2016’da Tarım ve Hayvancılığa Verilen Hibe Destekleri

Bakanlık verileri ile 2016 yılı programı arasındaki bu fark, bütçe görüşmeleri sırasında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’e sorulmuştu. 2014 yılında bir farklılık olmadığını söyleyen Bakan Çelik, “2015 yılı harcama tahmini çerçevesinde, 2016 ise program tahmini çerçevesinde olduğu için farklılıklar oradan geliyor” şeklinde açıklama yapmıştı.

ALAN BAZLI DESTEKLER

Alan bazlı destekler kapsamında; mazot, kimyevi gübre, toprak analizi, organik tarım ve iyi tarım destekleri ile fındık üreticilerine yönelik destekler uygulayan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8.3 oranında artışla toplam 2 milyar 605 milyon TL destek ödedi. Alt gruplar bazında bakıldığında bunun 683 milyon TL’si mazot desteği, 819 milyon TL’si kimyevi gübre analizi desteği, 94 milyon TL’si toprak analizi desteği, 89 milyon TL’si organik tarım desteği, 80.8 milyon TL’si iyi tarım desteği, 838.6 milyon TL’si fındıkta alan bazlı gelir desteği, 166 bin TL fındık alternatif ürün desteği ödemesi olarak gerçekleştirildi.

2015 üretim dönemi için 2016 yılında ödenecek mazot desteği birim miktarı ortalama yüzde 5, kimyevi gübre desteği birim miktarı ortalama yüzde 10 oranında artırıldı. Fındık üreticilerine verilen alan bazlı destek uygulamasına 2015 üretim yılında da devam edecek olan Tarım Bakanlığı, fındık üretimine izin verilen 16 il ve 123 ilçede ruhsatlı alanlarda fındık üretimi yapan fındık üretici belgesine sahip üreticilere 2015 yılı ürünü için 170 TL/da alan bazlı gelir desteği verecek. Destek ödemesinin 2016 yılı Haziran ayında yapılması planlanıyor.

3 MİLYAR TL’YE ULAŞACAK

2016 Yılı Programı’na göre 2015 yılında alan bazlı tarımsal destek ödemeleri gerçekleşme tahmini 2 milyar 978 milyon TL’yken, 2016 yılında alan bazlı tarımsal destek ödemelerinin yüzde 6 oranında artışla 3 milyar 159 milyon TL’ye ulaşması öngörülüyor.

Alt gruplar bazında bakıldığında 2016’da 740 milyon TL mazot desteği, 880 milyon TL gübre desteği, 156 milyon TL sertifikalı tohum ve fidan desteği, 285 milyon TL organik tarım, iyi tarım, toprak analizi olarak yapılacak alan bazlı ek ödeme yapılması hedefleniyor.

ÇATAK kapsamında 70 milyon TL, fındık için 850 milyon TL, telafi edici ödemeler kapsamında 15 milyon TL’si patates siğili desteği, 163 milyon TL’si çay budama tazminatı ve masrafları olmak üzere toplam 178 milyon TL kaynak tahsisi öngörülüyor. Programa göre bu yıl alan bazlı destek ödemelerinin toplam destek ödemeleri içindeki payında önemli bir değişiklik beklenmiyor. 2015 için toplam destek ödemeleri içindeki payı yüzde 28 iken, 2016 için yüzde 28.3 olarak öngörülüyor.

FARK ÖDEMELERİ ARTTI

Arz açığı bulunan ve stratejik açıdan önemli ürünlere fark ödemeleri kapsamında prim desteği sağlayan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, bu kapsamda pamuk, zeytinyağı, yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, buğday, arpa, çavdar, yulaf, çeltik, aspir, kuru fasulye, nohut ve mercimek, tritikale ve çay üreticisine prim desteği veriyor. 2010 yılından bugüne tarım havzaları üretim ve destekleme modeli kapsamında 30 adet tarım havzasında yapılan prim destekleme miktarını artıran Bakanlık, 2015 yılında fark ödemesi desteği olarak bir önceki yıla göre yüzde 1.3 oranında artışla 2 milyar 727 milyon TL kaynak tahsis etmiş bulunuyor.

Bu yılın bütçesinden 2.2 milyar TL yağlı tohumlu bitkilere, 930 milyon TL hububata, 170 milyon TL de çaya prim desteği tahsisi öngörülüyor.

Bakanlık verilerine göre 2015 üretim sezonu için baklagil ürünlerinde bir önceki yıla göre yüzde 100 artırılarak 10 krş/kg’den 20 krş/kg’ye çıkarıldı. Pamuk prim desteği artırılarak 55 krş/kg’den 65 krş/kg’ye yükseltilmiş bulunuyor. Ayrıca patates siğili hastalığı görülen Adana, Giresun, Gümüşhane, Kayseri, Niğde, Nevşehir, Ordu ve Trabzon’da alternatif ürün olarak aspir, kanola, soya fasulyesi ve yağlık ayçiçeği üretimi yapan üreticilere, aldığı fark ödemesi desteğine yüzde 50 ilave ödeme yapılıyor.

3.3 MİLYAR TL DESTEK

2016 yılı programına göre 2015 yılında fark ödemesi desteği gerçekleşme tahmini 2 milyar 879 milyon TL olurken, bu yıl için fark ödemesi destekleme hizmetleri için yüzde 14.8 oranında artışla 3 milyar 304 milyon TL kaynak tahsisi öngörülüyor. Bu çerçevede 2016 yılında hububat ve bakliyata 930 milyon TL, çaya 170 milyon TL, arz açığı olan ürünlere (kütlü pamuk, zeytinyağı, ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola, aspir ve dane mısıra) 2 milyar 204 milyon TL kaynak tahsisi hedefleniyor.

Programa göre bu yıl fark ödemelerinin toplam ödemeler içindeki payında artış öngörülüyor. Geçen yıl yüzde 27.1 olarak belirlenen destekleme bütçesindeki pay, bu yıl için 29.6’ya yükseliyor.

HAYVANCILIĞA 3 MİLYAR TL

Programa göre geçen yıl 3 milyar 4 milyon TL kaynak tahsis edilen hayvancılık destek ödemelerine geçen yıla göre yüzde 0.3 oranında artışla bu yıl 3 milyar 13 milyon TL kaynak tahsis edilmesi öngörülüyor. Hayvancılık desteklerinin toplam destek ödemeleri içindeki payında bir miktar azalma bekleniyor. Programa göre, hayvancılık destek ödemelerinin toplam destekler içindeki payı yüzde 28.2’den yüzde 27’ye geriledi. Tarım Bakanlığı verilerine göre, geçen yıl hayvancılık destek ödemeleri kapsamında yem bitki üretim desteği 338.4 milyon TL, buzağı desteği 109 milyon TL, arıcılık ve bal desteği 61 milyon TL, bombus desteği 7 milyon TL, ıslah amaç küçükbaş hayvan yetiştirici desteği 479 milyon TL, büyükbaş hayvan desteği 640.7 milyon TL, süt desteği 580.6 milyon TL, süt analizi desteği 2.8 milyon TL, çiğ sütün değerlendirilmesi (süt tozu) desteği 118.4 milyon TL, büyükbaş hayvan besi desteği olarak 149 milyon TL ödendi.

GAP EYLEM PLANI

Hükümet 2016 yılı bütçesinden kırsal kalkınma desteklerine 1.4 milyar TL kaynak tahsisi öngörüyor. 2016 yılı programında ise kırsal kalkınma destek bütçesi büyüklüğü bir önceki yıla göre yüzde 9.3 oranında azalışla 998 milyon TL olarak hedefleniyor. Kırsal kalkınma desteklerinin toplam destek ödemeleri içindeki payının yüzde 10.3’ten yüzde 9’a gerilemesi bekleniyor.

GAP Eylem Planı kırsal kalkınma ve hayvancılık destekleri kapsamında bu yıl 60 milyon TL, tarım sigortası destekleme hizmetlerine 550 milyon TL, diğer tarımsal amaçlı desteklere 125 milyon TL kaynak tahsisi hedefleniyor.