KOSGEB’ten 1.5 milyar TL hibe

KOSGEB, KOBileri ve girişimcileri desteklemeye devam ediyor. Kurum, cari açığa ilaç olmak üzere ”Stratejik Ürün Destek Programı”nı hayata geçirmeye hazırlanıyor. 2018 yılında kurum toplam 1.7 milyar TL destek dagitacak…

KÜÇÜK ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), 2018 yılında KOBİ’lere ve girişimcilere 1.7 milyar TL destek kullandıracak.

700 milyon TL’si kredi faiz destek olmak üzere destek bütçesinin 1.5 milyar TL’sini hibe paketi oluşturacak. KOBÎ ve girişimcilere kullandırdıkları desteklerde “erken ödeme” uygulaması başlatan KOSGEB, işletmelerde çarkların dönmesini sağlamak için yeni destek mekanizmalarını da art arta hayata geçirecek.

Geçen ay Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan KOBÎ ayağını devraldığı Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’m uygulamaya sokan KOSGEB, önümüzdeki günlerde Stratejik Ürün Destek Programı’m açıklayacak. Cari açığın azaltılması hedefiyle geliştirilen yeni destek programıyla ithalatı fazla olan ürünlerin Türkiye’de üretilmesi sağlanacak.

Son yıllarda toplam destek tutarı ve KOBİ başına ortalama destek tutarı her geçen yıl artan KOSGEB de KOBİ’ler ve yeni girişimcilere yönelik destekleme faaliyetlerine devam ediyor. KOSGEB Başkanı Prof. Dr. Cevahir Uzkurt, Para Dergisi’ne 2018 yılı destek bütçesi ve yeni destek programlan hakkında açıklamalarda bulundu.

700 MİLYON TL KREDİ FAİZ DESTEĞİ

Esnaf ve sanatkarların çoğunluğunu oluşturduğu KOBİ’ler çalışan sayısı bakımından toplam girişimlerin yüzde 99.8’ini. istihdamın yüzde 73.5’ini, katma değerin yüzde 53.5’ini, yatırımların yüzde 55’ini ve ihracatın yüzde 55.1’ini oluşturuyor. KOBÎ’lerin küreselleşmeden kaynaklanan yüksek rekabete ayak uydurma, yetkin insan gücü ve yeterli sermayeye sahip olma, yenilikçi projeler üretme, ortak iş ve proje geliştirme gibi hususlarda güçlendirilmesine ve girişimcilik yeteneklerinin ve girişimci sayısının artırılmasına olan ihtiyaç devam ediyor.

2018 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı’na göre KOSGEB destek bütçesinin toplam 1.7 milyar TL olduğunu söyleyen KOSGEB Başkam Uzkurt, bu tutarın 700 milyon TL’sinin kredi faiz desteği olmak üzere toplam 1.5 milyar TL’sinin geri ödemesiz destek olarak kullandırılacağını aktardı. Uzkurt, destek bütçesinin 200 milyon TL’sinin ise geri ödemeli desteklerden oluştuğunu belirtti.

KOSGEB’in 2017 yılı destek ödeneğinin toplam 1.7 milyar TL’ye ulaştığını kaydeden Başkan Uzkurt, bu tutarın 771 milyon TL’sinin geri ödemesiz desteklerden, 191 milyon TL’sinin geri ödemeli desteklerden ve 800 milyon TL’sinin ise kredi faiz desteğinden oluştuğunu dile getirdi.

2017 yılı bütçesi başlangıç ödeneğine göre KOSGEB’e bu yıl için aktarılması öngörülen destek bütçesi büyüklüğü 1 milyar 63.2 milyon TL, kredi faiz desteği bütçesi ise 100.3 milyon TL olarak belirlenmişti.

23 Ekim itibarıyla KOSGEB, KOBİ ve girişimcilere hibe destek bütçesinin yüzde 81’ine denk gelen 623 milyon TL’lik hibe desteği sağladı. Geri ödemeli destek bütçesinin de yüzde 55’i kullandırılmış olup, bu tutar 105 milyon TL’ye karşılık geldi. Kredi Faiz Desteğinin ise yüzde 91’ine karşılık gelen 726 milyon TL’lik ödenek kullanıldı.

47 BİN FİRMA YARARLANDI

KOSGEB Başkam Uzkurt, 2017 yılı destek gerçekleşmelerine bakıldığında yaklaşık 47 bin firmaya 728 milyon TL civarında destek sağlandığım açıkladı. Program düzeyinde ise ilk sırayı 339 milyon TL ile Girişimcilik Destek Programı’mn aldığını dile getiren Uzkurt, “Bu programı 212 milyon TL ile Genel Destek Programı takip ediyor. 123 milyon TL ile KOBÎGEL-KOBI Gelişim Destek Programı ve 45 milyon TL ile Ar-Ge, Inovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı ise sırasıyla en çok rağbet gören diğer destek programları arasında yer alıyor” diye konuştu.

KOSGEB Başkanı Uzkurt, yeni destek modelleri üzerinde çalışmaların yoğun bir tempoda sürdürüldüğünü açıkladı. Bu çerçevede ekim ayında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan KOBİ ayağını devraldıkları Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’mn (Teknoyatırım) yürürlüğe girdiğini söyleyen Uzkurt, başvuruların alınmasıyla ve değerlendirme sürecinin akabinde 2018 yılında orta yüksek ve yüksek teknoloji üreteç KOBİ’lere yatırımları için ilk ödemelerin yapılacağını belirtti.

10 DESTEK PROGRAMI YÜRÜTÜLÜYOR

Çalışmalarını sürdürdükleri “Stratejik Ürün Destek Programı” mevzuat çalışmalarında da önemli yol kat ettiklerini açıklayan Uzkurt, kasım ayında tanıtımın yapılmasıyla birlikte çağrıya çıkarak, destek programını yürürlüğe koyacaklarını söyledi. Uzkurt, KOBİ’lerin büyük işletmelerle ortak hareket etme kabiliyetinin de geliştirileceği bu program kapsamında cari açığın azaltılması hedefiyle ithalatı yüksek ürünlerin Türkiye’de üretilmesinin sağlanacağını kaydetti.

KOSGEB, Tematik Destek Programının yürürlükten kaldırılmasının ardından uygulamada 10 destek programı yürütüyor. Stratejik Ürün Destek Programı’yla destek sayısının önümüzdeki günlerde ll’e çıkması bekleniyor.

KOSGEB’in ses getiren son uygulamalarından biri de KOSGEB desteklerinde erken ödeme dönemine geçilmesi olmuştu. KOSGEB, ön ödeme oranım, desteklemeye esas tutarın yüzde 50’sini geçmeyecek şekilde her destek programının kendi özelinde düzenleyecek. Erken ödemeyle, özkaynağı olmayan KO-Bî’lere, erken ödemeleri projelerine başlangıç sermayesi yapmasının yolunu açacak.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, her fırsatta Ar-Ge, inovasyon, tasarım ve marka ile büyümek isteyen KOBİ’leri, bu destek programlarından faydalanmaya davet ediyor. Özlü yaptığı bir açıklamada “Tüm bu programlardan beklentimiz, verdiğimiz desteklerin ülkemize katma değer oluşturması, rekabet gücümüzü artırması ve yüksek teknolojili ürünlere dönüşmesidir. Bizler, KOBİ’lerin Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerinin yüksek teknoloji alanlarında yoğunlaşmasını istiyoruz” ifadelerini kullanmıştı.

“YERLİ VE MİLLİ ÜRÜNE DESTEK”

Başbakan Binali Yıldırım, yeni hayata geçirilecek Stratejik Ürün Destek Programı ile yerli ve milli ürünlerin destekleneceğini vurgulayarak, yerli katkısı ne kadar fazlaysa patentiyle, mülki fikri haklarıyla tamamen milli bir ürün varsa, bunlara ayrı bir destek programının hayata geçirileceğini ifade etti. KOBÎ’lerin ithal ettikleri ürünleri ürettikleri halinde, bu ürünleri geliştirmek suretiyle yerlilik, millilik oranını artırmaları durumunda bu destekten faydalanabileceklerini belirten Yıldırım, Stratejik Ürün Destek Pıogramı’na müracaatların da 15 gün sonra alınmaya başlanacağını ifade etti. Başvuruları alınmaya başlanan Teknoyatırım Destek Programı ile de açıklamalarda bulunan Binali Yıldırım, amaçlarının katma değeri yüksek ürünlere KOBİ’leri yöneltmek olduğunu kaydetti. Yıldırım, her bir KOBİ için 5 milyon TL olan destek tutarının özel bir ürün olması halinde iki katma kadar da çıkabileceğine dikkat çekti. Yıldırım konuşmasında KOBİ Gelişim Destek Programı çerçevesinde şu ana kadar 8 bin 355 başvuru aldıklarını, değerlendirmeler sonrasında başvuruların kısa sürede sonuçlandırılarak 500 milyon TL desteğin KOBİ’lere kullandırılacağını söyledi.

TEKNOLOJİK ÜRÜN YATIRIMI

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı ile öncelikli teknoloji alanlarında yer alan Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri sonuca ortaya çıkan yeni ürün veya ürünleri ticarileştirmek, ülke ekonomisine katma değer oluşturmak, uluslararası pazarlarda yer alarak teknolojik ürün ihracatını artırmak için işletmelerin yapacakları teknolojik ürün yatırımlarının desteklenmesi amaçlanıyor. KOBİ Teknoyatırım Destek Programı’nda destek üst limiti 5 milyon TL olacak. Başkanlık, kalkınma planları, hükümet programları ve yıllık programlarda belirlenen hedefler ile stratejik dokümanlardaki öncelikler doğrultusunda; bölgesel, sektörel ve ölçeksel kriterler ile teknoloji düzeyi ve özel hedef gruplarını dikkate alarak iki katını geçmemek üzere destek üst limitini artırabilecek.

Destek oranları mikro işletmeler için yüzde 70 hibe, yüzde 30 geri ödemeli; küçük orta ölçekli işletmeler için yüzde 60 hibe, yüzde 40 geri ödemeli olarak uygulanacak.

İşletmeler desteklenmesi ön görülen tutarın yüzde 25’i kadar erken ödeme alabilecek. Program çağrı esaslı olmayıp yıl içerinde sürekli olacak. Yatırım projesinin süresi en çok 36 ay olup, kurul kararı ile altı aya kadar ek süre verilebilecek. Yatırım sonrası destek süresi ise bir yıl olacak. Destek kapsamında istenen teminat mektubu giderleri de yüzde 100 oranında desteklenecek.

PROJELER BELİRLENECEK

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı’nda orta yüksek ve ileri teknoloji alanları ile makro politikalar kapsamında belirlenecek alanlar öncelikli olacak. Örneğin hasta izleme sistemlerinden bilgisayar ve tomografi cihazlarına, güneş fotovoltaik modüllerinden tarım makina-larma kadar geniş bir çerçevede öncelikli alanlar belirlenecek.

Programa başvuru yapmak isteyen işletmeler, KOBİ’lerin Kosgeb.gov.tr adresinden KOBİ girişim tıklayarak veri tabanına kayıt yaptırmalarının ardından KOBİ beyannamesini doldurmaları gerekecek. Onaylı güncel KOBİ beyannameleri bulunması durumunda başvuru formunu doldurarak başvurularım tamamlamaları gerekecek. KOSGEB müdürlüklerinde yapılacak ön değerlendirmenin ardından Kurul değerlendirmesi yapılarak desteklenecek yatırım projeleri belirlenecek. KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’nm uygulanması çerçevesinde paydaş kurum ve kuruluşlarla imzalanan çerçeve işbirliği protokolleri ile gerek kurul üyelerinin belirlenmesinde gerekse destek programının etkin şekilde tanıtımının yapılarak işbirliği yaptıkları KOBİ’lere bilgi sağlanması açısından önemli bir adım atılacak.

Hatırlanacağı üzere geçen ay KOSGEB, teknolojik ürünlerin Türkiye’de imalatı için dört ayrı kuruluş ile protokol imzalamıştı. Tarafların yetki, deneyim ve kaynaklarını kullanarak ortaklaşa gerçekleştirebilecekleri çalışmaların kapsamını belirleyen protokoller ile KOBİ’ler arasında destek programına yönelik farkmda-lığın arttırılması hususunda gerekli çalışmaların yapılması, teknik ve mali analizlerin yapılmasına yönelik işbirliği çalışmalarının yürütülmeyi hedefleniyor.

KADIN VE GENÇLERE ÖNCELİK

Girişimciliğin geliştirilmesi amacıyla KOSGEB tarafından 30 Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) ile 17 İş Geliştirme Merke^i’nde (İŞGEM) başlangıç aşamasındaki girişimciler desteklendi. Ayrıca girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve tabana yayılması amacıyla KOSGEB ile YÖK arasında yapılan protokol çerçevesinde 139 üniversitede girişimcilik dersleri verilmeye başlandı.

KOSGEB Destek Programları Yönetmeliği kapsamında sağlanan Yeni Girişimci Desteği’nden faydalanan işletmelere yönelik yerinde yapılan izlemelerde 2017 yılı ekim ayı itibarıyla 13 bin 718 işletmenin 11 bin 598’i açık iken 2 bin 120’sinin kapalı olduğu tespit edildi.

Geçen hafta Resmi Gazete’de yayımlanan 2018 Yılı Programı’nda girişimcilik ve KOBİ desteklerinin sağlanmasında yenilik, verimlilik ve istihdam artışı, büyüme, ortak iş yapma gibi ölçütlerin yanı sıra kadın, genç girişimcilik ve sosyal girişimciliğe öncelik verileceği vurgulandı. Programa göre verimliliğini artıran KOBİ’lere desteklere ulaşmada avantaj sağlanacak. Girişimci Bilgi Sistemi temelli olarak KOBİ’lerin verimliliklerini ölçme ve belgelendirmeye yönelik bir sistem geliştirilecek. Yüksek verimliliğe sahip olduğu belirlenen KOBİ’lerin desteklere öncelikli ve avantajlı ulaşımını sağlayacak mevzuat düzenlemeleri yapılacak. Ayrıca KOBİ desteklerinde yenilikçi, hızlı büyüyen ve hızlı büyüme potansiyeline sahip olanlara öncelik verilecek.

İşletmelerin finansmana erişimi kolaylaştırılacak. Yenilikçi finansman imkanları geliştirilecek ve teknoloji tabanlı girişimciler desteklenecek. Yenilikçi girişimciliği desteklemek amacıyla iş geliştirme, kuluçka ve hızlandırıcı gibi merkezlerin sayısı ve etkinliği artırılacak.

Haşan Ali CESUR / Anadolu Aslanları ve İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı
”Üretmek yetmez, pazarlamak da gerekir”

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan eylül ayı ihracat rakamlarına baktığımızda dış ticaret açığının yüzde 85 artışla 8 milyar 135 milyon dolara kadar yükseldiğini görüyoruz. Bu rakam doğal olarak bizleri bazı arayışların içine sokuyor. Bu arayışların başında da katma değerli ve yüksek teknolojiye sahip ürünlerin bir marka olarak Türkiye’de üretilmesi gerçeği. Bu bağlamda KOSGEB’in cari açığa neden olan ürünler konusunda bir liste belirlemesi ve bu stratejik ürünlerin Türk markası adı altında üretilmesi gayet yerinde bir karar. Bu alanda verilen destekler elbette önemli fakat Ar-Ge çalışmaları ile ön plana çıkan AB devletleri ve Uzakdoğu ülkelerine baktığımızda bu konuda daha büyük bütçelerle yol almamız gerektiğini görüyoruz. Yine özellikle belirtmeliyiz ki, stratejik ürünlerin Türk markası adı altında üretilebilmesi için özel sektörün de devreye girip bu alanda yatırımlar yapması gerekiyor. ASKON olarak biz cari açığın dengelenmesi yönünde bu destekleri son derece yerinde buluyoruz. Bu konuda ayrıca üretmenin yeterli olmadığını, pazarlama konusunda ciddi çalışmaların yapılması gerektiğine inanıyoruz. Orta ve uzun vadede bu destekler çözüm getirir mi? Bunu da verilen desteklerin ne derece ekonomiye katkı sağladığını ölçtüğümüzde ortaya koyabiliriz. Ama yine de sorunları belirleyip, çözüm için yöntemler üretmek her zaman sorunların ortadan kalkmasına vesile olur.

Doç. Dr. Gürer BUDAK / Nanobiomed Danışmanlık Ar-Ge Kurucu Direktörü
”Türkiye’nin ihtiyaçlarına göre projeler şekill@ndîrileeek”

Destek bütçesinin teknoyatırım gibi ileri teknoloji ürünlerine, katma değer oluşturan, ithal ikamesi olan ürünlere yönlendireceği destek programlarına ağırlık verilecek olmasının, hedeflenen olumlu sonuçları vermede yeterli olacağını düşünüyorum. Dünyanın en büyük bin inovasyon firmasının 2017 yılında Ar-Ge’ye ayıracağı kaynak 702 milyar dolar.

Böyle bir karşılaştırma yapıldığında, rakamlar çok düşük. Ancak Türkiye’nin bir şekilde bir yerden başlaması gerekiyor. Geçmişte herhangi bir KOBİ ya da araştırmacı, kendi planladığı araştırma ile KOSGEB’e başvurup, desteği alıyordu.

Şimdi projeler biraz daha ayrıştırıldı. Ülkenin ihtiyaçlarına göre projeler desteklenecek. Bu anlamda rakamlar küçük olsa bile seçilecek doğru projelerle çok iyi sonuçlar alınabileceğine inanıyorum.

Teknoyatırım Destek Programı, KOSGEB’e geçtikten sonra fonksiyonel hale geldi. Hem ön ödeme veriliyor olması hem geçmişte yapılan projeler sonucunda ortaya çıkan Ar-Ge süreçlerine referans verdiği için Ar-Ge yatırımlarının ürüne dönüştürülmesi ve katma değer oluşturulması açısından çok faydalı sonuçlar vereceğine inanıyorum. Stratejik Ürün Destek Programı da Türkiye’de önemli bir ihtiyacı karşılayacak. Ne yaparsanız yapın ithal ikamesi ürünleri Türkiye’de üretemezseniz bütçe açığınızı kapatmanız mümkün değil. 2023’te 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşmak ve cari açığı kapatmak için bu gerekli. Bu domates, pamuk ya da benzeri ürünlerle olmaz. Yurtdışına verdiğimiz dövizi ülkede bırakacak, hatta Türkiye’ye tam tersi katma değer ve döviz kazandıracak ürünleri Türkiye’de üretip, ihraç edebilmemiz lazım. Yeni programın bu hedefe ulaşmada katkı vereceğini düşünüyorum.

Hilal ÜNAL TÜRKAN / Gökser Makina Genel Müdür Yardımcısı
“Tam zamanında alınmış doğru karar”

KOSGEB’in yeni destekleri, Türkiye’nin ihtiyacı olan destek programları. Tam zamanında, çok doğru alınmış kararlar. KOSGEB’in 2018 yılı destek bütçesinin büyüklüğü uygun görünüyor. Ancak bütçenin büyüklüğü kadar, KOBİ’lere verilen sözlerin tutulması da önemli. Ödeme programının aksamaması, programın doğru işlemesi büyük önem taşıyor. Ar-Ge projeleri yapıldıktan sonra sanayiye geçilmesi, Ar-Ge’nin ürüne dönüşerek özellikle ihracat kısmında fayda sağlaması hem firmalara hem de ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor. Sadece Ar-Ge’yi yapıp bırakmak değil, Ar-Ge sonucu ürünün yurtdışında pazarlanması ve yurtiçinde kullanılması noktasında destekler bu açıdan çok önemli. KOBİ’ler olarak biz burada ayrıca tüm bürokratlarca yerli ürün kullanımına dair bir bilincin farkına varılmasını da bekliyoruz.

Desteklerden yararlanabilmek için…

KOSGEB’den destek alabilmek için öncelikle destek alacak işletmenin, “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” tanımına uygun olması gerekiyor, Buna göre, 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40 milyon TL’yi aşmayan işletmeler KOBİ statüsünde sayılıyor. KOBİ statüsündeki işletmenin KOSGEB’den destek alabilmesi için ayrıca “KOSGEB Tarafından Verilecek Hizmetler ve Desteklerden Yararlanacak Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere İlişkin Sektörel ve Bölgesel Önceliklerin Belirlenmesi Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı”nda sayılan sektörlerden birinde faaliyet göstermesi gerekiyor.

Bu liste imalat sanayinden madencilik ve taşocakçılığına, inşaattan toptan perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımına, bilgi ve iletişimden konaklama ve yiyecek hizmet faaliyetlerine, ulaştırma ve depolamadan, finans ve sigortaya, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımına kadar uzuyor. Bu iki kriteri yerine getiren işletmeler yasal statüsü ne olursa olsun KOSGEB’den destek alabiliyor. Tabii ki her destek programının kendine göre şartlarını yerine getirmek şartıyla… ilk adım olarak işletmelerin KOSGEB’in kurumsal internet sitesinden başvuru yaparak veri tabanına kayıt yaptırmaları, işletmelerin KOBİ vasfı taşıyıp taşımadığının tespiti için KOBİ beyannamesi doldurulması gerekiyor. Sonraki işlemler ise 81 ilin tamamında yer alan KOSGEB Hizmet Merkezleri’nde, her işletmeyle ilgili işlemleri yürütecek ve birebir hizmet verecek KOBİ uzmanlarınca gerçekleştiriliyor.

HÜLYA GENÇSERTKAYA