Girişimciler Hatayı Kabul Edip Özür Dilemeyi Bilmeli
Girişimcilerin başarılı olma yolunda benimseyeceği en önemli konulardan biri hatayı kabul edip özür dilemeyi bilmek. Bunu Airbnb örneğinde de görüyoruz. Airbnb, yaşanan sorunlar karşısında beklemek yerine proaktif davranmayı şirket kültürü haline getirdi.
Özür dilemekten korkmayın
İnsanların seyahatlerinde konaklayacak yer bulmasını ve mekan sahiplerinin de aracısız kiralama yapmasını sağlayan web uygulaması Airbnb, son yılların en popüler şirketi. Bir zamanlar hiçbir yatırımcının sıcak bakmadığı bir girişimken 9 yıl gibi kısa bir süre içinde konaklama sektörünü ‘yıkıcı’bir şekilde değiştiren bir girişim haline gelip 30 milyar dolar piyasa değerine ulaştı. Airbnb bu piyasa değeriyle Hilton’u geride bırakmış, en yakın rakibi olan Marriott ile de arayı iyice kapatmış oluyor. Ama onlar da bu başarıyı kolay yakalamadı.
RİSK ALMAK ÖNEMLİ
Airbnb şirketinin CEO’su Brian Chesky, The New YorkTimes’a verdiği röportajda nasıl bir girişimci olduğunu şöyle anlatıyor:
“Okulu bitirdikten sonra bir ayakkabı şirketinde tasarımcı olarak çalışmaya başladım. Ileriki dönemlerde bu işin benim için uygun olmadığına karar verdim ve bıraktım. Daha sonra birkaç küçük şirkette birkaç projenin içinde bulundum ve bir süre sonra neden kendi işimi kendim yapmayayım dedim. Yapmam gereken tek şey onların aldığı gibi risk almaktı.”
Bu fikrin San Francisco’da uluslararası bir fuarın olduğu dönemlerde akıllarına geldiğini dile getiren Brian Chesky, sözlerine şöyle devam ediyor:
“Bütün oteller dolmuştu ve biz evimizi değerlendirdik. Birkaç şişme yatak aldık. Şişme yatak ve kahvaltı konseptiyle başladık. O zamanlar bu bizim için kiramızı çıkarmak için yaptığımız bir iş deneyimiydi. Benim girişimcilere her zaman söylediğim bir şey var: Önce kendi problemlerinizi çözün sonra insanların sorunlarını… Biz kiralamayı bilmiyorduk ve insanlarla tanışmaya karar verdik. Böylece hikayemiz başlamış oldu.”
“HATANIZI KABUL EDİN”
Yazar Leigh Gallager, Airbnb hakkında yazdığı şirket öyküsünü anlattığı kitabında yıllar önce yaşanan bir sorunun sonra nasıl bir kural değişikliğine dönüştüğünü ise şöyle anlatıyor:
“2011 yılında Airbnb üyelerinden biri, evini kiraladıktan sonra teslim aldığında karşılaştığı manzara onu şok etmişti. Ev, adeta yerle bir edilmişti. Airbnb ise bu kriz karşısında acemice bir yanıt vermiş ve daha sonra eleştiriler iyice artınca sessiz kalmayı tercih etmişti. Ardından kuruculardan Brian Chesky, ön plana çıkmış ve özür dilemişti. Yaşadıkları bu deneyim, Airbnb kurucularına sorumluluk almanın ve içgüdülerine güvenmenin ne kadar önemli olduğunu öğretmiş. Artık yaşanan sorunlar karşısında beklemek yerine proaktif davranmak onlar için bir şirket kültürü haline gelmiş. Örneğin geçtiğimiz yıl Airbnb’de ayrımcı bazı yaklaşımlar kendini göstermeye başladığında, şirket yöneticileri hemen harekete geçip bir dizi kural değişikliği yapmış. Buradan çıkarılması gereken en önemli ders şu: Krizlere açık olun ve özür dilemekten veya hatalarınızı kabul etmekten korkmayın.”
“HATALARDAN ÇOK ŞEY ÖĞRENDİK”
100’DEN FAZLA ŞİRKET KURDU
Ünlü yatırımcı Bili Gross, yaptığı TED konuşmasında, “Genç şirketler, bu kadar mükemmel ise neden birçoğu başarısız oluyor? Benim yanıt bulmak istediğim konu bu. Onların başarısını gerçekten ne etkiliyor?” sorusuyla başlayan bir konuşma yaptı. Bili Gross, başarısızlıktan çok şey öğrendiğini söyleyerek şöyle konuştu:
“12 yaşından beri iş kuruyorum; ortaokuldayken otobüs durağında şeker satma işine, lisede güneş enerjisi sistemi yapımı, üniversitedeyken de hoparlör işine girişmiştim. Üniversiteden mezun olunca yazılım şirketine başladım ve 20 yıl önce Idealab’ı kurdum. Son 20 yılda birçok başarı ve başarısızlıkla birlikte 100’den fazla şirket kurduk. Bu başarısızlıklardan çok şey öğrendik. Bu yüzden nelerin birçok şirketi başarıya veya başarısızlığa götürdüğüne dikkat etmeye çalıştım.”
DEĞİŞEN DÜŞÜNCELER
Dikkat ettiği ilk konunun fikir olduğunu belirten Bili Gross, önceleri fikrin her şey olduğunu düşünüyormuş. Gross, “Şirketime Idealab (fikir laboratuvarı) adını vermemden anlayabilirsiniz. İlk fikir gelince ‘İşte bu’ denilen ana tapıyorum. Ancak zamanla takım, yürütme ve uyum yeteneğinin fikirden çok daha önemli olabileceğini kavradım” diyerek düşüncesinin nasıl değiştiğini ortaya koyuyor.
Webvan, Kozmo, Pets.com, Flooz and Friendster gibi şirketlerin çok sayıda fon çekmesine rağmen başarısız olduğunu ifade eden Gross, çıkarımlarını şöyle sıralıyor:
“Gerçekten hangi faktörlerin şirketleri başarı ve başarısızlığa sürüklediğini bulmaya çalıştım ve sonuç beni çok şaşırttı. Birinci sebep zamanlamaydı. Zaman, başarı ve başarısızlık arasında yüzde 42 fark yaratıyordu. Takım ve yönetim ikinci sırada geliyordu ve fikir, farklılık ve özgünlük, üçüncü sırada yer alıyordu.”
BAŞARIYA GÖTÜREN “BAŞARISIZLIK” HİKAYELERİ
ÖNEMLİ BİR DENEYİM
Genelde iş dünyasının buluştuğu konferanslarda başarı hikayeleri paylaşılırken son yıllarda yaşanan başarısızlıkların da önemli bir deneyim olduğunun farkına varıldı. Bu nedenle geçmiş dönemlerde yapılan hatalar ve başarısızlıklar da artık konuşuluyor. Bu kapsamda bir zirve de geçen ay yapıldı. “Başarısız olmaktan korkmayın” sloganı altında geçen ekim ayında 750 gencin yanı sıra iş dünyasının önemli isimleri ve sivil toplum yöneticileri İstanbul’da bir araya geldi. İstanbul Gençlik Platformu tarafından düzenlenen 2. Başarısızlık Zirvesi’nde buluşan isimler, başarılı olmak için başarısızlık hikayelerini birbiriyle paylaştı.
“DÜNYA BÖYLE DÖNMÜYOR”
Konuşmacılardan biri olan Doğan TV Holding insan Kaynakları Grup Başkanı Yasemin Merih Alparslan,
“Artık iş atımlarında başarı hikayelerinin yanında mutlaka başarısızlık hikayeleri de konuşuluyor” dedi.
MEF Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Erkut, konuşmasında başarıda başarısızlık deneyiminin önemine dikkat çekti. Erkunt, sözlerine şöyle devam etti:
“Gördüğümüz bütün büyük etkinliklerde insanlar başarı hikayesi anlatıyor. Bunu izleyen gençler de zannediyorlar ki bu insanlar böyle gökten zembille indi, hayatları boyunca hep başarılı oldular, başarıdan başarıya koştular. Ondan sonra kendileri başarısız oldukları zaman da moralleri bozuluyor. Halbuki dünya böyle dönmüyor. Her başarılı insanın arkasında onlarca belki yüzlerce başarısızlık var.”
KİTAP ÖNERİLERİ…
Başarısızlıktan öğrenilen derslerin anlatıldığı kitaplar, gelecek nesiller ve özellikle girişimciler açısından ilham verici oluyor. Bu nedenle başarısızlık konusunda yazılmış üç kitabı tavsiye edeceğim.
1. Why Success Always Starts with Failure (Neden başarı her zaman başarısızlıkla başlar)- Tim Harford
2. How to Fail at Almost Everything and Stili Win Big: Kind of the Story of My Life (Neredeyse her şeyde nasıl başarısız olunur ve hala büyük kazanılır: Benim hayatımın kısa hikayesi) Scott Adams
3. Mindset: The New Psychology of Success (Anlayış: Başarının yeni psikolojisi) Carol S. Dweck
Gözde YENİOVA
