöyle açıklıyor:

“Mega Metal olarak Türkiye’nin ve Avrupa’nın lider yüksek teknolojili ince bakır tel üreticisiyiz. Sanayi yatırımlarımız, ihracatımız ve üretimimiz devam ederken Megatech Investment’ı kurduk. Aynı zamanda Mega Metal olarak içinde bulunduğumuz sanayi alanında da yenilikçi gelişimler gösteren girişimlerle ilgili araştırmalarımız devam ediyor.”

70’E YAKIN PROJEYİ İNCELİYOR

Bahçeşehir Koleji de girişim sermayesi şirketi hayata geçirenler arasına katıldı. BK Ventures, Bahçeşehir Uğur Eğitim Kurumlan Kurucusu ve Başkanı Enver Yücel, İcra Kurulu Başkanı Hüseyin Yüccl ve Bahçeşehir Koleji IT ve Eğitim Teknolojilerinden Sorumlu İcra Kurulu Üyesi Mehmet Arslantunalı ortaklığında kuruldu.

Bahçeşehir Koleji, gençlerin ve çocukların projelerine öncelik verecek girişim sermayesi fonu BK Ventures’ta eğitim ve 21’inci yüzyıl becerilerini ana odağına alarak inovatif projeleri destekliyor.

BK Ventures, Bahçeşehir Koleji Fen ve Teknoloji Liseleri öğrencileri tarafından geliştirilmiş patentli 70 e yakın projeyi öncelikli olarak değerlendirmeye aldı. STEM+A eğitim modelini destekleyen her türlü içerik ve donanım projesini destekleyen BK Ventures’ın halihazırda yatırım yaptığı birçok girişim var. Bu girişimler arasında öne çıkanlar, mobil üzerinden, fiziksel olarak devam zorunluluğu bulunmayan e-MBA programları satışına odaklanan “PinBAU”, yeni nesil sosyal medya girişimi “Groopapp’ve Bahçeşehir Koleji’nin içerik geliştirme kabiliyetlerini yerel ve global operatörler üzerinden dijital eğitim geliştirme satışına odaklanan “BK Mobil”.

Bahçeşehir Koleji İcra Kurulu Başkanı Hüseyin Yücel, BK Ventures’ta merak, teknoloji, erişilebilirlik ve zaman olmak üzere 4 ana değer üzerinde yol alacaklarını söylüyor.

FARKLI BİR MODEL

Proline, akıllı şehirler alanında teknoloji üreten, yüksek teknolojiyi odağına almış start up’lara ve projelere yatırım yapmak üzere Proline Ventures adlı girişim platformunu kurdu.

Proline Ventures Genel Müdürü Hakan Metin Akgün, Türkiye’deki start up’ların gün geçtikçe bilgi birikimi ve deneyimin, maddi destekten çok daha önemli olduğunu anladıklarını söylüyor.

Akgün, ekosistemdeki tüm yatırım modellerinden farklı bir model olarak öne çıktıklarını belirtiyor ve şöyle anlatıyor: “Proline Ventures, ilk 3 yatırımında mentorluk, koçluk, danışmanlık, eğitim ve iş ağı geliştirme desteklerinin tamamının tek bir noktadan verildiği ‘S martMbc’ yatırım modeli çerçevesinde erken aşama girişimlerden yana kullandı. SmartMbc yatırım modeli ile 75 bin TL değerinde yatırım yapılan NextHorizons, yarı otonom-tam otonom robotlar geliştirmek üzere kurulu bir şirket. Bracehealth, parkinson hastaları için giyilebilir teknoloji ürünleri konusunda çalışıyor. Connect-ION ise otonom olmayan araçları otonomlaştırabilmek için sensör kiti geliştirmeye çalışıyor.”

SINAN K. UZAN TEKFEN VENTURES MANAGEMENT BAŞKANI
50 MİLYON DOLAR AYIRDIK

DİJİTALLEŞME Tekfen Ventures, girişim dünyasındaki fırsatları değerlendirmek için yola çıkan ancak Tekfen’in tarihinden de beslenen bir şirket. Tekfen ismi, teknoloji ve fenden geliyor. Şirketimizin genlerinde yenilik ve teknoloji var. Öte yandan Tekfen’in en güçlü olduğu sektörler tarım ve inşaat bu süreci en geriden takip eden, en az dijitalleşen sektörler. Tekfen Ventures’ın ana görevi bu iki sektörün gelişmesini sağlayacak inovasyonları bulup onlara yatırım yapmak.

ÜÇ YATIRIM Tekfen Ventures 2017’de ilk 3 yatırımını toplam 5 milyon dolar bedelle gerçekleştirdi. Bu üç yatırımı da Tekfen olarak içinde bulunduğumuz sektörlerimizde çığır açıcı inovatif çalışmalar gerçekleştiren erken aşama start up’lara yaptık. Örneğin yatırımlarımızdan birini, farklı 3D haritalama ihtiyacına yönelik sensörler üreten Çuanergy şirketine yaptık.

YAKIN MARKAJ Tekfen Ventures olarak emekleyen değil ‘garajdan çıkışın’ ilk dönemlerini yaşayan şirketleri yakın markaja alıyoruz. Şirketin hangi aşamada olduğu yatırım yapmamız için çok önemli. Bugüne dek 1.200 kadar girişim takibimize girdi. Önümüzdeki 5 yıldaki girişim projeleri için ayırdığımız kaynak toplam 50 milyon dolar düzeyinde.

IRMAK ORMAN ÖNCÜ GSYO GENEL MÜDÜRÜ
UÇ YILDA 51 MİLYON TL YATIRDIK

STRATEJİ Öncü Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı, 2014 sonunda Doğan Holding bünyesinde kuruldu. Doğan Holding olarak her zaman işimizi daha yenilikçi yönetmemizi sağlayacak, faaliyette bulunduğumuz iş kollarında sinerjik faydalar yaratabilecek fırsatları değerlendiren bir kurum olduk. Öncü de Doğan Grubu için stratejik önem taşıyan alanlara yatırım yaparak şirketlerimizde çalışan girişimci personelin ortaya çıkaracağı fikirleri değerlendirmek ve faaliyet alanlarımıza paralel yeni işler bulmak amacıyla hayata geçti.

ODAK Doğan Holdingin faaliyet gösterdiği sektörlerde iş yapış şekillerini geliştirecek, kolaylaştıracak, baştan konumlandıracak veya sinerji oluşturacak çalışmalar hedefliyoruz. Yeni ve gelişen dünya dinamiklerinde öncülük yapabilecek, potansiyeli yüksek olan çalışmalar da odağımızda. 3 yılda, 4 girişim ve 2 fona 51 milyon TL’lik yatırım yaptık.

BEKLENTİ Bu yatırımlardan ana beklentimiz, hem mevcut işlerimize fayda sağlamaları hem bize yeni iş alanları açmaları hem de değişen dünyayla aramızdaki köprüyü sağlamlaştırmaları. Grup şirketlerimizde çalışan personelimizin kurum içinde geliştirdiği işleri de kendi bünyemizdeki girişimci ruhu canlı tutabilmek adına değerlendiriyoruz.

CEM SOYSAL INVENTRAM GENEL MÜDÜRÜ
6 BİNDEN FAZLA BAŞVURU ALDIK

‘İLK ŞİRKETİZ’ İnventram, 2010’da Koç Topluluğu’nun erken aşama teknoloji yatırım şirketi olarak kuruldu. 2016’da dünyanın ve Japonya’nın en büyük yatırım gruplarından biri olan Mitsui ile ortaklık anlaşması imzaladık. Mitsui, İnventram’ın yüzde 30 hisse ortağı oldu. Koç Holding’in inovasyon ve teknoloji dünyasıyla arasındaki köprü olarak faaliyet gösteren İnventram, Türkiye’nin ileri teknoloji mühendislik projelerine yatırım yapan ilk erken aşama teknoloji yatırım şirketi.

41 PATENT YATIRIMI İleri teknoloji-mühendislik projelerine, şirket yatırımı, patent yatırımı, teknoloji ticarileştirme ve Preferred Partner programımız olmak üzere 4 farklı modelde yatırım yapıyoruz. Bugüne kadar 6 binden fazla proje başvurusu aldık. İkisi ABD’de olmak üzere 7 şirket yatırımı, 41 patent yatırımı, 6 patent lisanslama, 9 teknoloji ticarileştirme ve 26 Preferred Partner iş ortaklığı gerçekleştirdik.

Özlem Aydın Ayvacı