Bankalar Güneş Enerjisi Kredisi Veriyor

Bankalar KOBİ’lerin yanı sıra bireylerin güneş enerjisi projelerine de kredi veriyor. Enerji fiyatlarının dolar bazında belirlenmesi yüzünden 120 aya kadar uzayan vadelerle verilen krediler genelde dolar veya euro cinsi oluyor…

BANKALAR artık yalnız büyüklerin değil orta ve küçük ölçekli işletmelerin yenilenebilir enerji olarak adlandırılan güneş ve rüzgar enerjisi projelerine de finansman desteği sağlıyor. Uluslararası finans kuruluşlarının da desteklediği bu kredilerde vadeler 120 aya kadar uzuyor.

Son yıllarda Türkiye’de özellikle güneş enerjisi santral projeleri dikkat çekmeye başladı. Bugüne kadar ağırlıklı büyük işletmelerle sınırlı olan güneş enerjisi yatırımlarına artık orta, hatta küçük ölçekli işletmelerle bireysel yatırımcılar da başladı. Durum böyle olunca bankalar da KOBİ’lere ve bireylere güneş enerjisi kredisi vermeye başladı.

YÜZDE 75’İ KREDİLENDlRİLİYOR

Ancak öncelikle söyleyelim, güneş enerjisi proje kredilerinde prosedür diğer kredilere göre biraz daha uzun ve karmaşık. Öncelikle her kredi prosesinde olduğu gibi bu yatırımı yapacak olan firmanın evraklarını kredi için başvurduğu bankaya iletmesi şart. Bunun dışında projeye ilişkin çağrı mektubu, bağlantı anlaşması gibi yasal evrakların da verilmesi gerekiyor. Ayrıca projeye ilişkin toplam yatırım tutarı, arazi tapusu veya kira sözleşmesi ayrıca yüklenici firmanın hazırladığı fizibilite raporu, proje için öngörülen yıllık operasyonel giderlere ilişkin belgelerin de kredi sürecinde bankaya teslim edilmesi gerekiyor. Hatta bazı bankalar santralin imar izinlerinin yanı sıra TEDAŞ proje onaylarını hatta teminat olarak projenin ortaklarının kefaletini de talep ediyor.

Güneş enerjisi proje kredisinin bir diğer özelliği de döviz bazlı olması. Bankaların çoğu enerjide fiyatlamanm dolar bazında yapılması nedeniyle kredileri de dolar bazlı veya dolara endeksli veriyor.

Genellikle güneş santrali projelerinin yüzde 70 veya 75’i kredilendiriliyor.

120 AY VADE İMKANI

DenizLeasing genellikle orta ve küçük ölçekli işletmelerin güneş enerjisi projelerinin finansmanına odaklanmış durumda.

Güneş enerjisi projelerinin özellikle mevzuata uygunluğu, fizibilitesi ve EPC firma, akredite teknik danışman raporu ile teyit edildiğini söyleyen DenizLeasing Genel Müdürü Kahraman Günaydın, “Proje için alman teminatlar ise üretilen elektrik alacağının temliki, hisse rehni, projenin yapılacağı arsanın ipoteği ve yine gerek duyulması halinde ilave bazı teminatlar içeriyor” diyor.

Bu projelerde vade ise 120 aya kadar uzuyor. Fiyatlamanm dolar bazında yapıldığını söyleyen Günaydın, kredi sürecine ilişkinse şu bilgiyi veriyor:

“Faiz oranlarımız piyasa şartlarına göre değişmekle birlikte aksi bir durum olmadıkça elektrik üretim bedeli dolar kar-! şılığı ödendiğinden, biz de dolar bazında fiyatlama yapıyoruz.”

Günaydm’m verdiği bilgiye göre kredi için firmalardan istenen belgeler ise şunlar: “Yatırımı yapan firma (sponsor) evrakları, projeye ilişkin çağrı mektubu, bağlantı anlaşması vb. yasal evraklar, projeye ilişkin toplam yatırım tutarı, arazi tapusu veya kira sözleşmesi, EPC (yüklenici) firma tarafından hazırlanan fizibilite raporu ve proformalar, proje için öngörülen yıllık operasyonel giderleri.”

DenizLeasing bugüne kadar toplam 100 megavatın üzerinde güneş enerjisi projesinin finansmanını yaptı. Halen firmanın finanse edilmiş 90 megavatlık aktif projesi var.

ÇOK SAYIDA BAŞVURU VAR

TSKB, uluslararası finans kuruluşlarından temin ettiği farklı temalardaki kaynaklan güneş enerjisi yatırımları gibi birçok ülke kalkınmasına hizmet edecek alanlara yönlendiriyor. Özellikle bu kapsamda, Avrupa Yatırım Bankası, Alman Kalkınma Bankası, Dünya Bankası, Fransız Kalkınma Ajansı, Japon Uluslararası İşbirliği Bankası gibi kuruluşlardan sağladığı fonlarla yenilenebilir enerji yatırımlarını destekliyor. Güneş enerjisi projelerinin de desteklenen alanlar arasında yer aldığını söyleyen TSKB Genel Müdür Yardımcısı Hakan Aygen, şunları söylüyor:

“GES (güneş enerjisi santrali) projelerinin izin prosedürleri diğer projelere göre daha uzun sürüyor. Bu nedenle, finansman öncesinde GES projelerindeki çağrı mektubu, imar izinleri, TED AŞ proje onayları vb. tüm izin süreçlerinin tamamlanmasını bekliyoruz. GES projelerine, yatırım tutarının yaklaşık yüzde 70-75’i oranında, ağırlıklı euro ve dolar, maksimum bir yıl geri ödemesiz dönem dâhil 9-10 yıl vadeli finansman sağlayabiliyoruz. Teminat olarak da projenin teminatına ek olarak ortakların kefaletlerini alıyoruz.”

TSKB bugüne kadar ağırlıklı olarak Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Iç Anadolu bölgelerinde yaklaşık 250 megavat kurulu güçteki gürleş projesini incelemiş durumda. Bu projelerin 150 megavat kurulu gücüne kredi limitleri tahsis eden banka sayesinde bugüne kadar yaklaşık 40 megavat kurulu güçteki GES projesi faaliyete geçti.

Lisanssız GES’lerde 1 Ocak 2018’den itibaren sistem kullanım bedellerinde ciddi artış yaşanacağını hatırlatan Aygen, “Bu nedenle yatırımı devam eden projelerin de sene sonuna kadar faaliyete geçmesini bekliyoruz. Böylece 100 megavatın üzerinde faaliyete geçmiş GES portföyüne ulaşacağımızı tahmin ediyoruz” diyor.

LEASİNG’LE FİNANSMAN İMKANI

AkLease bugüne kadar 120 megavat güneş enerji si santrali (GES) ve 60 megavat rüzgar enerjisi santrali (RES) projesini kredilendirdi. Bugüne kadar yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve enerji maliyetlerinin azaltılması ile ilgili projelerin hayata geçmesinde yatırımcılara alternatif leasing çözümleri sundukları bilgisini veren AkLease Genel Müdürü Şenol Altundaş, bu kapsamda sundukları hizmet ve ürünleri şöyle özetliyor:

“Yenilenebilir enerji yatırımı yapmayı planlayan firmalara, tam kapsamlı operasyonel ve hukuki süreçlerde uzman desteği, orta ve uzun vadeli, uygun maliyetli finansman fırsatları, ihracat kredi kuruluşları (ECA-Export Credit Agency) kaynaklı, uzun vadeli ve uygun maliyetli fonlanma imkanı, teşvik kapsamındaki yatırımlarda teşvik devri ile makine-ekipman alımlarmm yapılabilmesi, teşviksiz yatırımlarda belirli ekipman gruplarında KDV avantajı, KDV’li ekipman gruplarında KDV’nin kira vadesine yayılabilmesi, proje fizibilitesi paralelinde yatırımcı için doğru özkaynak – finansman oranının belirlenmesi, yatırım vadesine göre belirlenecek esnek ödeme planları ve yatırım gelirine uygun döviz cinsinde geri ödeme koşulları ile enerji yatırımlarında finansman sağlıyoruz.”

AkLease finansman sürecinde de firmalardan çok sayıda belge ve bilgi talep ediyor. Proje finansal analizi (yatırımın planlaması, elektrik üretim miktarı, satış fiyatı, OPEX maliyetler, finansman maliyeti ve kredi vadesi incelemesi) ile finansman modeli uygulamasını belirlediklerini söyleyen Altundaş, “Bundan sonra leasing süreci başlatılıyor. Burada da teknik danışman raporu, fizibiliteye göre finansman modeli, kredi incelemesi ve onayı, finansal kiralama sözleşmesi ile satın alma süreci tamamlanıyor” diyor.

TARIMA ÖZEL KREDİ

Şekerbank enerji verimliliği ve enerji tasarrufu yönündeki çalışmalarını 2009 yılında EKOkredi ürünü ile somutlaştırdı. EKOkredi ile bugüne kadar binalarda enerji verimliliğinin artırılma- I smdan rüzgar, su ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına yönelik dönüşüm projelerine, atık yönetimi yatırımlarına kadar bireylerin yanı sıra çiftçi, esnaf ve işletmelerin enerji verimliliği yatırımlarına finansman sağladı.

Banka, güneş enerjisinden elektrik elde edilmesini sağlayan foto-voltaik sistemler yanında sıcak su üretimi için güneş enerjisi sistemi kurmak isteyenlere de finansman sağlıyor. Bu kapsamda örneğin turistik bölgelerde otel vb. konaklama tesisleri başta olmak üzere güneş enerjisinden sıcak su elde etmek isteyenlerin nakit akışlarına uygun vade yapısı ve ödeme planıyla EKOkredi kapsamında finansman desteği sağlanıyor.

Şekerbank ayrıca lisanssız elektrik üretimi ve elde edilecek enerjinin sisteme geri kazandırılmasına yönelik projeleri de kredilendiriyor. Ayrıca, teknik olarak yeterli ve gerekli resmi onay belgeleri alınmış projelere tesis üretime geçene kadar sağlanacak ödemesiz dönemi de içeren nakit akışlarına uygun ödeme planlan sunuyor. Ayrıca tarımsal işletmeler için sulama ya da seraların ısıtılmasına yönelik güneş enerjisi sistemi yatırımlarında azami beş yıl vade imkanı tanıyor. Banka bu yatırımların taksit ödeme periyodunu ise çiftçinin hasadına göre yılda bir geri ödemeli olacak şekilde belirliyor. Güneş enerjisi yatırım kredisinde kredilendirme oranı yüzde 75 seviyesinde.

Enerjinin kredisi de özel

• Bankalar ve leasing firmaları güneş enerjisi kredilerini genelde dolar bazında veriyor. Bazı kurumlar euro alternatifi de sunuyor.
• Vadeler genellikle bir yılı ödemesiz 5-10 yıl vadeli oluyor.
• Genelde projelerin yüzde 70-75’i kadar kredi sağlanıyor.
• Banka ve leasing firmaları kefalet olarak güneş enerji santrallerinin yanı sıra firma ortaklarının şahsi kefaletlerini de talep ediyor.
• Prosedürü uzun olan güneş enerjisi kredilerinde kredi veren kuruluşlar finansmanın yanı sıra yatırım yapmayı planlayan firmalara tam kapsamlı operasyonel ve hukuki süreçlerde uzman destek sağlıyor.

ESİN ÇETİNEL