Çin’de Yatırım Fırsatları

FIRSATLAR NELER?

Peki giderek büyüyen bu devasa Çin pazan, Türk şirketleri için ne tür fırsatlar sunuyor? Sabancı Holding, Fi-ba Holding, Ata Grubu, Koç Grubu ve Aksa Jeneratör’ün uzun yıllardır Çin’de doğrudan yatınmlan bulunuyor. Ancak Çin’in 2050 vizyonu ile birlikte yakın gelecekte Çin’e adım atacak Türkiyeli şirketlerin sayısının hızla artacağını tahmin etmek zor değil.

Çin, son yıllarda Orta ve Batı Bölgeleri’ni geliştirmeye yönelik girişimlerde bulunuyor. 2011 yılında Çin hükümeti bu bölgeleri geliştirmeye yönelik yeni bir vergi politikası uyguladığını duyurdu. Örneğin, uygulama kapsamında Çin’in Yabancı Yatırımlar Kataloğu’nda teşvik edilen sektörlerde Sichuan, Guizhou, Shaanxi, Hubei gibi eyaletlerde ve Uygur Otonom Bölgesi’nde Ocak 2011-Aralık 2020 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde işletme vergisi yüzde 15’e kadar indirildi. Ayrıca Çin’in ekonomik gelişimi için önemli bir girişim olan Serbest Ticaret Bölgeleri’nde (STB) yabancı yatırımcılara avantajlar sunuluyor. Hazırladığımız harita ve tablolarda Çin’deki 11 dev serbest bölgenin odak sektörlerini ve sunulan yatırım teşviklerini inceleyebilirsiniz.

2018 TÜRKİYE YILI OLACAK

DEİK/Türkiye-Çin İş Konseyi Başkanı Murat Kolbaşı, Türkiyeli şirketleri hem Çin’e ihracat hem de doğrudan yatırım konusunda mevcut avantajları kullanmaya davet ediyor. Kolbaşı, ihracatta mermer başta olmak üzere madenler ön planda olmakla birlikte, ikili anlaşmalar tamamlandığı takdirde tarım ürünleri ve gıda konusunda Türkiye’nin şanslı olduğunu vurguluyor. Murat Kolbaşı, “Ayrıca, Türkiye’deki Kahve Dünyası, Simit Sarayı gibi gıda perakendesi zincirlerinin oralarda çok şanslı olduğunu düşünüyorum” diyor.

Çin’de yatırım avantajlarının ise bölge ve sektörlere göre farklılıklar gösterdiğinin altını çizen Murat Kolbaşı, ‘Yeni gelişen bölge olarak Çin’in güneybatısında yer alan Chongqing eyaleti ön plana çıkıyor. Ayrıca Shanghai Serbest Bölgesi de ön planda yer almakta” diye konuşuyor. Kolbaşı, 2018 yılının Çin Halk Cumhuriyeti’nde “Türkiye Turizm Yılı” ilan edildiğini de hatırlatarak, turizm sektörünün Çinli turistlere özel paket turlar hazırlaması gerektiğine işaret ediyor.

AKSANIN ÖRNEK BAŞARISI

Türkiye’den çıkıp Çin’de yatırını yapan firmalarından biri olan Aksa Jeneratör, 10 yıl önce Changzhou kentinde faaliyete geçirdiği 100 bin metrekarelik tesisiyle dünyanın en büyük üretim kapasitesine sahip jeneratör fabrikasını işletiyor. Çin’de üretim yaparak küresel pazann en büyük jeneratör üreticileri arasına giren Aksa, Çin’in de en büyük dizel jeneratör ihracatçısı unvanına sahip.

Aksa Jeneratör’ün yurtdışı satışlardan sorumlu başkan yardımcısı Doğan Sangül, bugüne kadar Çin’de toplam 60 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını belirterek, “Çin’de ucuz ve kalitesiz değil, nitelikli ve alanında en iyi olabilecek üretimler yaparsanız başarılı olursunuz” diyor. Ekim ayında fabrikalarında kapasite artırımına gittiklerini ve ilave 20 bin metrekarelik üretim alanını devreye aldıklarını anlatan Sarıgül, “Çin devleti yabancı yatırımcılara çok yardımcı oluyor. Çin’de üretim yapmanız için pek çok imkan sunuluyor. Yalnızca Çin pazarı değil, tüm Asya-Pasi-fık ve dünya pazarınız haline geliyor. Ama Çin’de başarılı olmak için sabırlı olmak gerekiyor” diye konuşuyor.

“ORTAK YATIRIM YAPILMALI”

Bünyesinde bulunan 12 şirketi, 2 bin 470 çalışanı ve toplam 434 milyon dolarlık cirosuyla otomotivden iklim-lendirmeye, savunma sanayimden makineye kadar pek çok alanda faaliyet gösteren Bursa merkezli Coşkunöz Holding, önümüzdeki dönemde Çin’de yatınm planlan yapan şirkeder-den biri. 2014’te ilk yurtdışı yatırımını Rusya’ya gerçekleştiren, yeni dönemde ise Çin pazarına açılmayı hedefleyen holdingin Çin Baş Temsilcisi Iraz Turhan Alvaran, geçen yıl iki ülke arasındaki toplam ticaret hacminin 27 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ve bu rakamın 25 milyar dolarının Türkiye’nin Çin’e verdiği ticaret açığı olduğunu hatırlatıyor. Alvaran, “Bu negatif tablonun iyileştirilmesi için, ortak yapılabilecek yatırımların ve Çin’e ihracatta ürün çeşitliliğimizin artırılması gerekiyor. Aynı zamanda Çinli turisderi ülkemize çekmeye yönelik faaliyederin yapılmasim da içeren kapsamlı bir Çin Eylem Planı hazırlanmalı” diyor.

İkili ilişkileri geliştirebilecek öncelikli yatınm alanlarının turizm, tarım, gıda, enerji ve inşaat olduğunu dile getiren Iraz Turhan Alvaran, şunlan söylüyor: “Çin’de hızla büyüyen orta sınıfın hizmet sektörüne dönük artan talepleri, Türkiye’den Çin’e hizmet ihracatı potansiyeli oluşturuyor. Hızla zenginleşen Çinli nüfusun süt ve et ürünleri, kaliteli tarım ürünleri, zeytinyağı gibi sağlıklı gıda ürünlerine ihtiyaçları giderek artıyor. Gıda ve tanm sektörlerinde Türkiye’nin Çin’deki varlığını artırması gerekiyor. Türkiye ayrıca otomotiv yedek parça, lojistik, gıda, tekstil, makine, enerji gibi sektörleriyle de Çin’e açılabilecek kapasitede.”

OTOMOTİVDE FIRSAT BÜYÜK

Yılda 72 milyar dolarlık otomotiv ithalatı yapan Çin, Türk otomotiv firmaları içinde büyük fırsatlar sunuyor. TİM verilerine göre Türkiye’nin Çin’e olan otomotiv ihracatı Ocak-Ekim 2017 döneminde yüzde 24 artışla yaklaşık 38 milyon dolar olurken, bu rakamın yıl sonunda 50 milyon dolar olması hedefleniyor. Dolayısıyla otomotivde Avrupa’nın en büyük üreticilerinden biri olan Türkiye’nin Çin’in otomotiv ithalatından aldığı pay binde 1 bile değil.

Çin’in otomotiv ithalatının üçte birinden fazlasını yan sanayi ürünleri ithalatı oluşturuyor. Çin’in otomotiv ithalatındaki en büyük kalemi ise son iki yıldır yaklaşık 45 milyar dolar olarak gerçekleşen binek otomobiller oluşturuyor. Çin’de 2020 yılından itibaren motorlu araçlar üretiminin 30 milyon adedi aşması bekleniyor. ABD’de her

1000 kişi başına düşen motorlu araç adedi 821 iken Çin’de bu rakamın 118 olması, dünyadaki diğer otomotiv merkezlerine göre ülkenin taşıdığı potansiyeli açıkça ortaya koyması bakımından da önem taşıyor.

GARANTİLİ DANIŞMANLIK!

Çin pazarına girişte finans piyasasına ayak uydurmak ve teknik destek almak hayati önemde. Çin’de Garanti ve İs Bankası’nın temsilcilikeri mevcut.

Çin’de faaliyete geçen ilk Türk bankası olan Garanti Bankası’nın Çin temsilciliği 1999’dan beri Şangay’da Türk firmalarına danışmanlık hizmeti veriyor. Çin kanunları gereği Garanti Bankası Şangay Bürosu, herhangi bir kâr getirici bankacılık işlemi yapamıyor. Büronun görevi öncelikle Çin bankalarıyla muhabirlik ilişkilerinin tesisi ve kurulması, Çin sektörel pazar araştırmalan, ticaretin artırılmasına yönelik imkanların araştırılması, iki ülke yatınm imkanlarının araştırılması ve yatınma karar veren Türk ve Çin firmalanna ihtiyaç duyabilecekleri hizmetleri vermek olarak belirlenmiş durumda. Banka, bu hizmetler için herhangi bir ücret talep etmiyor. Çin ile ticari faaliyetleri bulunan Türk şirketleri mal tedariki, ticari partner bulunması, ürün kalite kontrolleri, ticarette karşılaşılması muhtemel hukuki sorunların çözümü, ödemelerde bankacılık işlemleri gibi bir dizi işlemi bu tür temsilcilikler üzerinden yapabiliyor. Çin’de yatınm karan alan Türk firmaları da Çin yatınm ortamı, sağlanan imkan ve teşvikler, yatırım bölgesi seçimi gibi konularda bilgilendiriliyor.