50 Markanın Franchising Koşullarını ve 2019 Yılı Hedefleri

Bayilik alarak iş kurmak şimdi daha kolay ve kazançlı. Gıda alanında kendi markanızı yaratabilir bayilik ağı kurarak şubeleşebilir büyüyebilirsiniz. Marka olarak öne çıkan firmaların bayiliği alın ve kendi işinizi kurun.

Franchise sistemiyle ilerlemek büyümenin en hızlı yollarından biri olarak ifade ediliyor. 2018 sonunda 50 milyar dolara ulaşması beklenen franchise sektörü, hali hazırda 3 bin zincir işletmenin sahip olduğu 60 bin şube sayısı ile büyümeyi sürdürüyor.

50 Markanın Franchising Koşulları

Türkiye’de gıda, franchising algısı en yüksek sektör olarak karşımıza çıkıyor.  Zincir işletmelerin yüzde 80’inin gıda olduğu ifade ediliyor. Haberimizde yiyecek ve içecek alanında faaliyet gösteren 50 markanın franchising koşullarını ve 2019 yılı hedeflerini araştırdık. Yaptığımız hesaplamalara göre bu 50 marka, 2019 yılı sonuna kadar toplam bin 69 franchise şube açacak.

Türkiye ve dünyada her geçen yıl franchise büyüyerek gelişmeye devam ediyor. Franchise sisteminin hızla gelişmesi, yeni yatırımları ve iş birliklerini de beraberinde getiriyor. Sistemin hızlı büyümesinde; sermaye tutarı, girişimcinin motivasyonu, sistemin standart olması, kabul görmüş bir marka ve kontrol mekanizması gibi unsurların etkisi büyük.

Türkiye franchise pazarı oldukça dinamik ve büyüyen bir pazar. Türkiye ekonomisinin dinamik olması, genç nüfusu, demografideki değişim, dünya pazarlarına yakınlığı gibi özellikleri pazarı hızla büyütüyor.

Bu nedenle Türkiye’de yatırım planları olan marka sayısı giderek artıyor. Türkiye piyasasında franchise sektöründe genişleyen Türk markalarının planlarında Türkiye geneline yayılmak olduğu gibi, birçoğu da dünya üzerinde yayılmak istiyor.

Özellikle de Ortadoğulu ve Avrupalı yatırımcıların Türk markalarına yakın ilgisi de her geçen yıl daha da artıyor. Rakamlar da bu büyümeyi destekler nitelikte. UFRAD’ın yaptığı araştırmaya göre, 2018 sonunda 50 milyar dolara ulaşması beklenen franchise sektörü, hali hazırda 3 bin zincir işletmenin sahip olduğu 60 bin şube sayısı ile büyümeyi sürdürüyor. Zincir sayısı ile Avrupa birincisi olan Türkiye’de franchise sektörü son 5 yılda yüzde 180 gibi rekor bir büyüme gösterdi.

Bu büyüme 200 bin kişiye yeni istihdam alanı yarattı. Şu ana kadar dışarıya açılan markaların sayısı 150’yi geçti. 700 Türk markası pusuda bekliyor, kısa süre içerisinde dünyaya açılacak. 2023 yılı itibariyle franchise sektörünün büyüklüğünün 100 milyar dolarlık hacime ulaşması bekleniyor.

YÜZDE 80’İ GIDA

Türkiye’de gıda, franchising algısı en yüksek sektör olarak karşımıza çıkıyor. Zincir işletmelerin yüzde 80’inin gıda olduğunu ifade ediliyor. Türkiye gıda franchise pazarında döner, burger, köfte, pizza, kafe öne çıkan konseptler oldu.

Ürünlerde inovasyon ve konsept değişiklikleri yapılabiliyor. Artık daha büyük alanlara sahip restoranlar görüyoruz. Büyük bahçeli kafeler, oyun bahçeli restoranlar, bunlara örnek gösterilebilir.

Yemek yemenin sosyalleşmek haline geldiği günümüzde keyifli alanlar yaratmak da yadsınamaz bir gerçek oldu. Markalar, ürün ya da verdikleri hizmet dışında konseptleri ön plana çıkar oldu.

Türkiye ve dünyada her geçen yıl franchise sisteminin büyüyerek gelişmeye devam ettiğini söyleyen Franchise Company Ortağı Aycan Helvacıoğlu, 2019 yılında 3’üncü nesil kafeler, çay, gurme burger, döner konseptlerinin yine rağbet gören sektörler olacağını vurguluyor. Bununla birlikte; doğal ve organik ürünlerin, tarımsal butiklerin trend olacağını vurgulayan Helvacıoğlu, uzun zamandır unutulan dilim pizza konseptleri ve orijinal sandviç konseptlerinin de geri geleceğine dikkat çekiyor.

FRANCHISING ALMAK İSTEYENLERE 7 TAVSİYE

1- Franchising verecek olan şirketin nasıl bir kuruluş olduğuna dikkat edin.
2– Merkez’in ve operasyonun kapasitesini, pazarlama faaliyetlerini incelemek önemli.
3- Ürün ve hizmetleri tercih ediliyor mu? Marka’ya olan ilgi nasıl? Geniş kitlelere hitap edebiliyor mu? Bu önemli soruların mutlaka cevaplanması gerekiyor.
4- Markanın doğru kurgulanmış bir franchise altyapısı yok ise ancak başındaki patron ya da genel müdür sayesinde büyüyor ve yatırım kararınızı verirken bir kez daha düşünün.
5- Markanın ne kadar zamandır franchise veriyor olduğunu, mevcut franchise işletmelerinin memnuniyetlerini, franchise bedeli ve yatırım maliyetlerinin detaylarının nasıl oluştuğunu araştırın.
6- Ne kadarlık bir işletme sermayesine ihtiyaç duyulacağı, kârlılık oranları, royalty bedelleri, ürün – hizmet satış komisyon oranlarını araştırın.
7- Genel franchise sözleşmesi şartlarının neler olduğu, fesih sebepleri gibi detaylar da franchise veren marka temsilcileriyle konuşulmalı.

FRANCHISING VERMEK İSTEYENLERE 5 TAVSİYE

1- Marka, konseptini hayata geçirmiş, kurulum, satış – pazarlama, satın alma, insan kaynakları yönetimi, finans konularında altyapısını tamamlamış olmalı.
2- Sistemini iyi kuran bir marka başarıya daha emin adımlarla yürüyor. Ürünü/ hizmeti çok iyi olmasına rağmen, markaların sistem eksikliğinden kaynaklı başarısız olduğuna şahit oluyoruz. Markaların bu konuda destek almaları çok önemli.
3- Mutlaka pazarlama stratejileri olmalı ve uygulamalılar. Franchise pazarlaması büyüme stratejisidir.
4- Franchising veren markaların piyasayı, bulundukları sektörün dinamiklerini, rakip konumlanmalarını, ulusal ve uluslararası trendleri de doğru okuyarak, kendi konumlanma stratejilerini buna uygun olarak sürekli güncellemeleri onları rekabetçi kılar.
5- Yatırımcınıza düzenli olarak eğitim verin. Sözleşme ve koşullarınızı yazılı hale getirin. Tanıtım ve reklam çalışmalarınıza ağırlık verin.

50 ŞİRKET GİRİŞİMCİ PEŞİNDE

Biz de kapak haberimizde yiyecek ve içecek alanında faaliyet gösteren 50 markanın franchising koşullarını ve 2019 yılı hedeflerini araştırdık. Yaptığımız hesaplamalara göre bu 50 marka, 2019 yılı sonuna kadar toplam bin 69 franchise şube açacak.

50 şirkete bakıldığında 2019 sonuna kadar en fazla yeni şubeyi 250 franchise şubesi olan ve 100 ilave şube ekleyecek olan Burger King açacak. Burger King’in hedefinde büyük şehirlerin dışında Doğu ve Güneydoğu illeri de var.

Yine 55 şubesi olan Etiler Marmaris Büfe, 95 yeni şube daha portföyüne ekleyerek hızlı bir büyüme sürecine girecek. Simit Sarayı, Tavuk Dünyası, Bereket Döner, Kahta Çiğkofte, Alaçatı Muhallebicisi, Yeşilçam Kahve Evi 2019 sonuna kadar 50’şer franchise verecek.

YOĞUN TALEP ALIYOR

TAB Gıda, Türkiye genelinde sahip olduğu 650’den fazla Burger King restoranının 250’sini franchising yönetimiyle işletiyor. TAB Gıda Finans ve Franchise Yatırımlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özgür Çetinkaya, “Genel olarak tüm markalarımız için yoğun talep alıyoruz.

Ancak bu konuda çok seçiciyiz. Bu yıl Burger King restoranımız için 50 franchise hedefimiz var. 2019 yılsonuna kadar toplamda 100 yeni restoran hedefimiz var” diyor. Yatırımlar Burger King için 500 bin dolar + KDV’den başlıyor. TAB Gıda’nın sub-franchisee’lere verdiği restoran işletmeciliği süresi ise Burger King için 20 yıl olarak ifade ediliyor. Her ay, net ciro üzerinden yüzde 13 royalty alınıyor.

LOKASYONLARI ÇEŞİTLENDİRDİ

Simit Sarayı, yenilenen mimari konseptiyle dünyanın 22 ülkesinde hizmet veriyor. Simit Sarayı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kavukcu, “Mağazalarımızı; AVM’ler, havalimanları, plazalar, üniversiteler, kamu kurumları, stadyumlar, fuar alanları, hastaneler, akaryakıt, metro ve tren istasyonları, toplu konut alanları ve perakende caddelerinde konumlandırarak farklı müşteri segmentlerine ulaştık” diyor.

Yurtiçi ve yurtdışındaki mağazalardan 305’i franchise mağaza olarak faaliyetini sürdürüyor. Henüz anlaşma aşamasında olan master franchise ve hedef satın almalar dışında 50 franchise mağaza açılması planlanıyor. Franchise giriş bedeli olarak yurtiçi şubelerinden 50 bin Euro, yurtdışı mağazalarından 75 bin Euro alınıyor. Bayiler için aylık ciro hedefi lokasyona göre değişkenlik gösteriyor.

AR-GE MUTFAĞI KURDU

Tavuk ağırlıklı menüleri ile 2017 yılında Türkiye’nin farklı şehirlerinde toplam 38 yeni restoran açan Tavuk Dünyası, Ağustos 2018 sonu itibarıyla ise 42 şehirde 165 noktaya ulaştı. Bunların 140’ı ise franchise şube olarak işletiliyor.

Tavuk Dünyası CEO’su Volkan Mumcu, “Menülerimizi dünyanın farklı mutfaklarından aldığımız ilham ile kendi AR-GE mutfağımızda, baş şefimizin liderliğinde, özgün marinasyon yöntemi ile 12-14 saat boyunca marine ediyor ve dünya lezzetlerini taşıyan gizli reçetelerle hazırlıyoruz” diyor.

Başlangıç bedeli olarak 50 bin Euro + KDV alınıyor. Tavuk Dünyası’nın bir restoranı için ortalama yatırım maliyeti 600 bin ile 800 bin TL dolaylarında gerçekleşiyor. Royalty fee ve reklam katkı bedeli olarak yüzde 5 ciro primi alınıyor.

ÖZHAN EREM MEDYAFORS FUARCILIK YKB
‘HAZIR YEMEK KONSEPTLERİ YÜKSELİŞTE”

“2018 planlamamızda, birçok sektörle birlikte ivme kazanan sistemin yeni akım oyuncularını da bu yıl ‘Bayim Olur musun Franchising Fuarı’nda bir araya getirerek yatırımcının fuardan maksimum fayda sağlamasını, markanın hedeflediği yatırımcıya ulaşmasını hedefliyoruz. Türkiye’de franchising pazarı tam anlamıyla büyüme rekoru kırıyor. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de gıda markalarına yatırımcının ilgisi büyük.

Dışarıda yeme-içme sektörünün gelişmesi birçok markayı da Türkiye’nin dört bir yanına ulaştırdı. Franchise veren gıda firmaları için de rekabet son derece yüksek olduğu için yenilikler yapılması kaçınılmaz hale geliyor. Kimileri hizmet kapsamlarını genişletiyor, kimileri ihtiyaçları karşılamaya yönelik yeni ürünler piyasa sürüyor; kimileri ise mevcut hizmetlerine yenilik katıyorlar.

Son yıllarda gıda sektöründe fast food’a alternatif olarak restoran zincirlerinin hızlı ve hazır yemek konseptleri ön plana çıkıyor. Konseptli gıda-restoran markalarının artması hem tüketiciye farklı deneyimler sunuyor hem de alternatiflerini çoğaltmış oluyor. Ayrıca belirtmeliyim ki kahve zincirleri ve yeni kafe konseptleri de inanılmaz bir hızla büyüyor. Kafeler, kafe zincirleri son iki yıldır franchise sektörünün yükselen yıldızı oldular.”

DÖNERE İLGİ BÜYÜK

Gıda franchise dünyasında ilginin yüksek olduğu alanlardan biri de döner restoranlar. Kasap Döner, Bereket Döner gibi şirketler büyümelerini devam ettiriyor. Toplam 58 şubeye ulaşan Kasap Döner, 2019 yılında 25 adet daha şube açmayı planlıyor. Ağırlıklı olarak şubelerin bulunmadığı Anadolu kentlerine yatırım yapılması planlanıyor.

150 bin TL franchise giriş bedelinin alındığı Kasap Döner şubeleri için metrekaresi ve özelliklerine göre 400 bin ile 600 bin TL yatırım yapılması gerekiyor. Şubeler için aylık ortalama 200 bin TL ve üstü ciro hedefleniyor.

Kasap Döner’in ortaklarından Emrah Sarıtaş, franchise şube işlemlerinde kadın girişimcileri pozitif ayrımcılık yaptıklarını, yine eğitim verdikleri kadın döner ustalarını restoranlarında çalıştırdıklarını ifade ediyor.

5 FARKLI KONSEPT

Bereket Döner, express, restoran, durak, paket servis ve Since 1988 olmak üzere beş ayrı konseptte franchising modeli sunuyor. 125 şube ile faaliyet gösteren Bereket Döner’in 2019 franchise şube hedefi ise 50. Konsepte göre yatırım bedeli ise 70 bin ile 725 bin TL arasında değişiyor. Royalty bedeli talep etmeyen markanın, kira tutarına ve restoran büyüklüğüne göre aylık hedefi 30 bin TL’den başlıyor.

AKADEMİ KURDU

Little Caesars Pizza’nın beş kıtada 23 ülkede 6 binin üzerinde restoranı bulunuyor. Franchise başvuruları değerlendirilirken, girişimcilerde sektör tecrübesi aranmıyor. Sezar Akademi’de yaklaşık 4-6 hafta süren bir eğitim programı bulunuyor.

Bu eğitimler ile franchise adayları bir Little Caesars şubesini işletmek için gerekli bilgi ve birikime sahip oluyor, teorik ve pratik olarak sektörün tüm bilgileri aktarılıyor.

Little Caesars Türkiye Genel Müdürü Banu Güney Arıduru, “Çelebi Holding çatısı altında Türkiye genelinde 90 restoranı ile hizmet veren Little Caesars Pizza; 9 yıldır üst üste Amerika’nın en çok tercih edilen 1 numaralı markası seçiliyor. 2007-2015 yılları arasında Sandelman & Associates tarafından düzenlenen anketlerde Amerika’daki hızlı servis restoranları arasında ‘Ödenen paranın karşılığını en iyi veren zincir’ seçildi” diyor.

EFRAH CEYHAN ATACAN FRANCHISE COMPANY ORTAĞI
“AHİLİK GELENEĞİYLE ÖRTÜŞÜYOR”

“Franchising aslında bir işbirliği modeli, bu yönüyle değerlendirildiğinde, ahilik geleneğiyle ticaret yapagelmiş Türk insanının iş yapma modeliyle örtüşüyor. Çünkü franchising kendi işinizi başka girişimcilerle el birliğiyle yapmak, hep birlikte üretmek hep birlikte kazanmak demek.

Ancak tabi bu işbirliğinin temellerinin sağlam olması, doğru şekilde kurgulanarak, hem franchise vereni hem de franchise alanı tatmin etmesi, kalıcı işbirliğinin en önemli parçası. Markaların franchise olabilmesi için olmazsa olmaz şartlardan birincisi; denenmiş, test edilmiş ve başarısını ispatlamış olması.”

BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr