Endonezya’da İş Yapmak İçin Fırsatları Değerlendirin

HELAL ÜRÜNDE BÜYÜK PAZAR

Endonezya dünyada en fazla Müslüman nüfusa sahip ülke konumunda bulunuyor. Türkiye Gıda ve içecek Sanayi Dernekleri Federasyonu Genel Sekreteri İlknur Menlik, bunun yanı sıra Türkiye ile Endonezya arasındaki kültürel yakınlığa da dikkat çekiyor. Endonezya’nın özellikle helal ürünler açısından kayda değer bir pazar olduğunu vurgulayan menlik, “Endonezya, gıda ithalatında helal gıda sertifikası arayan ülkelerin başında geliyor. Büyük nüfusu, ülkemizle olan kültürel yakınlığı ve istikrarlı büyüyen ekonomisi düşünüldüğünde, Endonezya’nın potansiyeli büyük bir ticaret partneri ve göz ardı edilmemesi gereken bir pazar olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İlerleyen dönemde tarafların karşılıklı işbirliği içerisinde fuarlar ve benzeri organizasyonlarla ihracatın daha da arttırılabileceği görüşündeyiz” diyor.

Gıda ve içecek ürünleri olarak baktığımızda, Endonezya’ya 2018’de 10.4 milyon dolarlık bir ihracatın yapıldığını kaydeden Menlik, canlı hayvan, yem, et, balık, sebze, meyve, yağlı tohum ve hububat gibi tarımsal ürünleri de dahil ettiğimizde, bu rakamın 27.3 milyon dolara çıktığını belirtiyor. Menlik,

Endonezya’ya en fazla buğday unu (7 milyon dolar), alabalık (3.2 milyon dolar) ve mısır nişastası (2.3 milyon dolar) ihraç edildiğini söylüyor. Menlik, şöyle devam ediyor:

“Şu an potansiyelin çok azından yararlanıyoruz. Ülkenin dünyanın en büyük dördüncü nüfusuna vc istikrarlı bir ekonomiye sahip olduğunu hatırlatmak istiyorum. Bir diğer önemli detay ise, Endonezya’nın önemli bir tarım ülkesi olması. Tarım, ülke ekonomisinin kilit sektörleri arasında. Birçok hanehalkı yaşamını tarım ile sürdürüyor, ülkedeki toplam iş gücünün yüzde 41’i tarım ve ilgili sektörlerde çalışıyor. Ülke, çok sayıda farklı tarımsal ürünü en fazla üreten ülkeler arasında. İhracatı artırmaya yönelik adımlar atarken bu gibi noktalarda analizi doğru yapmamız, yol haritasını doğru çıkarmamız gerekiyor.”

Türkiye’nin gıda ve içecek endüstrisi teknoloji vc standartları anlamında iyi bir noktada olduğunu belirten Menlik, “Ülkemizde yüksek kalite standartlarına sahip, yüksek katma değerli gıda ve içecek ürünleri üretebilir ve ihraç edebiliriz. Bunun için markalaşma konusunda da doğru adımlar atmamız, Endonezya pazarını ürün bazında çok iyi analiz etmemiz lazım. İhracattaki payımızı artırmak için bireysel atılımlardan ziyade, endüstrinin genelini kapsayan, bütünselci bir stratejiyle hareket etmek gerekiyor” diye konuşuyor.

TEKSTİL İTHALATI 9 MİLYAR $

Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Taşdelen Engin ise, Endonezya’nın geçen yıl 9 milyar dolarlık tekstil ithalatıyla bu alanda dünyanın tekstil ithal eden en büyük altıncı ülkesi olduğuna işaret ediyor. Bu pazara en fazla ihracat yapan ilk üç ülkenin Çin, Güney Kore ve ABD olduğunu belirten Engin, Hong Kong ve Tayvan’ı da hesaba kattığımızda bu pazarın yüzde 50’sinden fazlasını Çin’in tek başına karşıladığını söylüyor. Endonezya pazarında Türkiye’nin pazar payının binde 41 düzeyinde olduğunu belirten Engin, şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Endonezya, İtalya, Almanya ve Brezilya’dan dahi yoğun olarak tekstil ithal ediyor. Buna rağmen hedef pazarlarımız arasında görülmüyor. Türkiye geçen yıl bu ülkeye sadece 35 milyon dolarlık ihracat yaptı. Bu rakam orta vadede 100 milyon doların üzerine çıkarılabilir. Bu ülkeye pamuk, sentetik filament iplikleri, pamuklu dokuma kumaşlar, pamuk ipliği satıyoruz. Endonezya’nın tekstil ithalatına baktığımızda en fazla pamuk aldığını görüyoruz. Sentetik filament ipliklerinden dokunmuş kumaşlar ile sentetik ipliklerde bu pazarda rekabet edebiliriz.”

HAZIR GİYİMDE RAKİBİMİZ

Endonezya en fazla hazır giyim ithal eden ülkeler sıralamasında ise dünyada 49’uncu sırada bulunuyor. Uludağ Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Nüvit Gündemir’in verdiği rakamlara göre, ülke geçen yıl 980 milyon dolarlık ithalat yaptı. Bunun büyük kısmını Çin, Bangladeş ve Vietnam’dan gerçekleştirirken, bu ülkeleri dördüncü sırada Türkiye izliyor.

Gündemir, Türkiye’nin Endonezya’ya geçen yıl 36 milyon dolarlık hazır giyim ihracatı gerçekleştirdiğini kaydediyor. Bu ülkeye en fazla kadın dış giyim ürünleri ihraç edildiğini söyleyen Gündemir, “Kadın ve çocuklar için takım elbise, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon, tişört ve iç çamaşırı satıyoruz. Endonezya’nın dünyadan hazır giyim ve konfeksiyon ithalatına baktığımızda en fazla ithal ettiği ürünlerin tişört ve iç çamaşırı olduğunu görüyoruz. Çocuk giyiminde de ithalatı fazla” diyor.

Endonezya’nın hazır giyimde Türkiye’nin rakipleri arasında yer aldığını ifade eden Nüvit Gündemir, “Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe Endonezya her ne kadar 2018’de 980 milyon dolarlık ithalat yapmış olsa da aynı yıl yaklaşık 9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Endonezya bu sektörde net ihracatçı konumunda bulunuyor” şeklinde konuşuyor.

İlhan ERDAL / DEİK -Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı
“Dış ticaret hedefimiz 10 milyar dolar”

Bu pazara ihraç edebileceğimiz çok fazla ürün var.

Altyapı, inşaat, enerji, lojistik, telekomünikasyon ve gıda gibi sektörlerde birçok fırsat bulunuyor. DEİK/Türkiye-Endonezya İş Konseyi olarak, ticari açığımızı daraltmaya ve ticaret hacmimizi dengeli bir şekilde artırmak için yapılması gerekenlere katkı vermeye çalışıyoruz. İki ülke liderleri çok yakın ilişki içerisinde. İki devlet başkanı geçtiğimiz aylarda Japonya’da gerçekleştirilen G-20 zirvesinde de bir araya gelerek ilişkilerin çok daha ileri bir boyuta taşınması konusunda neler yapılabileceğini görüştüler.

Ticaret hacmi olarak ilk etapta 10 milyar dolara ulaşılması hedefleniyor. İş Konseyi olarak Türkiye ve Endonezya arasında karşılıklı tanınırlığın ve bilinirliğin artırılması konusunda birçok çalışma yürüttük, yürütüyoruz. Bu kapsamda karşı kanat kuruluşumuz KADIN [Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası], Endonezya Büyükelçiliği ve Başkonsolosluğu ile çok yakın bir işbirliği ve iletişim halindeyiz. Sadece bu sene içerisinde birden fazla İş ve Yatırım Forumu programları düzenledik. Endonezya pazarında daha aktif olmak ve var olan ticaret hacmimizi geliştirmek için çok yönlü bir planın ortaya konması gerektiğine inanıyoruz. Bu anlamda, turizm alanındaki işbirliklerinin ve tanıtım faaliyetlerinin artırılması, Endonezya’da Türkiye fuarının organize edilmesi veya ticaret merkezinin açılması [ticaret evi) konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla istişareler halindeyiz. Bölgeyle iş yapmak isteyenler öncelikle sabırlı olmalı.

Mithat YENİGÜN / Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı
“İş olanaklarını yakından izliyoruz”

Müteahhitlerimiz, son dönemde potansiyel pazarlar olarak Sahra-Altı Afrika, Hindistan ve Güney Amerika ülkelerinin yanı sıra Güneydoğu Asya (ASEAN) Bölgesi’ni de yakından takip ediyorlar. Bugüne kadar Tayland, Malezya, Vietnam gibi ülkelerde faaliyet göstermiş olan müteahhitlerimiz bölgenin yükselen ekonomilerden Endonezya’da ise henüz herhangi bir proje üstlenmediler. Bu pazarda yer almak firmalarımız için yeni bir açılım olacaktır.

Bu nedenle Endonezya’daki iş olanakları yakından izleniyor. Ülkede müteahhitlik ve teknik müşavirlik hizmetleri alanında birçok proje ortaya çıkıyor. Bu projeler ulaştırma, enerji, haberleşme gibi alanlarda altyapı projeleri olabildiği gibi düşük gelirlilerin konut ihtiyacının karşılanması, kentsel dönüşüm projelerinin ortaya çıkardığı nitelikli konut inşası da olabiliyor. Geçtiğimiz günlerde Birliğimizi ziyaret eden Endonezya’nın Ankara Büyükelçisi Sayın Dr. Lalu Muhammad lqbal, başkentin Cakarta’dan Doğu Kalimantan eyaletine taşınması sürecinde iki ülke arasında sektörel işbirliğinin artırılması konusunda mevcut potansiyeli aktardı. Bu çerçevede, müteahhitlerimiz için de ülkede çeşitli projelerin üstlenilmesi imkânı ortaya çıkacak. Özellikle büyük ölçekli altyapı projelerinde kamu-özel işbirliği [PPP] projelerinin önemi artıyor. Firmalarımızın bu konu tecrübeleri var. Bu çerçevede ülkede kurulabilecek işbirlikleri ile ikili ilişkilere ivme kazandırma fırsatı bulunuyor.