2019’da Bayilik Veren 100 Markanın Franchise Koşulları

100 MARKA 2 BİN 373 SUBE ACACAK

Yatırımcılar için güvenli liman olarak görülen franchise sektörü, ekonomideki yavaşlamaya rağmen büyümeye devam ediyor. Franchise sektörünün 2023 yılı itibariyle 100 milyar dolarlık hacme ulaşması bekleniyor. İnovasyonu odağına alan sektörde 100 marka, 2019 yılı sonuna kadar toplam 2 bin 273 franchise şube açmaya hazırlanıyor. Bu markaların franchise koşullarını araştırdık.

Franchise sistemi ile ilerlemek büyümenin en hızlı yollarından biri olarak ifade ediliyor. 2018 sonunda 50 milyar dolara ulaşması beklenen franchise sektörü, hali hazırda 3 bin zincir işletmenin sahip olduğu 60 bin şube sayısı ile büyümeyi sürdürüyor. Zincir sayısı ile Avrupa birincisi olan Türkiye’de franchise sektörü son beş yılda yüzde 180 gibi rekor bir büyüme gösterdi. Bu büyüme 200 bin kişiye yeni istihdam alanı yarattı. Şu ana kadar açılan markaların sayısı 150’yi geçti. 700 Türk markası pusuda bekliyor, kısa süre içerisinde dünyaya açılacak. 2023 yılı itibariyle franchise sektörünün büyüklüğünün 100 milyar dolarlık hacme ulaşması bekleniyor.

Franchise veren firmalar için rekabet son derece yüksek olduğu için yenilikler yapılması kaçınılmaz hale geliyor. Kimileri hizmet kapsamlarını genişletiyor, kimileri ihtiyaçları karşılamaya yönelik yeni ürünler piyasa sürüyor; kimileri ise mevcut hizmetlerine yenilik katıyorlar.

İNOVASYON ÖN PLANDA OLACAK

Franchise Company Kurucu Ortağı Efrah Ceyhan Atacan, 2019 yılında inovasyonun ön planda olacağını söylüyor. 2019 yılında franchisingin yatırımcılar için güvenli liman olmaya devam edeceğini belirten Atacan, sektör içerisinde yenilikçi yaklaşımlar geliştiren, inovatif modellerin yatırımcıların ilgisini çekeceğini ifade ediyor. Özellikle online altyapısı gelişmiş, dijital pazarlama kanallarıyla franchise’ına müşteri datası sunabilen inovatif iş fikirlerinin 2019 yılında hızla büyümesini beklediklerini vurgulayan Atacan, şöyle devam ediyor: “Makul bütçeli yatırımlar yeni dönemde daha popüler olacaklar. Büyük bütçeli projelerin ise alt konseptler geliştirmeleri avantaj sağlayacak. Yine bu dönemde ‘shop in shop’ modellerin hem ulusal markal’arda hem de bölgesel markalarda işbirliği fırsatları yaratması muhtemel. Diğer yandan, tahsilat sistemlerini kolaylaştıran dijital inovatif çözümler hem merkez hem franchise operasyonlarını rahatlatacaktır.”

Her yıl hazırladığımız Türkiye’nin franc-hising veren en büyük 100 şirketi araştırmamızda bu yıl gıda sektörü ön plana çıkıyor. Zira Türkiye’de gıda, franchising algısı en yüksek sektör. Zincir işletmelerin yüzde 80’inin gıda olduğu ifade ediliyor. Türkiye gıda franchise pazarında döner, burger, köfte, pizza, kafe öne çıkan konseptler oldu. Ürünlerde ino-vasyon ve konsept değişiklikleri yapılabiliyor. Keza artık daha büyük alanlara sahip restoranlar öne çıkıyor. 2019 yılında 3’üncü nesil kafeler, çay, gurme burger, döner konseptlerinin yine rağbet gören sektörler olacağı ifade ediliyor.

TL’YE DÖNEN ŞİRKETLER VAR

Diğer taraftan pek çok sektörün olduğu gibi franchise sektörünün de gündemindeki en önemli konulardan biri, hızla yükselen kurlar ve ekonomik durgunluk. Zira ekonomik durgunluk dönemlerinde toplumun harcama alışkanlıkları da değişiyor. Tasarruf eğilimi bazı markaları veya ürünleri ekonomik durgunluk dönemlerinde öne çıkarıyor. 2008 küresel kriz döneminde bazı markaların pazar paylarını çok hızlı artırdığını söyleyen Cushman & Wakefield Yönetici Ortağı Toğrul Gönden, “Bu nedenle bazı markaların kriz döneminde devleştiğini söylemek yanlış olmayacak. Bu dönemler özellikle eğilimleri, toplumun ihtiyaçlarını ve hassasiyetlerini iyi okuyan markalar için tam bir fırsat haline geliyor. Rekabetten sıyrılarak öne geçmenin yolları ise durgunluk dönemlerinden geçiyor” diyor. Bu dönem, doğru stratejiler izleyen şirketler için önemli fırsatlar barındırıyor.

Bu fırsatı değerlendirmek isteyen şirketler müşteri taleplerine karşı yenilikler geliştirmeye çalışırken bir taraftan da kurlardaki yükselişe karşı stratejiler geliştiriyor. Şirketler franchise bedeli gibi dolar ve Euro olan bazı ödemelerde kur sabitlemeye veya TL’ye dönüş yapmaya başladı. Bunlardan biri de Tavuk Dünyası. Şirket, dövizde yaşanan hareketliliği göz önüne alarak bu yılın başında kuru sabitleyerek franchise bedelini 200 bin TL olarak belirledi. Hali hazırda altı şubesi bulunan London Cafe ise eylül ayı itibariyle ticari koşullarını iyileştirirken ödemelerde TL’ye geçiş yaptı. Şirket 15 bin dolar olan isim hakkı bedelini 60 bin TL olarak belirlerken 500 dolar olan royalty bedelini ise ciro üzerinden yüzde 3 olarak değiştirdi.

KUR ARTIŞINA TEDBİR

157 mağazası bulunan Atasay franchise giriş bedeli talep etmiyor. Şirket, bu süreçte daha önce dolar olan yatırım bedelini TL ve altına dönüştürdü. 180’in üzerinde şubesi bulunan Özsüt de kurdaki artışa kayıtsız kalmadı ve franchise bedelini TL’ye çevirme kararı aldı. Franchise bedelini 450 bin TL + KDV olarak belirlediklerini söyleyen Özsüt Genel Müdürü Güçlü Şeneler, “2018 için yurtiçi hedefimizi yüzde 30 büyüme ve 200’ü aşkın mağazaya ulaşmak olarak belirledik. 2019 yılı için planlarımız da çok kuvvetli” diyor. Brisa’nın şirketi Otopratik de TL’ye dönen şirketler arasında. Paydaşlara her alanda en ideal koşulları sunmak için çalışmaları sürdürdüklerini söyleyen Brisa Girişimcilik Direktörü Oğuzhan Avdan, son dönemde kurlarda yaşanan değişiklikler nedeniyle franchise giriş bedelini Türk Lirası olarak belirlediklerini ve paydaşları zorlamayacak bir seviyede tuttuklarını belirtiyor.

YURTDIŞI AÇILIM HIZLANIYOR

Diğer taraftan riski dağıtmak isteyen şirketlerin yurtdışı büyüme çalışmaları devam ediyor. Sezgin Grup markalarından So Chic, dört olan yurtdışı şube sayısına altı yeni mağaza eklemeye hazırlanıyor. Şirket, Orta Avrupa, Balkanlar ve Ortadoğu ülkelerine odaklanıyor. 820 mağazasıyla listenin ilk sırasında yer alan çiğköfte markası Oses’in büyümesi de sadece Türkiye ile sınırlı değil. Şirket, 12 olan şube sayısını 22’ye çıkartmayı hedefliyor. Batı Avrupa, Balkanlar, Arap Yarımadası ve Körfez ülkeleri şirketin büyümeyi planladığı ülkeler arasında yer alıyor. 10 şubesi bulunan Çaytaze de yurtdışına ilk adımı iki şubeyle Suudi Arabistan’dan attı. Şirket, 2019 yıl sonuna kadar ülkede 10 şube daha açmayı hedefliyor. Özsüt ise Infinity Invest Holding’in 2014 yılında gerçekleştirdiği satın almanın ardından yatırımlarını yurtdışına taşıdı ve Azerbaycan’da dört mağazaya ulaştı. Şirket, kurum kültürüne uygun yatırımcılarla anlaştığı takdirde Kuzey Amerika, Avrupa ve Ortadoğu’daki ülkelere ulaşmayı hedefliyor. 2023 yılı hedefi ise en az 10 ülkede var olmak.

MÜCEVHERCİLER HIZLI BÜYÜYOR

Mücevher sektörünün önde gelen markalarından Altınbaş da 2019’da yurtdışında hızlı bir büyüme hedefliyor. Hali hazırda markanın KKTC, Arnavutluk, Bulgaristan, Makedonya ve Katar’da 20 şubesi bulunuyor. 2019 yılında Almanya, Dubai, Irak, Sırbistan, Hırvatistan, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan’da 20 yeni şube açılması hedefleniyor.

Atasay ise ekim, kasım ve aralık aylarında açılacak dört yeni mağaza ile birlikte Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Katar ve KKTC’de toplam 18 mağazaya ulaşmayı planlıyor. Yine önümüzdeki yıl Katar’da üç, Birleşik Arap Emirlikleri’nde bir, ABD’de dört, Irak’ta iki ve Suudi Arabistan’da yedi mağaza olmak üzere toplam 17 yeni mağaza açmayı planlıyor.

HEDEF YENİ PAZARLAR

Hali hazırda yurtdışında dört şubesi bulunan Bay Döner’in de dünyanın çok farklı noktalarına açılma hedefi var. 2020’de yurt-içinde 180, yurtdışında 20 şubeye ulaşmayı hedeflediklerini söyleyen Baydöner CEO’su Bülent Polat, “Avrupa pazarını hedefliyoruz. Markamızı hızla globalleştirmek için tüm hazırlıklarımızı da yaptık. Yaptırdığımız araştırmalara göre döner denilince akla gelen ilk markayız; ülkemizde gerekli olan standartları oluşturduk, her şubemizde aynı lezzet ve hizmet kalitesini oluşturduk ve kurumsallaşma süreçlerimizi tamamladık” diyor. Doğtaş, Kelebek Mobilya ve Lova Sleep markalarını bünyesinde bulunduran Doğtaş Grubu da yurtdışında büyüyor. Doğtaş yurtdışında 43 olan mağaza sayısına 2019’da 10 yeni şube eklemeyi hedefliyor. Kelebek Mobilya’da ise hedef, sekiz olan mağaza sayısını 13’e çıkartmak. Şirket yeni markası Lova Sleep için İtalya’da bulunan 55 zincirli bir mağazayla anlaşma yaptı.

Franchise sektöründeki trendleri değerlendirdiğimiz kapak haberimizde 100 markanın franchising koşullarını ve 2018- 2019 yılı hedeflerini araştırdık. Yaptığımız hesaplamalara göre bu 100 marka, 2019 yılı sonuna kadar toplam 2 bin 273 franchise şube açacak.

TARKAN ANDER JLL TÜRKİYE YÖNETİM KURULU ÜYESİ
“AVM’lerde göz önünde olun”

“Girişimcilere en büyük tavsiyem içerisinde yer alacakları AVM’nin lokasyonuna ve içerisinde bulunduğu çevreye göre seçim yapmaları. Diğer yandan AVM içerisinde yer alırken kendi öz maliyetlerini göz ardı etmemeliler. Girişimler için şu an en önemli nokta AVM içerisinde kolay ulaşılabilir ve göz önünde bir yerde yer almak. Dolayısıyla bunu kendilerine öncelik yaparak kiralayacakları yerin büyüklüğüne ya da küçüklüğüne bakmamalarını öneririm. Bu girişimler maliyetlerini mutlaka göz önünde bulundurmalılar.”

ÖZHÂN EREN MEDYAFORS FUARCILIK YKB
“Yenilik yapılması kaçınılmaz”

“Günümüzde sürdürebilirliklerine devam etmek isteyen franchise veren markalar için rekabet son derece yüksek olduğu için yenilikler yapılması kaçınılmaz. Gündelik koşuşturmanın ve iş hayatına katılım oranının artmasıyla, gıda sektöründe fast food markaları, restoran zincirleri ve kafe zincirlerinde alternatif konseptler, yine ön planda olacaktır. Markaların, ürünlerde ve konseptlerinde inovasyonu ön planda tutacağını öngörüyorum. Artık daha büyük alanlara sahip restoranlar görüyoruz. Büyük bahçeli kafeler, oyun bahçeli restoranlar, bunlara örnek gösterilebilir. Buna paralel olarak inşaat ve gayrimenkul sektörü de hizmet anlayışında yeni konseptleriyle farklılık yaratıyor. Son yıllarda şehirleşmenin artmasıyla birlikte insanların doğaya daha yakın olma tutkusu, markalarda yeşili koruyan konseptleri ön plana çıkartıyor.”

ÂYCÂN HELVACİOĞLU FRANCHİSE COMPANY KURUCU ORTAĞI
“Yatırım profili 350-700 bin TL aralığında”

2019’da 3’üncü nesil kafeler, çay, butik burger, döner konseptleri, yine rağbet gören sektörler olmakla birlikte; doğal ve organik ürünler, tarımsal butikler trend olacak görünüyor. Mobil kafelerin ise yatırım bütçesinin uygunluğu dolayısıyla öne çıkacağını öngörüyoruz. Uzun zamandır unutulan dilim pizza konseptleri, orijinal sandviç konseptleri de geri gelecek. Özellikle 2’nci el araç satışında zorunlu olan expertiz raporu, oto expertiz sektörünü harekete geçirecek. Hizmet sektörü franchising sisteminin yine vazgeçilmezi olacak. Yatırımcı profilinin 350 bin ile 700 bin TL arası, yatırım potansiyeli yüksek aralığı gibi görebiliriz. Bu fiyat aralığında yatırım bedeli olan markalara, franchise talebinin artacağını öngörüyorum.”

‘Bayim olur musun?’ için geri sayım başladı

Medyafors Fuarcılık Organizasyonu, UFRAD işbirliği ve Coldvvell Banker Türkiye ana sponsorluğunda gerçekleştirilecek 16’ncı Bayim Olur musun Franchising ve Markalı Bayilik Fuarı, bu yıl 11-14 Ekim tarihleri arasında CNR Fuar Merkezi’nde gerçekleşecek. Fuarda bu yıl ikinci kez Tedarikçi Özel Bölümü’nde franchise sektörüne mal/hizmet sağlayan tedarikçiler ile markalar katılımcı olarak buluşturulacak. 2018 yurtiçinde olduğu kadar yurtdışı çalışmalarına da ağırlık verilen bir yıl oluyor. Avrupa Franchise Federasyonu (EFF) toplantısı da İstanbul’da, fuar ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilecek. Avrupa Franchise Federasyonu’na üye olan ülkeler, toplantılar kapsamında Türk markalarıyla buluşacak.

BURCU TUVAY / AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN