E-spor Pazarının Yarattığı İş fikirleri ve Girişim Fırsatları

Gelişen oyun pazarı yeni bir alan açtı. Son dönemin yükselen pazarı e-spor, geçen yıl 892,4 milyon dolarlık büyüklüğe ulaştı. Gelecek vaat eden potansiyeliyle birlikte özellikle yayıncıların, TV yöneticilerinin, reklamcıların ve markaların ilgisini çekmeye başladı. Böylelikle büyüyen e-spor pazarı yeni bir ekonomi yarattı. 2020’de e-spor odaklı toplam gelirlerin 5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Buradan yola çıkarak dijital oyun pazarının gelişimini, yarattığı iş ve girişim fırsatlarını araştırdık.

Teknoloji ve internet alanındaki gelişim, oyunların hem ulaşılabilirliğini hem de çeşitliliğini artırıyor. Bu durum da dijital ve mobil oyun sektörünün giderek büyümesini sağlıyor. Dünyada 110 milyar dolara ulaşan oyun pazan büyüme trendini sürdürüyor. Türkiye’de de 30 milyona yakın oyuncu olduğu biliniyor ve oyun pazarının bu yıl 500 milyon dolar sınınna ulaşması bekleniyor.

Araştırma şirketi Süper Data’mn verilerine göre, konsollar, donanım ve yazılım alanını kapsayan oyun sektörü, 2016 yılını tüm dünya genelinde 91 milyar dolar büyüklükle kapattı. Oyun sektörü büyüme trendini sürdürürken, bilgisayar oyunlannın profesyonel liglere katılan profesyonel oyuncularla oynanmasıyla birlikte yeni bir alan ortaya çıktı. Bu da elektronik spor olarak tanımlanan e-spor oldu.

Bilgisayar, konsol, mobil gibi platformlar üzerinden rekabet ederek bireysel veya takım olarak oynanan e-spor, dünyada olduğu kadar Türkiye’de de giderek büyüyen bir pazar haline geliyor. Öyle ki dünya çapında yapılan turnuvalara binlerce insan katılıyor, canlı yayınla milyonlara ulaşan ligler oluyor. Elektronik sporlarda en çok rastlanan oyun türleri, strateji oyunları, dövüş oyunları, birinci şahıs nişancı oyunları ve spor oyunları. Lea-gue of Legends Dünya Şampiyonası, The International, The Evolution Championship Series ve Intel Extreme Masters gibi turnuvalar canlı yayınlanıyor ve oyunculara önemli para ödülleri dağıtılıyor.

200 MİLYON KİŞİ OYNUYOR

Oyunder’in rakamlarına göre, dünya genelinde 2015 yılında 120 milyon kişi olarak hesaplanan e-spor izleyicisi sayısı 2017 yılında neredeyse 200 milyon kişiye ulaştı. 2020 yılında bu sayının 300 milyon kişiye yaklaşacağına dair tahminler yapılıyor. Türkiye’de futboldan sonra ikinci spor konumuna ulaşan e-spor’un bu alanda yerini güçlendirmesi bekleniyor. Hatta e-spor o kadar ilgi görüyor ki 2024 Olimpiyat Oyunlan’nın aday kentlerinden Paris, elektronik oyunları olimpiyatlara dahil etmek istiyor. Elektronik spor daha önce de Asya Oyunlan’nda takvime alınmıştı. Bu dalın 2022 Asya Oyunlan’nda madalya yarışma sahne olması bekleniyor.

Yine Oyunder verilerine göre, e-spor izleyicisinin 2015 yılında ortalama 2,7 dolar olan yıllık harcaması bu yıl 5,2 dolara yükselmiş durumda. Basketbolün ortalama izleyici harcamasının dünyâ genelinde 15 dolar olduğunu hatırlatmakta fayda var. Dünya genelinde 2016 yılında dağıtılan ödüllerin havuzu 93,3 milyon dolara ulaştı. Bu rakam 2015 yılında 61 milyon dolar se-visindeydi. Bir yılda yüzde 52,9’luk artış söz konusu. Sadece ödül havuzu 5 bin doların üzerinde olan majör turnuvalara bakıldığında bu rakamın 81,5 milyon dolara ulaştığını görüyoruz. Bu 2015 yılına göre yüzde 49’luk artışa karşıkk geliyor.

Dünya çapında büyük ilgi yaratan e-spor pazan, geçen yıl 892 milyon dolar büyüklüğe ulaştı ve gelecek vaat eden potansiyeliyle birlikte özellikle yayıncılann, TV yöneticilerinin ve reklamcıların ilgisini çekmeye başladı. Büyüyen e-spor pazan yeni bir ekonomi yarattı. Activate’in paylaştığı raporlara göre, 2020’de e-spor odaklı toplam gelirlerin 5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Rakamlarla büyüme potansiyeli olan bu pazarda, hem oyunculara hem spor kulüplerine hem de şirketlere yeni bir gelir alanı yaratılıyor.

NASIL PARA KAZANIYORLAR?

Peki e-spor yapanlar nasıl para kazanıyor? E-spor takınılan katıldıklan lig ve turnuvalarda başanlar elde ederek kendilerine gelir sağlıyor. Aynca takımlar, yapmış oldukları anlaşmalardan sponsorluk geliri elde ediyor. Profesyonel oyuncular da çalışanlar gibi düzenli olarak maaş alıyor. Bu maaşın periyodu yapılan anlaşmaya göre haftalık, aylık veya sezonluk olabiliyor. Sponsorluk anlaşmaları takımlann gelirleri arasında önemli bir yer tutuyor. Dev şirketler yüksek ücretlerle takımlarla sponsorluk anlaşmalan imzalıyor, turnuvalann yapıldığı statlar doluyor, takımlar arasında transferler gerçekleşiyor ve oyuncular ciddi paralar kazanıyor. Türkiye’de bir e-sporcunun yılda kazandığı para 200 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Tabii bu rakamlar uluslararası arenada çok daha yüksek. Takımlar ve oyuncular turnuvalar sayesinde para kazandıkları gibi sponsor desteğiyle de kazançlannı artırabiliyor. Aynca oyuncular internet üzerinden yayın yaparak da gelir elde edebiliyor. Sektör böylelikle hızlı bir şekilde profesyonelleşiyor.

TÜRKİYE PAZARI GELİŞİYOR

Dünyada gelişmeler böyleyken Türkiye pazarı da büyüyen sektörden payını alıyor. Türkiye’de e-sporda amatör takım sayısı 15 binin üzerinde. Takım bünyesinde oynayan oyuncu sayısı ise 60 binleri aştı. Bugün lisanslı e-sporcu sayısının 4 bini geçtiği tahmin ediliyor.

E-spor’un gençler taralından tercih edilmesinde en önemli etkenlerden birini tesis ile ekipman bakımından çok büyük fınansal kaynak gerektirmemesi oluşturuyor. Oyuncular internet bağlantısı olan bir bilgisayarla her yerden oyuna katılabiliyor. E-spor oyuncuları, dünyada ve Türkiye’de Dijital Oyunlar Federasyonu’na başvuru yaparak e-sporcu lisanslarını alıp takımlara katılabiliyor. E-spor turnuvalarının son yıllarda artış göstermesi ve internetten yayın yapan sitelerin de artmasıyla birlikte e-spora olan ilgi de artıyor.

Dark Passage, HWA Gaming, Team Turquality, BJK Oyun Hizmetleri, SuperMassive, Galatasaray SK ve Fenerbahçe 1907 gibi pek çok takımın çeşitli oyun branşlannda mücadele ettiği ligler mevcut. Dota 2, LOL, CS GO, FIFA gibi oyunlar üzerinden takımlar e-spor mücadelesi içine giriyor. E-spor alanında ülkemizde uzun süredir faaliyet gösteren Netmarble Türkiye, Ri-ot Games, Nttgame gibi şirketlerin yaptığı çeşitli projeler ve yatırımlar var. Ayrıca yine Oyunder bünyesinde yer alan ESL Türkiye ve Massk gibi organizasyonlar düzenleniyor. ESPN, Tumer Broadcasting, TBS ve Yahoo gibi büyük yayıncı kuruluşları e-sporda yer almaya başladı. Türkiye’de S-Sport ve belN Sports, League of Legends maçlarını canlı yayınlayan kanallar arasında yer alıyor.

SPOR KULÜPLERİ DEVREDE

Büyük spor kulüplerinin e-spor alanına kaymasıyla beraber ilgi ve izlenme oranları da artmaya başladı. Fenerbahçe, Beşiktaş ve Galatasaray gibi büyük spor kulüpleri e-spor takımlarım kurdu. İzmir’in köklü kulüplerinden Karşıyaka da Ocak 2017’de e-spor takımı kurduğunu duyurdu.

Bu gelişmeye önemli katkılardan birini de 2012 yılında Türkiye ofisini açan ve League of Legends oyununun sahibi olan Riot Games yaptı. Şirket, 2015 başında Türkiye’nin ilk profesyonel e-spor ligi olan Şampiyonluk Ligi’ni kurdu. Sporculara Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından lisans veriliyor. League of Legends’ın Türkiye finalinde Ülker Sports Arena’da 12 bin kişi vardı. Ardından Intel & ESL Türkiye 2017 Ulusal Şampiyonası gerçekleşti.

Önümüzdeki süreçte markaların bu alana daha fazla girmek isteyeceğini söyleyen Oyunder Yönetim Kurulu Başkanı Tansu Kendirli, yeni oyunlar ile alanın çeşitleneceğini düşünüyor. Kendirli, “Bu alana yatırım yapan oyun şirketlerinin sayısı artacak. Hepsinden önemlisi ödül havuzlarının büyüyeceği, endüstriyel olarak tanımlanacak bir noktaya hızla varacağız. Bu futbolun endüstrileşmesi kadar uzun sürmeyecek. Dünya sathında bu alana yönelik düzenleme çabala-nmn artacağını ve bunun Türkiye’ye de yansıyacağını söyleyebiliriz” diyor.

E-spor alanında ilerlemek isteyen yeni nesil için akademik ve profesyonel anlamda destek sağlanmaya başlandı. Bahçeşehir Üniversitesi, e-spor bursu vermeye başladı. 40’tan fazla öğrenciye 1 milyon TL değerinde eğitim bursu veren Bahçeşehir Üniversitesi, dünyada ilk kez BAU CO-OP programı ile Riot Games Türkiye tarafından verilecek bir seçmeli e-spor dersine başlayacak. Bahçeşehir Üniversitesi Genel Sekreteri Ziya Alpay, “Üretirken öğrenme, öğrenirken üretme felsefesiyle yaklaşarak, önümüzdeki yıl e-spor ekosistemi içinde iş olanakları yaratabilmek için bir e-spor araştırma merkezi, turnuva alanı ve internet yayın stüdyosu açacağız. Burada edindiğimiz tecrübeleri de yurtdışı kampüslerimizde benzer programlar başlatarak devam ettireceğiz” diyor.