En Zengin Krallıklar

İngiltere Prens Harry ile Meghan Marklehn düğününü konuşuyor. Biz de fırsattan istifade Avrupa’daki 13 kraliyet ailesinin servetlerine bir göz atalım dedik. Fakiri yok, zengini çok bir liste oldu…

En Zengin Krallar

İNGİLTERE Kraliyet ailesinden Prens Harry ve ABD’li aktris Meghan Markle’ın evlilikleri, geçtiğimiz hafta bütün dünyanın gözlerini İngiltere’ye çevirdi. Nikah töreni, davetler ve güvenlik için harcanan yüz milyonlarca sterlin para, pek çok soru işaretini de beraberinde getirdi. Bu para, İngiliz vergi mükelleflerinin cebinden mi çıkmıştı? Yoksa bu evlilik, tam tersine, İngiliz ekonomisine katkıda mı bulunmuştu?

Ekonomiye katkının mütevazı bir düzeyde kaldığını belirten finans çevrelerine göre evlilik, ülke ekonomisine 80 milyon sterlin enjekte etmişti. Yeni evli çifti izlemeye gelen binlerce turist, otellere, restoranlara, pub’lara, hediyelik eşya mağazalarına para akıtmıştı. Saat 23.00’te kapanması gereken pub’lara, gece yarısından sonra 1.00’e kadar açık kalma izni verildi. Onlar da turistlere fazladan 60 milyon sterlinlik satış yapma imkanı buldular. Turizm acenteleri, Londra’ya en az 50 bin Amerikalı geldiğini hatırlattı. Aileler bile otel bulamayan turistlere evlerini, odalarını kiraladılar.

İngiliz The Sun gazetesinde yer alan bir yazıya göre, ülkenin önde gelen değerlendirme/danışmanlık şirketlerinden Brand Finance, kraliyet ailesinin 2017’de İngiliz ekonomisine 1 milyar 776 milyon sterlinlik katkı sağladığını hesaplamış. Kraliyetin devamı için ise her yıl ortalama 292 milyon sterlinlik bir bütçe gerekiyor. Bu, her İngiliz vatandaşına 4.5 sterline mal oluyor. Ailenin sahip olduğu menkul ve gayrimenkullerin toplam değeri ise 25 milyar 500 milyon sterlin. Buna ülkenin pek çok yerindeki kraliyet sarayları, şatoları, kaleleri, başta mücevher olmak üzere değişik sanat koleksiyonları dahil. Rapora göre bu yılın ilk çeyreğinde kraliyet ailesinin ürettiği turizm geliri de 550 milyon sterlin. Geçen yıl yerli/yabancı iki milyon 700 bin turist, kraliyet mülklerini gezdi, sanat etkinliklerine katıldı, hatıra eşyalar satın aldı. Hayır kurumlarına yapılan bağışlar ise bu yıl şimdiden 150 milyon sterlini geçti.

Yine bir İngiliz gazetesi olan Indepen-dent da Avrupa’da kraliyet ailelerinin vergi mükelleflerinden ne kadar para aldığını araştırdı. Avrupa’da aktif durumda 13 kraliyet ailesi var. Bunların bir kısmının mali durumları açıklanıyor, bazılarının saklanıyor. Bunların arasında ülkesi olmayan milyarder bir prens bile var. Sıralama küçük bütçeli kraliyet mensuplarından büyük bütçelilere doğru. Rakamlar ise sterlin üzerinden.

■ Thurn und Taxis Prensi Albert / Ülkesi yok / Maaşı yok

Köken olarak Alman. Ama ülkesi de, maaşı da yok. 1990’da babası öldükten sonra dünyanın en genç milyarderi oldu. Kendisinin kazandığı bir para bulunmuyor. Her şey miras. Sayısız malikane, sanat ve teknoloji şirketi sahibi. Tahmini serveti 1 milyar 230 milyon sterlin.

■ Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto / Malta / Maaşı yok

Kısacası “Malta’nın Büyük Ustası”. 1974’e kadar İngiltere Kraliçesi, Malta’nın da kraliçesiydi. Ülke, cumhuriyet ilan edince bu unvanını kaybetti. Ama bu kez 1048’de kurulan Katolik Kardeşlik Grubu’nun başkanı “Malta Şövalyeleri’nin Büyük Ustası” ortaya çıktı. Sorumlu olduğu toprakları yok. Kendi posta pullarını ve madeni paralarını basıyor. Maaşı da yok ama geçimi devlet tarafından karşılanıyor. Vatandaşlar ve kamu kuruluşları zaman zaman bağışta da bulunuyor.

■ Prens Joan Enric Vives Sicilia / Andorra / Bilinmiyor

İspanya ve Fransa arasına sıkışmış küçük bir ülke olan Andorra’nın prensi. Dini bir kişilik olan kendisi Papa tarafından atanıyor. Ülkenin iki prensi var. Diğeri, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron. Bazı yetkileri olduğu söyleniyor ama hükümetin resmi onayı olmadan hiçbir rol üstlenemiyor. Andorra hükümeti yakın zamana kadar, sonu tek rakamlı yıllarda Fransa Cumhurbaşkanı’na 353 sterlin, prense de çift rakamlı yıllarda 9 sterlin ve altı paket jambon, altı paket peynir, altı adet canlı piliç veriyordu.

■ Prens ll. Hans-Adam / Liechtenstein / 200 bin

Avrupa’nın küçük ülkelerinden Liechtenstein’ın prensi. Resmi bir maaşı bulunmuyor. Ama devletten her yıl 200 bin sterlin cep harçlığı alıyor. Vergi vermiyor. Zenginliği, ailesinin banka sahibi olmasından kaynaklanıyor. Amerikan For-bes dergisi 2008’de ailenin servetini, 3 milyar 800 milyon sterlin olarak tahmin etmişti.

■ Kral VI. Felipe ve Kraliçe Letizia / İspanya / 7 milyon

Ispanya’nın kral ve kraliçesi, devletten her yıl ortalama 7 milyon sterlin para alıyor. Kralın aylığı 236 bin 500 sterline, kraliçenin aylığı ise 130 bin sterline geliyor. Prens 189 bin sterlin, prenses de 106 bin sterlin maaşa bağlanmış.

■ Büyük Dük Henri / Lüksemburg / 9 milyon

Lüksemburg’un Büyük Dükalığı mensubu. Maaşı yok ama giderlerini karşılaması için kendisine 9 milyon sterlin veriliyor. Bu mütevazı cep harçlığını, 1948 yılından itibaren almaya başlamış.

■ Kral Philippe / Belçika /10.4 milyon

Belçika kralının yıllık geliri 10 milyon 400 bin sterlin. Bunun dışında gerekli hallerde hükümet mali desteğini artırabiliyor. Kralın hiçbir mülkü, yasalar gereği satılamıyor. Kraliyet, halka açık parkların, golf kulüplerinin ve kamu yararına olan binaların sahibi.

■ Kral XVI Gustaf / İsveç /11.8 milyon

İsveç’te kraliyete 2015 yılında ortalama 6 milyon sterlin ödenek ayrılmıştı. Saraylar, müzeler ve sanat koleksiyonları için de ayrılan para 5 milyon 800 bin sterlin.

Buna göre İsveç’te kraliyet, vergi mükelleflerine toplam 11 milyon 800 bin sterline mal oluyor. Kraliyetin sahip olduğu bazı malikaneler halka açık. Bazılarını da devlet, iş toplantıları için kiralayabiliyor.

■ Kraliçe ll. Margrethe / Danimarka / 9.6 milyon

2017 yılı itibariyle kraliyet ailesine verilen ödenek 9 milyon 600 bin sterlin. Ayda 800 bin sterline karşılık geliyor. Kraliçe’nin kocası Prens Henrik bu paranın yüzde 10’unu, kraliçenin kız kardeşi Prenses Benedikt yüzde 1.5’ini alıyor. Ailenin sahip olduğu mülkün bir kısmı kendilerinin bir kısmı ise devletin.

■ Kral V. Harald / Norveç / 25.8 milyon

Norveç hükümeti cömert. Krallarına 23.8 milyon sterlin ayırıyor. Ek masrafları için 1 milyon 100 bin sterlin tahsis ediyor. Kişisel harcamaları için de veliaht prense ve prensese 900 bin sterlin veriyor. Böylece Norveç Kralı ve ailesinin geliri 25 milyon 800 bin sterline çıkıyor.

■ Kral Willem-Alexander / Hollanda / 35.8 milyon

Hollanda kralı ve ailesinin geliri iki yıl önce 35 milyon 800 bin sterlindi. Eski kraliçe, 33 yıllık hükümranlıktan sonra tahtından feragat etmişti. Hükümet dört yıl önce kral ve aile üyelerinin özel uçuşlarını karşılamayı kesti. Bu, kralı pek etkilemedi. Çünkü kendisi aynı zamanda büyük bir petrol şirketinin ortaklarından. Eski kraliçenin servetinin ise 230 milyon sterlin olduğu sanılıyor.

■ Prens ll. Albert / Monako / 39 milyon

Monaco prensinin geliri son yıllarda artırıldı. 35 milyon 700 bin sterlin olan ödeneği, 39 milyona çıkarıldı. Monaco kraliyet ailesinin oturduğu Grimaldi Evi’nin değeri bugün 1 milyar sterlinden fazla. Sarayın yanı sıra çevresindeki arazi, antika otomobil koleksiyonu ve nadir görülen posta pulu koleksiyonu bu değere dahil. Bir zamanlar Prens Ra-inier, eşi Amerikalı aktris Grace Kelly, kızları Stephanie ve Caroline, oğlu şimdiki prens II. Albert ile magazin dünyasının yıldızı olan aile bugün parçalanmış durumda.

■ Kraliçe ll. Elizabeth / Birleşik Krallık / 42.8 milyon

Avrupa’nın en zengin kraliyet ailesi. Geçen yıl gayrimenkul-lerden elde edilen kazanç 42 milyon 800 bin sterlindi. Kraliçe ayrıca, sahip olduğu emlakten 14 milyon 900 bin sterlin gelir sağladı. Sarayın kasasını yönetmekle sorumlu kişi olan Sir Alan Reid, “İngiliz vatandaşının kraliyete katkısı yılda bir pul parasını geçmiyor” diyor. Yani 65 pençe. Buckingham Sarayı ve mücevher koleksiyonu devlete ait. Kraliçe’nin Balmoral Şatosu ve Sandringham Sarayı gibi kişisel mülkleri de var.

Kraliçe’nin “kendi kuralları” olur

■ Kraliyet ailesi üyelerinin soyadı kullanılmaz ama Kraliçe’nin tam adı; Elizabeth Alexandra Mary’dir. Aile üyelerine lakap takılamaz.

■ Aile üyelerinden biri, evlenmek için Kraliçe’den resmi izin belgesi almak zorundadır. Kraliçe’den izin çıkmazsa asla bir düğün olmaz.

■ Kraliyet ailesine damat ya da gelin olarak girmek, onların tahta geçebileceği anlamına gelmez.

■ Kraliçe, 69 yıldır kocası Prens Philip ile evlidir. Ama Philip, tahtın varisi olamamıştır. Protokole göre Philip, Kraliçe’nin bir adım gerisinde durmak zorundadır.

■ Kraliçe, İngiltere’de plakasız ve sürücü belgesiz araç kullanma hakkı olan tek kişidir. Direksiyon başındayken emniyet kemeri de takmaz. Kendisi direksiyonda çok iyidir. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ambulans sürücülüğü yapmıştı. Ayrıca kamyon kullanmayı da biliyordu ve her tür arızayı tamir edebiliyordu.

■ Kraliçe’nin seyahat ederken pasaporta ihtiyacı olmaz. Fakat ailenin diğer üyeleri, pasaport taşımak zorundadır.

■ Kraliçe bütün konuşmalarında aynı ses tonunu kullanır. Sesini alçaltmaz veya yükseltmez. 2009’daki G20 liderler zirvesinde zamanın İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi’nin yüksek sesle ABD Başkanı’na “Mr. Obama!” diye seslenmesi üzerine, “Niye bağırıyor bu adam?” dediği duyulmuştur.

■ Kraliyet ailesi üyeleri, halkın arasındayken kendilerine sunulan (çoğunlukla çiçek] her tür hediyeyi kabul etmek zorundadır. Asla hediye reddedemezler. Kraliçe’nin aldığı en garip hediye, 1968’de Brezilya seyahati sırasında kendisine verilen tembel hayvandır.

■ Kraliçe’ye ve kraliyet ailesinin diğer üyelerine dokunulmasına izin verilmez. Hiç kimse arkasını da dönemez. Evlenmeden önce Prens Harry’ye, ABD başkanlığı sırasında Obama’mn eşi Michelle sarılmış ama kimse bir şey diyememiştir.

■ Kraliçe’nin iki doğum tarihi vardır. Biri gerçek doğum tarihi olan 21 Nisan’dır. Diğeri ise, İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) üyesi ülkelerin kendilerine göre farklı günlerde (Mayıs sonu ya da Haziran başı] kutladığı resmi doğum günüdür (Üye 53 ülkeden sadece 16’sının resmi kraliçesidir).

■ Kraliçe parlak renkleri tercih eder; kırmızı, yeşil, mor, lacivert, sarı gibi. Pastel renklerden hoşlanmaz. Bunun sebebini de “Pastel rengi elbiseler giyersem kimse kalabalık içinde beni fark etmeyebilir” sözleriyle açıklamıştır.

■ Kraliçe, 1947’de gelinliğini “kumaş kuponu” biriktirerek diktirebilmişti. İkinci Dünya Savaşı sonrasının yokluk yıllarıydı. Yiyecek de giyecek de karneye bağlanmıştı. Kraliçe bile ayrıcalıklı değildi.

■ İlk radyo konuşmasını, 1940’ta İkinci Dünya Savaşı’ndan etkilenen çocuklara cesaret vermek amacıyla yapmıştı.

■ Kraliçe bir davette sıkılmışsa bunu sağ elindeki çantayı sol eline geçirerek belli eder. Etrafındakiler de bunu anlayıp Kraliçe’yi, protokol gereğiymiş gibi başka bir yere götürürler.

■ Kraliçe çok iyi Fransızca bilir. Fransa gezilerinde asla çevirmen kullanmaz. Fransızlar da kendi dillerini ana diliymiş gibi konuşan Kraliçe’yi diğer liderlerden daha çok sever ve sayarlar.

■ Ünlülerin balmumundan heykellerini yapıp sergilemesiyle tanınan Madame Tussauds, Kraliçe’nin şimdiye kadar gerçek boyutlarda 23 farklı modelini sergilemiştir.

■ Seyahat etmeyi çok sever. 117 ülkeyi gezmiştir (Dünyadaki ülkelerin üçte ikisi]. Avustralya’yı 16, Kanada’yı 22 ve Yeni Zelanda’yı 10 kez ziyaret etmiştir. Ortadoğu ve Çin’i ziyaret eden ilk Kraliyet ailesi mensubudur (1953’teki Avustralya ziyareti sırasında ülke nüfusunun dörtte üçü onu görmeye gitmişti].

■ Zaman zaman İngiltere sahillerine balinalar vurur. Ölü ya da diri, hepsi otomatik olarak Kraliyet ailesinin malı sayılır.

■ Kraliyet ailesi, bireysel ya da grup olarak fotoğraf çektireceğinde, herkesin çene hizasının yere paralel olması gerekir. Kimse aşağı ya da yukarı bakamaz.

■ Kraliçe, teknolojiyi gayet iyi takip eder. İlk e-postasını 1976’da, ilk tweet’ini de 2014’te atmıştır.

■ El Köpeklere ve atlara çok düşkündür. “Dorgi’’ adı verilen melez bir köpek türü yetiştirmiştir. 1991’de kavga eden köpeklerini ayırmaya çalışırken elinden yaralanmıştır. Atları da şimdiye kadar bin 600 yarış kazanmıştır.

■ 1952 yılından bu yana dört binden fazla yasayı onaylamıştır. Bu, sembolik bir onaydır. Kendisinin veto yetkisi yoktur. Kraliçe, savaş ya da barış da ilan edemez. Ama silahlı kuvvetlerle sıkı bir bağı vardır. Ne zaman bir garnizonu ziyaret etse silahlarla isabetli atışlar yapar.

■ Hükümdarlığı sırasında 13 İngiltere başbakanı, 13 ABD başkanı görmüştür. Tl 2000 yılında annesi Ana Kraliçe’nin 100’üncü doğum gününü kutlayan 175 bin vatandaşa teşekkür mesajı yazmıştır (Ana Kraliçe 2002’de hayatını kaybetti], ü Yağlı boya portresinin yapılması için 139 kez poz vermiştir. İlk portresi, yedi yaşındayken 1933’te yapıldı.

■ Londra’da yaşadığı Buckingham Sarayı’nda verilen bir partiyi videoya çektirip CD olarak satışa sunulmasına izin vermişti. Bir haftada 100 bin satış yapılınca Kraliçe, “Altın CD”ye layık görüldü.

■ Kraliçe’nin ilk kez seyirci olarak hazır bulunduğu futbol maçı, 1953 yılındaki FA Cup finaliydi. Wembley Stadı’nda oynanan maçta Blackpool, Bolton VVanderers’ı 4-3 yenmişti.

■ Bir yemek davetinde herkesin gözü Kraliçe’dedir. Kraliçe yemeğini bitirdikten sonra davetteki herkes çatal kaşığını masaya bırakmak zorundadır. Kraliçe’den sonra yemeğe devam edemezler. Önlerindeki yemeği bitirmemiş olsalar bile.

■ Kabuklu deniz hayvanları, kraliyet ailesinin sofrasında asla yer almaz. Sebebi, gıda zehirlenmesinden korkmalarıdır.

■ Kraliçe cenazelere nadiren katılır. Hükümranlığı sırasında sadece eski başbakanlardan Sir Winston Churchill ve Margareth Thatcher’in cenazelerinde hazır bulunmuştur.

■ Kraliçe, İngiltere’nin en zengin kişileri arasında 340 milyon sterlinlik kişisel servetiyle 302’nci sıradadır.

■ Harry ve Meghan’ın evlendiği Windsor Şatosu, 1992’de yanmış, yüz odası hasar görmüştü. Renovasyon çalışmaları 340 milyon sterline mal oldu. Kraliçe’nin serveti kadar (şato, kraliyetin mülklerinden biridir).

■ Kraliçe, 1952’de tahta geçtiğinde bir şişe süt 2 pence’ti (Bugün 50 pençe). Kendisi, uzun yaşamını da kahvaltıda yediği yoğurda bağlar.

ALEV RİGEL