Kalkınma ajansları hibe destek programları
KALKINMA ajansları 2020 yılma hızlı başladı. Bölge planları ile uygulama arasındaki bağlantıyı güçlendirmek, kaynakları daha odaklı bir şekilde kullanmak üzere sonuç odaklı program (SOP) yaklaşımını benimseyen kalkınma ajansları, bu yılın ilk çağrıları için harekete geçti. Desteklemelerde güdümlü projelere ağırlık verecek olan kalkınma ajansları, bu yıl imalat sanayinde kurumsallaşma ve ihracatın geliştirilmesi, turizm altyapısının geliştirilmesi, markalaş-ma, tarımsal üretimde katma değerli üretime geçiş, tıbbi aromatik bitki türlerinin daha yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülmesi, seracılığın yaygınlaştırılması başta olmak üzere birçok alanda destek ve faaliyet programları açacak. Hibe destekler kullandıracak.
Ajansların açıkladığı ve açıklayacağı programlar arasında teknoloji girişimciliği ve ticarileşmenin geliştirilmesi, OSB (organize sanayi bölgeleri) ve KSS’lerin (küçük sanayi siteleri) altyapı sorunlarının giderilmesi, beşeri sermayenin niteliğinin artırılması, girişimciliği artıracak eko sistemin kurulması da yer alacak. Kalkınma ajansları, yerelde kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, üretimin ve kaynak verimliliğinin artırılması, yöresel ürünlerin ticarileşmesi ve markalaşmasına da yoğunlaşacak. Böylece bölgelerin, imkân ve kabiliyetlerinin daha etkin kullanılması ile ulusal kalkınmaya katkıları artırılacak.
“PROJE HAVUZLARI OLUŞTURACAĞIZ”
Destek programlarında çocuklar, engelliler, kadınlar, gençler ve göçle gelenler gibi dezavantajlı gruplar unutulmayacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından finanse edilen ve 2020 bütçesinde Sosyal Gelişmeyi Destek Programlan (SOGEP), özellikle toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılımlarını sağlamak, üretkenlik ve yetenek gelişimini destekleyerek istihdam edilebilirliği artırmak amacıyla, sosyal girişimciliği ve sosyal sorumluluk faaliyetlerini de teşvik edecek. Örneğin, kadın kooperatifleri ve kadın girişimci dernekleri desteklenecek. Kalkınma ajanslarının yanı sıra GAP, DAP, DOKAP ve KOP eylem planları, Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) ve bölgesel rekabet edebilirliğin geliştirilmesine yönelik uygulamalarla da kırsalda kalkınma için adımlar koordincli bir şekilde atılacak. 2020 bütçesinden SOGEP için 166 milyon TL, CMDP için 119.9 milyon TL kaynak ayrılmıştı.
Para Dergisi’ne açıklamalarda bulunan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, kalkınma ajanslarının bu sene 700 milyon TL proje desteği sağlamasını beklediklerini açıkladı. 2020 merkezi yönetim bütçesinden 331.8 milyon TL kaynak aktarılan kalkınma ajanslarının yerel pay tahsilatının 300 milyon TL olacağının tahmin edildiğini vurgulayan Varank, ajans destekleri içerisinde güdümlü projelerin ağırlığının artırılacağını kaydetti. Bu çerçevede kalkınma ajanslarında proje geliştirme konusunda uzmanlaşan birimler kurduklarını ifade eden Varank, “Böylece, bölgelerin potansiyellerinin açığa çıkmasını kolaylaştıracak proje havuzları oluşturacağız. Bunları bir yandan güdümlü projeler olarak ajans kaynaklarıyla desteklerken bir yandan da diğer ulusal ve uluslararası finansman kaynaklarıyla desteklenmesini temin edeceğiz” dedi.
750 MİLYON TL’LİK FONLAMA
Bölgesel kalkınma ve inovasyona 750 milyon TL’lik fon kullandırılacak. İyi bir iş kurma fikrine ve girişimcilik kabiliyetine sahip, ancak finansman imkanı olmayan girişimcilere gerekli kaynağın sağlanarak katma değerli üretimin desteklenmesi amacıyla girişim sermayesi sistemi devreye girecek. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2019’da başlatılan bölgesel girişim sermayesi fonu çalışmaları kapsamında Türkiye Kalkınma Fonu çatısı altında kurulan 350 milyon TL’lik Teknoloji ve İnovasyon Fonu ile 400 milyon TL’lik Bölgesel Kalkınma Fonu, inovatif ve dinamik girişimcilerin finansa erişimini kolaylaştıracak. Bu fonları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma ve Yatırım Bankası’yla birlikte yönetecek.
Bakan Varank’ın ifadesiyle Türkiye’de ilk defa uygulanacak bu fonlarla, teknolojiye, sanayiye, yeniliğe ve inovasyona yatırım yapılacak. Teknoloji ve înovasyon Fonu’yla Türkiye’de büyük potansiyeli olan teknoloji tabanlı girişimlere destek sağlanacağını dile getiren Varank, burada hem şirketlere doğrudan yatırım yapılacağım hem de girişim sermayesi fonlarına kaynak aktarılacağını kaydetti. Bölgesel Kalkınma Fonu’yla Türkiye’nin her bölgesine ulaşıp, bölgesel ve küresel oyuncu olma potansiyeline sahip KOBİ’lere kaynak aktarılacağını belirten Varank, “Güçlü KOBÎ’lerin büyümesiyle de hem istihdam artacak hem de bölgesel farklar hızla kapanacak” ifadelerini kullandı. Kalkınma ajanslarının bu süreçte önemli görevler üstleneceğini vurgulayan Varank, 2020’nin ajanslar için bir dönüşüm yılı olacağını, Bölgesel Kalkınma Fonu’nun da bu dönüşümün temel araçlarından biri olacağını kaydetti.
İSTANBUL KALKINMA AJANSI
Kurulduğu günden bugüne kadar, mali destek programları ve diğer destekler kapsamında 809 projeye 700 milyon TL’ye ulaşan destek sağlayan İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA), çok kısa bir süre içinde 2020 yılı mali destek programlarını açıklamaya hazırlanıyor. 2018-2019 yıllarında İstanbul’da Ajans desteği 87 milyon TL’yi bulan toplam 81 adet projeyi hayata geçirdiklerini söyleyen İSTKA Genel Sekreter Vekili Dr. Fatih Pişkin, İstanbul’un inovasyon altyapısına, yenilikçiliğine, teknolojik gelişmesine, sanayi üretim yapısının dijital dönüşümüne, yaratıcı endüstrilere, üretimde katma değerin artırılmasına, nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesine, çocuklar ve gençlerin ufkunu açacak projelere katkı sunduklarını dile getirdi. 2019 Yılı Fizibilite Desteği Programı kapsamında dezavantajlı grupların bir öncelik alanı olarak belirlendiğini vurgulayan Pişkin, dezavantajlı gruplara yönelik üç adet fizibilite teklifinin desteklenmesine karar verildiğini, söz konusu projelerin 2020’de tamamlanmasının öngörüldüğünü belirtti. Pişkin, halihazırda devam eden bu projeleri Acıbadem Üniversitesi’nin Ajansın desteğiyle yürüttüğü “ISTisNA-İStanbul Tamsız ve Nadir Hastalıklar Platformu Fizibilite Projesi”, İstanbul Valiliği ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün ortaklığında yürütülen “Ulusal Erken Müdahale Uygulamaları Geliştirme (Kalite) Merkezi Ticari, Ekonomik, Finansal ve Sosyal Etki Fizibilitesi Projesi” ile Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin yürütücü İstanbul Valiliği’nin ortak olduğu “Avantajımız Dezavantajımız Fizibilite Projesi” olarak sıraladı.
Dr. Fatih Pişkin, güdümlü proje çalışmalarına bu yıl da devam edeceklerini vurguladı. Geliştirilen projeler arasında Bilişim Vadisi A.Ş.’nin yürütücü, Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü’nün (TÜSSİDE) ortağı olduğu “Türkiye Açık Kaynak Platformu Güdümlü Projesi’nin” bulunduğunu vurgulayan Pişkin, ekosistem geliştirme, yazılımcı yetiştirme ve yazılım ürünü geliştirme bileşenlerine sahip projenin, ilk kez İstanbul Kalkınma Ajansı ve Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın ortak desteği ile İstanbul ve Marmara Bölgelerinde hayata geçirilmesinin planlandığını kaydetti. Pişkin, İSTKA’nın siber güvenlik, derin teknoloji girişimciliği, mesleki ve teknik eğitim, biyoteknoloji, dijital dönüşüm, dijital oyun gibi katma değer yaratan alanlarda güdümlü proje geliştirme çalışmalarını da sürdürdüğünü kaydetti. Bu arada Pişkin, bölgesel girişim sermayesi uygulamasının başlatılacağı pilot illerden birinin İstanbul olmasının beklendiğini vurguladı.
ANKARA KALKINMA AJANSI
Ankara Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Arif Şayık, üç SOP kapsamında bu yıl toplam 54 milyon TL’lik destek bütçesi öngördüklerini açıkladı. “Teknoloji Girişimciliği ve Ticarileşme SOP” kapsamında bu yıl “Arayüz Destekli Proje Teklif Çağrısı” için 13 milyon TL, Bölgesel Girişim Sermayesi Desteği için 20 milyon TL, Teknik Destek Programı için 1 milyon TL, Fizibilite Desteği Programı için 1 milyon TL aktarılacağını vurgulayan Şayık, bu program kapsamında toplam desteğin 35 milyon TL olduğunun altını çizdi. “Yeni Nesil Kırsal Kalkınma SOP” kapsamında öngörülen destek bütçesinin 2020 Proje Teklif Çağrısı için 10 milyon TL, Teknik Destek Programı için 400 bin TL, Fizibilite Desteği Programı için 600 bin TL olmak üzere toplam 11 milyon TL olduğunu kaydeden Şayık şunları söyledi:
“Sosyal Yenilik ve Sosyal Kalkınma SOP kapsamında 2020 Proje Teklif Çağrısı için 7 milyon TL, Teknik Destek Programı için 600 bin TL ve Fizibilite Desteği Programı için 400 bin TL olmak üzere toplam 8 milyon TL destek bütçesi aktarılacak.”
Faaliyetlerine fiili olarak 2010 yılında başlayan Ankara Kalkınma Ajansı, bugüne kadar toplam 898 proje için sözleşme imzaladı. Şayık’m verdiği bilgiye göre, bunlardan 863’ü hayata geçirildi. Bu projeler için toplam 107.5 milyon TL tutarında destek sağlandı. Ajansın 2019 Eylül’de üç mali destek programı (MDP) kapsamında hibe sağlanacağını ilan ettiğini anımsatan Şayık, “Gelinen süreçte değerlendirmeler nihai aşamada olup devam ediyor. Bu nedenle 2019 için ayrılan 25 milyon TL destek henüz aktarılmadı. MDP’ler yanında Ajansımızca teknik destek ve fizibilite desteği sağlanıyor. 2019’da teknik destek kapsamında 1 milyon TL, fizibilite desteği kapsamında 2 milyon TL destek sağlandı” dedi.
İZMİR KALKINMA AJANSI
Kurulduğu yıldan beri İzmir’in sürdürülebilir kalkınması için çalışan İzmir Kalkınma Ajansı, bölgenin inovasyon kapasitesi ve rekabetçiliğini artırarak sürdürülebilir kalkınmada çarpan etkisi yaratacak pek çok projeye destek sağladı. İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz, “Ajansımız bugüne kadar toplam büyüklüğü günümüz fiyatlarıyla 1 milyar TL’yi bulan 647 projeye yaklaşık , 600 milyon TL’nin üzerinde kaynak aktardı. 2019’da çağrısına çıkılan ve bu yıl uygulamasına baş-A X lanacak olan ‘Küçük Menderes Havzası Sürdürülebilir Kalkınma Mali Destek Programı’, ‘özel Sektörün Kurumsal Kapasitesinin ve Rekabet Edebilirliğinin Güçlendirilmesi Mali destek Programı’ ile ‘Sosyal Gelişim Programı (SOGEP)’ kapsamında 22 projeye yaklaşık 25 milyon TL kaynak aktarılacak. Bunun yanı sıra 2020 yılı içerisinde 5 yeni güdümlü proje ile bölgemiz sanayisinin rekabetçiliğini artıracak projelere destek sağlayacağız” dedi.
AHİLER KALKINMA AJANSI
Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir ve Niğde illerini kapsayan Ahiler Kalkınma Ajansı (AHÎKA), 2020’de toplam bütçeleri ^28 milyon TL olan iki mali destek programı ilan etmeyi planlıyor. AHİKA Genel Sekreteri Bekir Varol’un verdiği bilgiye göre bunlar “Turizm Altyapısı Mali Destek Programı ile Sanayi Altyapısı Mali Destek Programı” olacak. Varol, ilgili kamu kurum/kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının başvuru sahibi olacağı “Turizm Altyapısı Mali Destek Programı” ile bölgede turizm değeri olan alanların altyapılarının iyileştirilmesi, ilgili kamu kurum/kuruluşları, OSB ve KSS müdürlükleri ve üniversitelerin başvuru sahibi olacağı Sanayi Altyapısı Mali Destek Programı ile bölgedeki OSB ve KSS gibi alanların altyapı sorunlarının giderilmesi, gerekli iyileştirmelerin yapılması ve firmaların ortak kullanımına yönelik altyapı ve sistemlerin oluşturulmasının hedeflendiğini söyledi. Varol, ayrıca bu yıl 750 bin TL bütçeli bir teknik destek programı ilan edilmesinin de planlandığını kaydetti.
Ahiler Kalkınma Ajansı’nm 2019’da iki mali destek programı ilan ettiğini vurgulayan Varol, KOBÎ’lerin kurumsallaşmasını ve verimliliklerinin artırılmasını destekleyen İmalat Sanayiinde Verimlilik ve Kurumsallaşma Mali Destek Programı’nın bütçesi 21 milyon TL olarak, dezavantajlı grupların sosyal hayata entegrasyonunu ve eğitimdeki hizmet kalitesinin artırılmasını destekleyen Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı’nm bütçesi ise 4 milyon TL olduğunu kaydetti. İlgili programların değerlendirme süreçlerinin halen devam ettiğini ifade eden Varol, başarılı olan projelere ilişkin sözleşme imza sürecinin Mart’ta tamamlanmasının planlandığını kaydetti. Varol, geçen yıl açılan 1.5 milyon TL bütçeli fizibilite desteği, 500 bin TL bütçeli teknik destek programının uygulama süreçlerinin de devam ettiğini vurguladı.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI
Görev alanında İsparta, Antalya ve Burdur’un bulunduğu Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA), bu yıl çıkacağı proje teklif çağrısı, güdümlü proje ve SOGEP için 65 milyon TL’lik destek bütçesi tahsis etmeyi planlıyor. BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler, bu yıl içinde büyük oranda güdümlü proje destekleri kullanılacak olup, sonuç odaklı programlarına uygun sektör ve temalarda yüksek bütçeli projelere destek verileceğini söyledi. BAKA’nm tıbbi ve aromatik bitkiler, ekoturizm ve girişimcilik alanlarındaki üç sonuç odaklı programı ile yatırım ile projelerine ağırlık verilmesinin öngörüldüğünü dile getiren Güler, programlara ilişkin şu bilgileri verdi:
“Tıbbi ve aromatik bitkiler sektöründe Bölgemizde halihazırda yetişen/üretilen ve üretilme potansiyeli yüksek olan tıbbi aromatik bitki türlerinin daha yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülmesi, ekoturizm faaliyetleri geliştirilerek Batı Akdeniz kıyı şeridine sıkışmış olan turizm faaliyetlerinin bölge genelinde yaygınlaştırılması, girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak, güçlü bir ekosistem oluşturmak ve girişimciliği geliştirmek amaçlanıyor.”
ÇUKUROVA KALKINMA AJANSI
Adana ve Mersin illerini kapsayan Çukurova Kalkınma Ajansı’nın, #-bu yıl tahsis edeceği destek bütçesi yaklaşık 45 milyon TL olacak. Çukurova Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Lutfi Altunsu bu bütçenin önemli bir bölümünün güdümlü proje gibi uzun süreli projeler kapsamında 2021 ve sonrasında kullanılmasının beklendiğini kaydetti. 2020 Çalışma Programı onay süreci henüz tamamlanmadığım dile getiren Altunsu, bu nedenle mali destek programları henüz netleşmediğini dile getirdi. Bununla birlikte 2020’de KOBl’le-re yönelik olarak Yönetim Danışmanlığı Mali Destek Programı ile Faiz Desteği Programı’nın başlatılmasının öngörüldüğünü kaydetti. 2019’da Yeni Ürün Geliştirme Mali Destek Programı kapsamında 15 milyon TL bütçe ayrıldığını dile getiren Altunsu, bu kapsamda projelerin uygulama sürecinin devam ettiğini dile getirdi.
Çukurova Kalkınma Ajansı’nın üç ana alanda SOP’ları bulunuyor. Altunsu, bu programlardan ilkini oluşturan İmalat Sanayinde Kurumsallaşma, Yenilik ve Verimlilik SOP hedefinin, Çukurova Bölgesi’nde rekabet gücü yüksek öncelikli imalat sanayi sektörlerinde Ar-Ge, yenilik, verimlilik ve dijital dönüşümün sağlanmasına yönelik ara yüzlerin oluşturulması ve desteklenmesi yoluyla bölgesel ekosistemin güçlendirilmesi, küçük vc orta ölçekli işletmeler düzeyinde katma değerli ve yenilikçi üretim kapasitesinin yükseltilmesi suretiyle bölgesel rekabet gücü ve ihracatın artırılması olduğunu söyledi. Altunsu, bu çerçevede bölgede öne çıkan ve rekabet gücüne sahip, makine-metal işleri, gıda, tekstil, kimya ve plastik gibi sektörlerin dönüşümüne katkı sağlanmasının öngörüldüğünü kaydetti.
Altunsu’nun açıklamalarına göre Adana Valiliği koordinasyonunda Güney Adana bölgesinin gelişmesine katkı sağlamak üzere 12 yürütücü kurumun yer aldığı Güney Adana Kalkınma Programı yürütülüyor. Mersin Valiliği himayesinde de Akdeniz ilçesinin dezavantajlı mahallelerinin sosyal altyapı ihtiyaçlarının giderilmesi kapsamında çalışmalar sürdürülüyor. Bu çerçevede hem Adana hem de Mersin’de dezavantajlı gruplara yönelik çalışmalar, 2020 Çalışma Programı’nın “Yerel Kalkınma Fırsatları” başlığı altında devam edecek.
