2017 Tarım Destekleri Açıklandı

Gübre desteği dekar başına 4 TL oldu. Mazot desteği artırıldı. Dekar başına pamuk ve çeltikte 36 TL mazot desteği ödenecek. Toprak analizi desteği verilecek. Mardin, Siirt, Şırnak’ta anaç tiftik keçilerine İlave 20 TL destek var…

ÇİFTÇÎ Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler belli oldu. Tarımsal destekler, bitkisel üretimde havzaya göre, hayvancılıkta bölgesel bazda farklılaştırılarak verilecek. Gübre desteği dekar başına 4 TL olarak belirlenirken,

2017’de mazot desteği artırılacak. Dekar başma pamuk ve çeltikte 36 TL, yağlık ayçiçeği, soya, dane mısır, patateste 17 TL, aspir, nohut, mercimek, kuru fasulyede 11 TL, fındık, yem bitkileri, çay, kuru soğan, kanola ve diğer ürünlerde 9IL mazot desteği verilecek. Tarlasını nadasa bırakanlara ise dekar başına 5 TL mazot desteği uygulanacak.

Toprak analiz desteği yeniden verilmeye başlandı. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli’ne göre fark ödemesi desteklerinde 17 üründe destek ödemesi yapılmaya devam edecek. 15 üründe prim destekleri geçen yıla göre değişmezken, kilogram başma kütlü pamuğa verilecek destek 5 kuruş artışla 80 kuruşa, dane mısırda 1 kuruş artışla 3 kuruşa çıkarıldı. İyi tarım uygulaması desteğinde 2017’de bireysel sertifika alanlara daha yüksek, grup sertifikası alanlara ise daha düşük iyi tarım uygulamaları desteği verilecek. Açık alanda biyolojik mücadele desteği yüzde 12.5 artırıldı. Yem bitkilerinde korunga ve kuru yoncaya verilen destekler artırılırken, silajlık tek yıllıklar, kuru silajlık mısır ve çayır merada destekler düşürüldü.

BEKLENEN KARAR YAYINLANDI

2017 yılında yapılacak tarımsal desteklemelere ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı 18 Ağustos tarihli Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlandı. 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girecek karara göre 2017 yılı tarım destekleri bitkisel üretimde havzaya göre, hayvancılıkta ise bölgesel bazda farklılaştırılarak ödenecek. 2017 yılı destek ödemeleri, 2018 yılında yapılacak. Toprak analizi desteği ve Ar-Ge proje destekleri hariç olmak üzere desteklerden kamu kurum ve kuruluşları yararlanamayacak. Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğlerle belirlenecek. 2017 yılı için tarımsal destekleme bütçesi 12.8 milyar TL olarak belirlenmişti.

MAZOT DESTEĞİ ARTIRILDI

2017 yılı Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kayıtlama göre tarımda kullanılan mazot ve gübre desteği ödemelerinde değişikliğe gidildi. Nadas dışında dekar başına gübre desteği 4 TL olarak sabittendi. Buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikalede dekar başına 13 TL’si mazot olmak üzere toplam 17 TL destek verilecek. Gübre ve mazot desteği dekar başına çeltik ve pamukta 36 TL’si mazot olmak üzere toplam 40 TL, yağlık ayçiçeği, soya, dane mısır, patateste 17’TL’si mazot olmak üzere toplam 21 TL, aspir, nohut, mercimek, kuru fasulyede 11 TL’si mazot olmak üzere toplam 15 TL, fındık, yem bitkileri, çay, kuru soğan, kanolada 9 TL’si mazot olmak üzere toplam 13 TL olarak uygulanacak. Tarlasını nadasa bırakanlara ise 5 TL mazot desteği verilecek. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen 20 ürün dışında kalan diğer bütün ürünlere ise dekar başına 9 TL mazot, 4 TL gübre olmak üzere toplam 13 TL’lik mazot ve gübre desteği verilecek. 2016 yılında mazot ve gübre desteği dekar başına 11 TL olarak ürün ayrımı olmadan yapılıyordu.

Tarımsal üretimde verimliliği ve kaliteyi artırmak amacıyla 2017 yılı üretim sezonundan itibaren toprak analizi destekleme uygulamasına yeniden başlandı. Karara göre toprak analizi desteği asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde, her 50 dekar araziye kadar bir analiz için bakanlıkça yetkilendirilmiş toprak analizi laboratuvarlarma analiz başına 40 TL olarak yapılacak.

ORGANİK VE İYİ TARIM

Bitkisel üretimde 2017 üretimleri için ÇKS ve Organik Tarım Bilgi Sistemi’ne kayıtlı olarak organik tarım faaliyeti yapmış çiftçilerin geçiş iki süreci üzeri üretimlerine destekleme ödemesi yapılacak. Organik Tarım Bilgi Sistemi’ne ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili kayıt sistemlerine kayıtlı olarak organik an yetiştiriciliği yapan çiftçilere dekar başına geçen yıl olduğu gibi 1,2,3 ve 4. kategori üretim ile arılı kovan için için sırasıyla 100 TL, 70 TL, 30 TL, 10 TL, 10 TL destek verilecek.

2017 yılında iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilere, ÇKS’de oluşturulacak icmaller üzerinden ödenecek destekleme ödemelerinde değişikliğe gidildi. 2016 yılında iyi tarım desteği çerçevesinde dekar başına meyve sebzede 50 TL, örtüaltmda 150 TL, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitkilerde 100 TL destek ödeniyordu. 2017 yılında iyi tarım uygulamalarında ‘bireysel ve grup sertifikası’ ayrımına gidildi. Buna göre dekar başına meyve ve sebzede bireysel sertifikalarda 50 TL, grup sertifikalarda 40 TL, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitkilerde bireysel sertifikalarda 100 TL, grup sertifikalarında 80 TL, örtüaltı üretiminde bireysel ve grup sertifikalarında 150 TL, çeltikte bireysel ve grup sertifikalarında 10 TL destek ödemesi yapılacak. Su ürünlerinden alabalık, çipura, levrekte 250 bin kilograma kadar (250 bin kilogram dahil) kilogram başma 25 TL destek ödemesi gerçekleştirilecek.

FINDIKTA DEKAR BAŞINA 170 TL

2017 yılında bitkisel üretim yapan küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 100 TL ödenmeye devam edilecek. Fındık üreticilerine alan bazlı gelir desteği, 2001 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen ve ruhsat verilen alanlarda fındık üretimi yapan üreticilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında belirlenen havzalarda dekara 170 TL olarak ödenecek.

Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye tarım havzaları üretim ve destekleme modeline göre fark ödemesi destekleri de belirlendi. Buna göre Türkiye Tarım Havzalarının Belirlenmesine İlişkin Karar kapsamında yer alan tarım havzalarmda, 2017 yılında üretilen ve satışı yapılan ürünlere fark ödemesi desteği yapılacak. Yapılacak destekleme ödemeleri, her bir havza için belirlenen ürünlerle sınırlı olacak. Belirlenen havzalarda yapılacak prim ödemelerinde geçen yıla göre 17 üründen 15’inde verilecek destek miktarında değişikliğe gidilmedi. Kütlü pamuğa verilen fark ödemesi desteği kilogram başma 5 kuruş, dane mısıra verilen fark ödemesi desteği kilogram başma 1 kuruş artırıldı. Ayrıca, 2017 yılında, geçen yıl yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola ve aspirde sözleşmeli üretimi ilave verilen destek ödemesi yapılmayacak. 2017 yılında yağlık ayçiçeğinde kilo başma 40 kuruş, kütlü pamuk ve zeytinyağında 80 kuruş, soya fasulyesinde 60 kuruş, kanolada 50 kuruş, aspirde 55 kuruş, dane mısırda 3 kuruş, buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikalede 5 kuruş, çeltikte 10 kuruş, kuru fasulye, nohut, mercimekte 30 kuruş, çayda 13 kuruş destekleme ödemesi yapılacak.

Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun bakanlıkça tespit edildiği havzalarda; 2017 yılında ekilen nohut, mercimek ürünlerine ilave yüzde 50 destek ödenmeye devam edilecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.

KİMLER YARARLANACAK?

Desteklemelerden, ÇKS’nde özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, arazilerinde desteklemeye esas ürünleri ürettiği bakanlık, il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal süre içerisinde destekleme başvurularım yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve tüzel kişiler yararlanacak. Yaş çay üreticilerine yapılacak fark ödemesi desteği, Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli’nde belirlenen ve üretime izin verilen çay alanlarında Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenip, kontrolleri yapılan çay ruhsatları üzerinden yapılacak.

Yüksek kayıplı elektrik dağıtım şirketleri kapsamına giren ve 2017 yılında Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak illerinde tarımsal amaçlı sulamada kullanılan elektrik borcu için 2017 ekilişi fark ödemesine konu ürünlerde çiftçinin alacağı fark ödemesi destek ödemelerine ödeme zamanında bloke konulacak. Geçen yıl olduğu gibi çiftçinin muvafakati ile dağıtım şirketine aktarılacak, kalan kısım çiftçiye ödenecek.

DESTEKLER İYİLEŞTİRİLDİ

Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli’ne göre belirlenen havzalarda ÇKS’ye kayıtlı arazileri üzerinde; kaba yem üretmek amacıyla yem bitkileri ekilişi yapan üreticilere; çok yıllık yem bitkilerinden yapay çayır mera ve yonca için dört yıl, korunga için üç yıl süreyle, tek yıllık yem bitkileri ekilişle-rinde ise üretim yaptıkları yıl için ürünü hasat etmeleri kaydıyla dekar başına destek ödemesi yapılacak. Bu arada 2017 yılında geçen yıla göre verilen destek miktarlarında değişikliğe gidildi. Buna göre dekar başına kuru yoncaya verilen destek 5 TL artışla 40 TL/yıla çıkarıldı. 2017 ürünü için dekar başına tek yıllıklar, silajlık tek yıllıklar, silajlık kuru mısır için 40 TL ödenmesi kararlaştırıldı. Geçen yıl dekar başma silajlık tek yıllıklara 55 TL, si-lajlık kuru mısıra 45 TL destek veriliyordu. 2017 için dekar başına sulu yoncaya verilen destek 60 TL/yıl düzeyinde korunurken, korungada destek 45 TL’den 60 TL/yıla çıkarıldı. Yapay çayır merada ise dekar başma 150 TL’den 60 TL/yıla indirildi. 2017’de sulu si-lajlık mısır için ise 90 TL yem bitkileri üretim desteği verilmeye devam edecek.

Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kı-sıtı olduğunun bakanlıkça tespit edildiği havzalarda 2017 yılında ekilen fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 destek ödenecek. Doğal poli-nasyonu sağlamak amacıyla Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı seralarda, bombus arısı kullanan yetiştiricilere koloni başma destek ödemesi yapılacak.

BUZAĞI, MALAK, MANDA

Sözleşmeli besicilik yapan yetiştiricilere 1-300 baş arası kestirdikleri hayvan başma 200 TL olarak verilen besi desteği kaldırıldı. Programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla dört ay ve üzeri buzağılara 350 TL, malaklara 150 TL destek verilecek. Geçen yıl malaklara verilen destek 350 TL düzeyindeydi. Soy kütüğüne kayıtlı buzağılara 500 TL, soy kütüğüne kayıtlı malaklara 400 TL, yurtiçinde üretilen ve döl kontrolü kapsamında testlerini tamamlamış boğaların buzağıları ile Bakanlıktan izinli olarak üretilen embriyolardan doğan buzağılara ilave 50 TL destek ödenecek. Anaç mandalara 250 TL, soy kütüğüne kayıtlı anaç mandalara 400 TL, Bakanlıkça Yetiştirici Bölgesi olarak belirlenen Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, İğdır, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Malatya, Muş, Ordu, Rize, Samsun, Sivas, Şırnak, Tokat, Trabzon, Tunceli, Van ve Yozgat illerinde buzağı ve malaklara 200 TL ilave destek ödemesi yapılacak. 2017 yılında besi hayvanlan desteği ise verilmeyecek.

SÜTE DESTEK SÜRECEK

Üretmiş olduğu çiğ sütü süt işleme tesislerine satan ve bir hayvancılık örgütüne üye olan yetiştiricilere; manda, koyun ve keçi sütü ile inek sütü, soğutulmuş inek sütü ve üretici örgütleri kanalı ile pazarlanan soğutulmuş inek sütüne farklı olmak üzere, Bakanlığın belirleyeceği dönemler ve birim fiyatlar üzerinden destekleme ödemesi yapılacak. Üretmiş olduğu çiğ sütü üretici örgütleri aracılığı ile süt tozu olarak Et ve Süt Kurumu Genel Mü-dürlüğü’ne (ESK) satan üreticiler çiğ süt içeriğinin tespiti analizine Bakanlığın belirleyeceği dönemler ve birim fiyatlar üzerinden destekleme ödemesi yapılacak. Süt kalitesinin desteklenmesi amacıyla süt içeriğinin tespiti analizine bakanlıkça belirlenecek birim ve fiyat tızerinden ödeme yapılacak. Süt re-gülasyonu uygulaması ESK aracılığıyla yürütülecek. 2016 yılında işlemi başlatılmış ancak sonlandırılmamış ödemeler 2017 yılı bütçesinden karşılanacak.

Damızlık koyun keçi yetiştiriciliği yapan, damızlık koyun keçi yetiştirici birliklerine üye, hayvanları bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı yetiştiricilere, anaç hayvan başma 25 TL, Mardin, Siirt ve Şırnak’ta anaç tiftik keçilerine ilave 20 TL ödeme yapılacak. Tiftik keçisi yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi ve tiftik üretiminin artırılması için üretmiş oldukları tiftiği, Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği ve bağlı kooperatifler veya Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliklerine satan yetiştiricilere kilogram başma verilen destek 22 TL’den 27 TL’ye çıkarıldı.

İPEKBÖCEĞİ VE ARI

Ipekböceği yetiştiriciliğinde ücretsiz tohum sağlayan Koza Tanm Satış Kooperatifleri Bir-liği’ne (KOZABİRL1K) dağıttığı kutu başına, ürettiği yaş ipekböceği kozasını Kozabirlik/ kooperatifleri veya faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve işleme olan tüzel kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere ipekböceği desteği verilecek. Buna göre yaş kozada ipekböceği desteği kilogram başma 40 TL’den 50 TL’ye, tohumda (kutu veya adet) ise 50 TL’den 70 TL’ye çıkarıldı.

Çoban istihdam desteği 250 ve üzeri küçükbaş (koyun-keçi) anaç hayvan varlığına sahip işletmelere 5 bin TL olarak ödenmeye devam edecek.

Arı yetiştiriciliği yapan ve merkez birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri veya üretici birliklerine üye olan üreticilere, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı olma şartı ile arılı kovan başma, bakanlıktan üretim izni almış ana an üreticilerinden, Bakanlıkça belirlenen sayıda damızlık ana arı veya ana arı alıp kullanan üreticilere ana arı başına destek ödemesi yapılacak. 2017 yılında adet başma arılı kovanda 10 TL, ana arıda 15 TL, damızlık ana arıda 40 TL destek verilecek.

YÜZDE 30’A KADAR ÖDEME

Düve alım desteği, bakanlıkça yetiştirici bölgesi olarak belirlenen illerde ve bakanlıkça belirlenecek (mera, iklim yapısı, yetiştirici kültürü ve bölge yetiştiriciliğine uygun ırklarla yapılacak) diğer illerde 200 başa kadar düve alımına, Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 30’u kadar destekleme ödemesi yapılacak.

Bakanlıkça programlanan aşı uygulamala-n sonrasında oluşan atıklar için hayvan sahiplerine her bir baş için büyükbaş hayvan atıkları (aşılama soması) 600 TL, küçükbaş hayvan atıkları (aşılama sonrası) 125 TL ödenecek.

Hastalıklardan ari işletmeler için sağlık sertifikasına sahip olan süt sığırı işletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dışındaki, altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine her bir baş için hastalıktan ari işletmelerde verilen destek ödemesi 200 TL’den 400 TL’ye çıkarıldı. Karara göre ari sığır başma ödeme birim miktarları 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50’sine karşılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Aynca onaylı süt çiftliği sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için her bir baş için ilave 70 TL destek verilecek.

AŞI DESTEKLERİNDE ARTIŞ

Hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları için uygulayıcılara verilen desteklerde de değişikliğe gidildi. Buna göre şap aşısı için her bir büyükbaşa verilen destek 0.75 TL’den 1 TL’ye çıkarılırken, destek küçükbaşta 0.50 TL olarak korundu. Brucellosiste büyükbaş için verilen destek 1.5 TL’den 2 TL yükseltilirken; küçükbaş için 0.50 TL olarak devam edilmesine karar verildi. 2017’de verilecek desteklere sığırların nodüler ekzanteminde (büyükbaş) 1 TL’lik destek ödemesi eklenirken, hayvan başma 1 TL olan küpe uygulama desteğinde ise değişikliğe gidilmedi.

Bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması ile kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla örtü altında dekar başma 110 TL biyoteknik mücadele desteği, dekar başma 350 TL biyolojik mücadele desteği verilmeye devam edecek. Açık alanda ise biyoteknik mücadele desteği 35 TL’den 45 TL’ye çıkarılırken, biyolojik mücadele desteği ise 35 TL olarak uygulamaya devam edecek.

GELENEKSEL KIYI BALIKÇILIĞI

Su ürünleri yetiştiriciliği yapanlara, su ürünleri kayıt sistemine kayıtlı olmak şartıyla, kilogram başma su ürünleri desteği verilmeye devam edecek. Denizlerde Bakanlık’ça belirlenmiş olan aynı potansiyel alanda, aynı baraj gölünde veya bölgelere ayrılmış baraj göllerinde aynı bölge içerisinde aynı gerçek veya tüzel kişilere ait birden fazla yetiştiricilik işletmesi var ise bu işletmeler tek bir işletme olarak kabul edilecek. Bir işletmenin faydalanabileceği en fazla miktar yılda 500 bin kilogram olup, 250 bin kilogram dahil kısmına belirlenen destek miktarının tamamı ödenecek. 251 bin ve üzerinde ise yüzde 50’si tutarında destekleme ödemesi yapılmaya devam edilecek. Buna göre alabalıkta 250 bin kiloya kilogram başma 0.75 TL, 251 bin 500 bin kilogramda ise 0.375 TL destek verilecek. Midyede kilogram başma destek 0.05 TL olacak. Bu yıl ilk kez kilogram üstü alabalık üretiminde kilogram başma 0.25 TL, balık etiketlemede adet başma 0.02 TL destek ödemesi yapılacak. Geleneksel kıyı balıkçılığı desteklenecek. Geleneksel kıyı balıkçılığı devamlılığının sağlanması ve bakanlıkça belirlenen verilerin toplanması, kayıt altına alınması karşılığında, iç sularda faaliyet gösteren balıkçı gemilerinin tamamı ile denizlerde faaliyet gösteren 10 metreden küçük boylardaki balıkçı gemilerine destek verilecek. Söz konusu destek 0-4.9 metre deniz ve iç su balıkçı gemileri için gemi başma 500 TL, 5-7.99 metre deniz ve iç su balıkçı gemileri için gemi başına 750 TL olacak. 8-9.99 metre boyundaki deniz balıkçı gemileri ile 8 metre ve daha büyük boylardaki iç su balıkçı gemileri için bin TL destek ödemesi yapılacak. Balıkçı gemisini avcılıktan çıkaracaklara yapılacak destek 10-20 metre arasmdakilere 10 bin TL, 21-30 metre arasmdakilere 15 bin TL, 31-34 metre arasmdakilere 20 bin TL, 35-38 metre arasmdakilere 30 bin TL, 39-45 metre arasmdakilere 40 bin TL, 46 ve üzeri metre boyundakilere 45 bin TL olarak ödenecek. Geleneksel kıyı balıkçılığının desteklenmesi için de 10 metreden küçük balıkçı gemilerine 500 ile bin TL arasında destek verilecek.

GENETİK KAYNAKLAR KORUNACAK

Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi amacıyla Bakanlıkça uygulanan proje kapsamındaki yetiştiricilere, koruma ve geliştirme sürüleri için büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda farklı olmak üzere hayvan başma, arıcılıkta ise kovan başma ödeme yapılacak. Her bir baş için büyükbaş hayvan korumada 550 TL, küçükbaşta 80 TL, sığır pedigrili korumada 800 TL, arı korumada kovan başma 40 TL olacak. Halk elinde anaç manda ıslahı desteği olarak 850 TL, damızlığa ayrılan manda desteği ve damızlık erkek materyal desteği 200 TL, ıslah programındaki koyun/ keçiler ile yavrularına halk elinde ıslah desteği taban sürüde hayvan başma 40 TL, elit sürü için 70 TL destekleme ödenecek.

SERTİFİKALI TOHUM VE FİDAN

2017 yılı ekim/dikimleri için yurtiçi sertifikalı tohum kullanım ve sertifikalı fidan, fide ve standart fidan kullanım destekleri yurtiçinde üretilip sertifikalandırılan tohum, fidan, çilek fidesi ve standart fidan kullanan ÇKS’de kayıtlı çiftçilere yapılacak.

Yurtiçi sertifikalı tohum kullanım destekleme uygulaması, 2017 yılında Türkiye tarım havzaları üretim ve destekleme modeline göre susam ve yerfıstığı hariç olmak üzere dekar başma destek verilecek. Buna göre yurtiçi sertifikalı tohum kullanım desteği dekar başma aspir, kanola, susamda 4 TL, çavdar, tritikale, yulafta 6 TL, çeltikte 8 TL, arpa, buğdayda 8,5 TL, fiğ korunga, yem bezelyesinde 10 TL, yerfıstığı, yoncada 15 TL, kuru fasulye, mercimek, nohut, solada 20 TL, patateste 80 TL olarak uygulanmaya devam edecek.

Sertifikalı fidan, fide ve standart fidan kullanım desteği uygulamalarında 2017 yılı için dekar başma boduryarı bodur meyve türleri ile bahçe tesisinde standartta 100 TL, sertifikalıda 400 TL olarak uygulanacak. Sertifikalı çilek fidesine dekar başma 400 TL destek ödemesi yapılacak. Diğer meyve fidanları ile bahçe tesisinde standart fide ve fidanlarda dekar başma 100 TL, sertifikalıda 280 TL ödenecek.

Yurtiçinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, yurt içinde satışını gerçekleştiren, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS’ye kayıtlı gerçek ve tüzel kişilere 2017 yılında ürettikleri tohumlar için destekleme ödemesine devam edilecek. Yurt içi sertifikalı tohum üretim desteği kilogram başma arpa, çavar, tritikale, yulaf-da 0,08 TL, buğday, patateste 0,10 TL, çeltikte 0,25 TL, soyada 0,35 TL, aspir, kuru fasulye, mercimek, nohutta 0,50 TL, susamda 0,60 TL, fiğ, korunga, yem bezelyesinde 0,80 TL, yerfıstığında 0,80 TL, kanolada 1,20 TL, yoncada 2 TL olacak. Orijinal, temel ve üstü tohumluk üretimlerine aldığı desteğe yüzde 100 ilave destek verilecek.

Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekar başma 100 TL destekleme ödemesi yapılacak. Çiftlik muhasebe veri ağı sisteminin 81 ilde uygulanmasına devam edilecek. 2016 yılında kayıt altına alman 6 bin işletmede işletme başma 2017 için 500 TL ödeme yapılacak.

35 BİN UYAYIM DESTEĞİ

Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği, Bakanlıkça yetkilendirilen tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan Ziraat odası ve üretici örgütlerine en fazla beş tarım danışmanı için olmak üzere istihdam edilen her bir tarım danışmanı için 35 bin TL tarımsal yayım ve danışmanlık desteğinin, 12 aylık hizmet sunumuna bağlı olarak eşit iki dilim halinde ödenecek.

Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara ilişkin bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi ve bunların çiftçiler ile tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla, Bakanlıkça uygun görülen Ar-Ge projelerine 2017-2020 yılları içinde destekleme ödemesi yapılacak.

“DOĞRUDAN DESTEK SÜRECEK”

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Özden Güngör, 2016 yılında üreticilere doğrudan destek ödemesi uygulamasının bu yıl da devam edeceğini ve üretici örgütleri toplam destek üzerinden pay alacağını vurguladı.

Hayvancılık desteklerinden ‘çiftçi örgütlerini güçlendirme’ adı altında kesinti yapılarak birliklere verilecek, koyun keçi desteğinin yüzde 8’i il birliklerine aktarılacağını, il birlikleri için yapılan kesintinin yüzde 10’unun Merkez Birliği’ne ödeneceğini söyleyen Güngör şunları kaydetti: “Buzağı malak, manda desteğinin yüzde 3’ü il-ilçe birliklerine, bu bedelin içinden yüzde 5’i merkez birliğine ödenecektir. Arıcılık desteğinin yüzde 2’si il ve ilçe birliklerine, bu bedelin içinden yüzde 60’ı Merkez Birliği’ne ödenecek. Süt primi ödemesinde üretici veya yetiştirici birliği üzerinden yapılan desteklemelerde yüzde 3’ü il ve ilçe üretici, il yetiştirici birliklerine bu bedelin içinden yüzde 5’i Merkez Birliğine aktarılacak. Süt primi ödemesinde kooperatifler üzerinden yapılan desteklemede ise, desteğin yüzde 3’ü kooperatif üst birliği veya bölge birliğine, bu bedelin içinden yüzde 25’i merkez birliğine ödenecek. Çiftçi örgütlerini güçlendirme adında desteklerden kesinti yapılacak. Koyun keçi desteğinde yüzde 8’i il birliklerine, bu bedelin içinden yüzde 10’u merkez birliğine aktarılacak. Buzağı, malak, manda desteğinde, yüzde 3’ü il ilçe birliklerine, bu bedelin içinden yüzde 5’i merkez birliğine yapılacak. Arıcılık desteğinde yüzde 5’i ilçe birliklerine, bu bedelin içinden yüzde 60’ı merkez birliğine aktarılacak.”

Bülent TUNÇ / Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği
“Desteğin kalkması kayıt dışını artırır”

Besi desteği kaldırıldı. 2017 yılının ikinci çeyreğinde düşen et üretimi, desteğin kalkmasıyla üç ve dördüncü çeyrekte de düşmeye devam edecek. Yüzde 3.5’lerden yüzde 10’lara çıkacak. Besi desteğinin kalkması kayıt dışının, merdiven altı kesimin artması anlamına geliyor. Et üretimimiz var, bu kayda girmediği için bu düşük gözüküyor. Daha da düşecek.

Hükümet hayvancılığa çok büyük destekler veriyor. Cumhuriyet tarihinde verilmemiş kadar destekler veriliyor. Maalesef bürokrasi aşağıda doğru planlayamıyor, doğru değerlendiremiyor. Hükümet üzerine düşeni yapıyor. Ancak hayvancılığa bir katkı sağlamıyor. Diğer kalemlerde de düzeltilmesi gereken noktalar var.

Özden GÜNGÖR /Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO] Başkanı
“Destekler üretim öncesi açıklanmalı”

2017 yılı tarım desteklerini genel anlamda değerlendirdiğimizde desteklemelerin bitkisel üretimde havzaya göre, hayvansal üretimde bölgelere göre, mazot ve gübre desteklerinin de ürün ve havza bazında belirlendiğini görüyoruz.

Havza bazlı destek ödemesi için pamuk ve mısır dışında hiçbir üründe destek artışı yapılmamıştır. Havza bazlı fark ödemesi desteği verilen ürünlerden sadece pamukta 5 kuruş, mısırda ise 1 kuruşluk artış olmuştur. Enflasyon ve girdi fiyatlarındaki artışa karşın, desteklemelerde artış yetersiz düzeyde. Diğer taraftan ülkemizde destekler üretim dönemi sonunda belirlenmektedir. Desteklerin üretim dönemi öncesinde ilan edilmesi gerekir. Destekleme ödemelerinin ne zaman yapılacağı belli değildir. Önce Bakanlık tebliğler çıkaracak, tebliğlerde destekleme ödemelerine ilişkin esaslar belirlenecek, neticede üretici Bakanlığın uygun göreceği bir tarihte üstelik banka komisyon ödeyerek parasını alacaktır.

Desteklemeler, doğru ve akılcı belirlenmiş hedeflere ulaşmaya hizmet edecek şekilde, ürünler arasındaki pariteyi koruyarak, üretim dönemi öncesinde açıklanacak şekilde belirlenmelidir.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA