2016’da Tarım ve Hayvancılığa Verilen Hibe Destekleri

TARIMA YENİ UYGULAMALAR

Bitkisel üretim yapan küçük aile işletmelerine 2016 yılında dekar başına 100 TL destek verilecek. Küçük aile işletmelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla hayata geçirilen destekten, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı ve işletme büyüklüğü beş dekar veya altında olan meyve, sebze, süs bitkisi ıtri-tıbbi-aromatik bitki yetiştiricileri yararlanacak.

Hatırlanacağı üzere, Bitkisel Üretim Yapan Küçük Aile İşletmelerinin Desteklenmesine Dair Karar 16 Aralık 2015’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararın uygulanmasına dair Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının uygulama tebliği ise 30 Ocak 2016’da yayımlandı. Yeni bir destek unsurunu hayata geçiren Bakanlar Kurulu kararıyla, ÇKS’ye kayıtlı ve işletme büyüklüğü 5 dekar veya altında olan çay ve fındık ürünleri hariç meyve, süt bitkisi ve ıtri-tıbbi-aromatik bitki yetiştiriciliği yapan üreticilerin desteklenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.

KÜÇÜK AİLE İŞLETMELERİ

2016 üretim yılında desteklemeye esas ürünlerin toplam üretim alanı, açıkta üretim için 1 dekarın, örtüaltı ünitelerinde üretim için 500 metrekarenin altında olan küçük aile işletmelerine destekleme ödemesi yapılmayacak. Bu arada zamanında başvuruda bulunmayanlar, ÇKS’ye kayıtlı olmayan üreticiler, örtüaltı ünitelerinde üretim yapan üreticilerden ÖKS’ye kayıtlı olmayanlar, destekleme kapsamındaki ürünleri ara ziraatı olarak üretenler, yetiştirme tekniklerine ve normlarına uygun üretim yapmayanlar, kamu kurum ve kuruluşları ile ortakları destekten yararlanamayacak.

BAŞVURULAR BAŞLADI

Küçük aile işletmesi desteği başvuruları 2016 yılı üretim yılında ÇKS kayıtlarını yaptırmış veya güncellemiş olmak kaydıyla 16 Aralık itibarıyla başlatıldı. Başvurular 31 Ekim 2016’da sona erecek. Karara göre 2016 yılma ait küçük aile işletmesi desteği ödemeleri ilgili yıl içerisinde yapılacak.

Destekten faydalanmak isteyen üreticilerin başvuru dilekçesi ile il veya ilçe müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekiyor. Örtüaltı ünitelerinde meyve, sebze, süt bitkisi ve ıt-ri-tıbbi-aromatik bitki yetiştiriciliği yapan üreticilerin başvuru dilekçesine ilave olarak Örtüaltı Kayıt Sistemi (ÖKS) belgesi ibraz etmeleri zorunlu.

Küçük aile işletmesi desteği, Merkezi Yönetim Bütçesinin ilgili harcama tertibinden yapılacak. Bu Karar kapsamında üreticilere yapılacak ödemeler, Ziraat Banka-sı’nca gerçekleştirilecek. Bu Kararın uygulanması ile ilgili olarak üreticilere yapılan toplam ödeme tutarının yüzde 0.2’si Ziraat Bankası A.Ş.’ye hizmet komisyonu olarak ödenecek.

Destekleme kapsamındaki ürünlerin açıkta veya örtüaltı ünitelerinde üretiminin yapılıp yapılmadığı, Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği kapsamında il veya ilçe tespit komisyonlarınca örnekleme yöntemi ile yerinde tespit edilecek. Haksız yere ödemeye neden olanlar ile haksız yere ödemelerden yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli cezai, hukuki ve idari işlemler yapılacak. Destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler ile idari hata sonucu sehven yapılan fazla ödemeyi iade etmeyen üreticiler beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacak.

GENÇ ÇİFTÇİLER UNUTULMADI

Kırsal kalkınma destekleri kapsamında genç çiftçi projelerine 30 bin TL’ye kadar hibe verilecek. Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile kırsal alandaki, girişimci ve genç çiftçilerin tarımsal üretime yönelik projelerinin desteklenmesi amacıyla, 1 Ocak 2016-31 Aralık 2018 tarihleri arasında, genç çiftçilerin mahallinde uygulayacakları bitkisel ve hayvansal üretime, yöresel tarımsal ürünleri, tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi, işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik projelere 30 bin TL’ye kadar hibe desteği sağlanıyor. İl ve İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri aracılığı ile Mart ayı içerisinde başvurular kabul edilecek.

Karara göre proje bütçesi katma değer vergisi (KDV) hariç tutularak hazırlanacak. Hibe ödemesi yapılabilmesi için hibe sözleşmesinin imzalanması ve proje yatırımının tamamlanması gerekecek. Proje kapsamında verilecek hibe, 81 ildeki nüfusu 20 binden az olan yerleşim alanlarını kapsıyor.

Yapılacak ödemeler için gerekli kaynak, merkezi yönetim bütçe kanunu ile tahsis edilen ödenekten karşılanacak ve Ziraat Bankası aracılığıyla ödenecek. Proje başvuruları, ilgili yılın Bakanlık bütçesinde yer alan ödenek çerçevesinde değerlendirilecek. Belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde projesi kabul edilen genç çiftçilere ön ödeme yapılabilecek.

Genç çiftçiler bu program kapsamında verilen hibeden sadece bir kez yararlanabiliyor. Aynı proje konusunda, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın diğer hibe programlarından yararlananlar bu programdan faydalanamayacak.

TARIMA DAYALI YATIRIMLAR

Hükümet, kırsal kalkınmayı desteklemek için hibe programları oluşturulmasına yönelik Bakanlar Kurulu kararı yayımladı. Hükümetin aldığı bu kararla tarıma dayalı ekonomik yatırımlar ile bireysel sulama sistemlerinde hibeye esas proje tutarı üst limitinin yüzde 50’sine hibe yoluyla destek verilecek.

27 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesine ilişkin Karar ile doğal kaynaklar ve çevrenin korunmasını dikkate alarak, kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, tarımsal üretim ve tarıma dayalı sanayi entegrasyonunun sağlanması için küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi, tarımsal pazarlama altyapısının geliştirilmesi, gıda güvenliğinin güçlendirilmesi, kırsal alanda alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması, kırsal ekonomik altyapının güçlendirilmesi, tarımsal faaliyetler için geliştirilen yeni teknolojilerin üreticiler tarafından kullanımının yaygınlaştırılması, yürütülmekte olan kırsal kalkınma çalışmalarının etkinliklerinin artırılması, kırsal toplumda yerel kalkınma kapasitesinin oluşturulmasına katkı sağlamak için yeni teknoloji içeren yatırımlar ile bireysel sulama sistemlerine yönelik yatırımların desteklenmesine ilişkin esaslar belirlendi.

DESTEK KAPSAMI GENİŞ

Karar ile tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi, depolanması, paketlenmesi ve pazarlanmasına yönelik yatırımlar, tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlar ve bu yatırımlara ait yeni teknolojiler içeren makine ekipman alımları, yenilenebilir enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımı, bitkisel ve hayvansal orijinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar, bireysel sulama sistemleri, kırsal ekonomik alt yapı yatırımları desteklenecek. Bu karar kapsamındaki yatırım konuları arasında yer alan tesislerin enerji ihtiyacında kullanılmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından lisanssız enerji üreten tesisler de destek kapsamında.

Karar, bu alanlardaki yeni yatırımları, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanmasına yönelik yatırımları, kapasite artırımı, modernizasyon veya teknoloji yenilenmesine yönelik yatırımları kapsayacak.

Tarıma dayalı ekonomik yatırımlar ile bireysel sulama sistemlerinde hibeye esas proje tutarı üst limitinin yüzde 50’sine hibe yoluyla destek verilecek. Proje bütçesi KDV hariç hazırlanacak. Hibeye esas proje üst limitleri tebliğ ile belirlenecek. Hibe ödemesi yapılabilmesi için hibe sözleşmesi imzalanması gerekecek. 81 ilde destekleme kapsamına alınacak proje konuları çıkarılacak tebliğ ile belirlenecek.

Yapılacak ödemeler için gerekli kaynak bütçe kanunu ile tahsis edilen ödeneklerden karşılanacak ve Ziraat Bankası aracılığıyla ödenecek. Hibe desteklerinden kamu kurum ve kuruluşları yararlanamayacak. Karar, 1 Ocak 2016 tarihinde uygulamaya girdi.

KIRSAL KALKINMA

Bu arada tarım sanayi entegrasyonunu sağlayan yüzde 50 hibe destekli Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) 2006’dan itibaren 81 ilde uygulanıyor. Kırsal alanda istihdam odaklı yatırımlara hibe desteği sağlayan proje kapsamında bugüne kadar 5 bin 640 projeye 1.2 milyar TL hibe desteği verildi. Bu projeler ile kırsal alanda 60 bin yeni istihdam sağlandı. KKYDP kapsamında 2014 yılı sonunda çıkan 9. Etap ile 2015 yılı içerisinde çıkılan 10. Etap başvuru çağrıları kapsamında yeni düzenlemeler yapıldı. Özellikle Avrupa Birliği IPARD fonlarından faydalanamayan illere öncelik sağlandı.

IPARD programı kapsamında olan; büyükbaş hayvancılık, kanatlı sektörü ve kültür balıkçılığına yönelik sabit tesis yatırımları sadece IPARD programından faydalanamayan 39 ilde uygulanmak üzere ilk kez destek kapsamına alındı. Küçükbaş hayvancılığa yönelik sabit tesis yatırımlar daha önce 81 ilde desteklenirken, yeni uygulamada sadece 39 ilde desteklenmeye başlandı. Kültür mantarcılığına yönelik sabit tesis yatırımları da sadece 39 il için ilk kez destek kapsamına dahil edildi.

IPARD programı Avrupa Komisyonu tarafından onay verilmiş 42 ilde uygulanıyor. 2015 yılında IPARD kapsamında olmayan 39 ilin benzer destek alanlarından yararlanması için destek miktarı ve yeni hibe alanları belirlendi ve uygulanmaya başladı. Yeni dönemde bu çalışma geliştirilecek, Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi’ne (2014-2020) ve Hükümet Programına uygun şekilde, 81 il için dengeli bir kırsal kalkınma hamlesi başlatılacak.

48 BİN YENİ İSTİHDAM

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun uygulayıcısı olduğu AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı’nın ilki (IPARD-1) kapsamında tarım ve kırsal kalkınmaya yönelik yatırımlara yüzde 50-65 arasında hibe desteği sağlanıyor. IPARD Programı Avrupa Komisyonu tarafından nihai karar verilen 42 ilde uygulanıyor. Kırsal alandaki projelere destek sağlanıyor ve tesislerin AB standartlarına ulaştırılması hedefleniyor. IPARD-1 kapsamında 2015 sonu itibarıyla toplam 15 başvuru çağrı ilanına çıkıldı. Toplam yatırım miktarı 6.1 milyar TL olan 10 bin 823 proje ile hibe destek sözleşmesi imzalandı. Bu projelere sağlanacak 3.5 milyar TL hibe desteğinin 2.1 milyar TL’si ödendi. 9 bin 259 projenin yatırımı tamamlandı. Bu yatırımlar sayesinde 48 bin kişiye istihdam sağlandı.

IPARD kapsamında makine-ekipman alanlarında gümrük vergisi ve KDV muafiyeti sağlandı. Verilen hibeler dışında bugüne kadar toplam 1.2 milyar TL vergi muafiyeti ile yatırımcılar desteklendi.

IPARD-II PROGRAMI GENİŞLEDİ

IPARD-II programı 2014-2020 yıllarını kapsayacak şekilde hazırlandı ve AB Komisyonu tarafından 27 Ocak 2015 tarihinde onaylandı. IPARD-II kapsammda 801 milyon euro AB hibesi, 244 milyon euro Türkiye ulusal katkısı olmak üzere toplam 1 milyar 45 milyon euro hibe desteği sağlanacak.

IPARD-II hibelerinin 2020 yılı dahil olmak üzere yıl bazında kullanılacak miktarı AB komisyonu tarafından belirlenmiş olup, bu çerçevede kullanılacak. IPARD-II kapsamında Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından 2015 Aralık ayında ilk çağrı ilanına çıkıldı.

IPARD 2 kapsamında mevcut destek konularına ilaveten yeni alanlar programa alındı ve hibe oranları artırıldı. Bu kapsamda verilecek ana hibe konuları şöyle: Tarımsal işletmelerin fiziki varlıklarına yönelik yatırımlar, tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması ile ilgili fiziki varlıklara yönelik yatırımlar, çiftlik faaliyetlerini çeşitlendirme ve iş geliştirme, yerel kalkınma stratejileri uygulamaları, tarım-çevre iklim ve organik tarım, kırsal alanda kamu altyapı yatırımları.