Franchise sektöründe kadınlar atağa kalktı
Son yıllarda franchise ile büyüyen pek çok marka kadın girişimcilerden de talep almaya başladı» Markaların kadınlara ait şube sayıları artarken, bunların başarılı şubeler araşma girmeleri de dikkat çekiyor. Kadmlar ağırlıklı olarak gıda sektörüne yatırım yapıyor,, KOSGEB’in kendi işyerini açmak isteyen kadmlara sunduğu hibe imkanının, kadın girişimci sayısını daha da artırması bekleniyor.
Ulusal Franchising Demeği (UFRAD) verilerine göre, bugün Türkiye’de zincir işletmelerin sayısı bin 850 civarında. Zincirlere bağlı şube sayısı ise 50 bini geçti. Bu işletmelerin bin 500’ü franchise veya bayilik vererek büyüyor. Geçmiş yıllarda bu zincir işletmelerin franchise ya da bayiliklerini daha çok erkekler alırken, artık kadınlar da franchise sistemiyle patron olmayı tercih ediyor. Öyle ki bazı markalar sadece kadınlara franchise vererek büyüyor. Bazı markalar da kadın girişimcilere farklı avantajlar sunuyor.
Kadın franchise iş ortağı bulunan marka yöneticileri, kadınların yönetimindeki şubelerin başarı sıralamalarında üstlerde olduğunu da söylüyor. Öyle ki başarısıyla dünyada birinci olan girişimci kadın hikayeleri de oluşmaya başladı. Kadınların franchise ile büyüyen zincir işletmelere başvuru sayısı ise gün geçtikçe artıyor.
YEME İÇME FAVORİ
2004 yılında yüzde 4,5 olan kadın girişimci oranı bugün yüzde 8’e çıkmış durumda. Kadın girişimciler sayı olarak ise 110 bini buluyor. Araştırmalar, kadın girişimcilerin yüzde 82’sinin hizmet sektöründe faaliyet gösterdiğini söylüyor. Kadın girişimcilerin yüzde 40’ı işkolu olarak ticaret ve satış alanında yoğunlaşıyor. Kadın girişimcilerin yüzde 70’i mikro işletme sahibi. Kadınların yüzde 75’inin işlerini 2000 yılı ve sonrasında kurduğu da dikkati çekiyor.
Kendi işinin patronu olmak isteyen kadınların son dönemde zincir işletmelerin franchise haklarını almak yönünde tercihte bulundukları görülüyor. Hatta kadın girişimciler şube sayılarını zaman içinde artırıyor. Zincir işletmelerin yöneticileri özellikle kadın franchi-se’lannın başarı listesinde ilk sıralarda olduğunu söylüyor.
Kadınların ağırlıklı olarak yeme içme sektöründeki markalardan franchise aldıkları görülüyor. Mesela 79 franchise şubesi bulunan Aslı Börek’te bu şubelerden 23’ü kadın girişimcilere ait. Marka ve ürün konseptine yakın olmaları nedeniyle bu işe giriş yapan kadınlar başarı listesinde de üst sırada yer alıyor. 32 ilde 71 şubesi olan Bursa Kebap Evi’nin altı şubesinin sahibi kadın. Şube sıralamasına bakıldığında bu şubeler ilk 20’de yer alıyor.
İCADIN SAYISI ARTIYOR
320’ye ulaşan franchise şubeleri içinde 40’ının kadmlar tarafından yönetildiğini söyleyen Kahta Çiğköfte Genel Müdürü Orhan Güze-laydınlı, 2-3 yıldır kadınlardan gelen talepte ciddi bir artış olduğunu ifade ediyor. Kadın girişimcilerin ekonomik ve sosyal hayatta her geçen gün ağırlıklarını artırmasının ve başarılı kadın girişimcilerin diğer kadınlara örnek olmasının bu artışın nedeni olduğunu belirten Güzelay-dınlı, “Bize gelen franchise başvurularının yüzde 30’u kadın girişimcilerden geliyor” diye konuşuyor.
Gayrimenkul danışmanlığı da kadınların tercihlerinde öne çıkıyor. Örneğin Altın Emlak’ın franchise’ları arasına kadınlar beş yıl önce girmiş ve sayıları bugün 11’e ulaşmış durumda.
YÜZDE 20 BÜYÜME VAR!
Şube sayısının yüzde 10’unu kadın yatırımcılar oluşturduğu halde toplam cironun yüzde 15’inin kadın yatırımcıların şubeleri tarafından yapıldığını söyleyen Gönül Kahvesi Franchise ve Pazarlama Müdürü Barış Arıcı, bu kadın girişimciler arasında ilginç hikayeler olduğunu ifade ediyor. Arıcı, bu konuda şunları söylüyor: “Kadın yatırımcı adaylarının ilgisi her yıl periyodik olarak yaklaşık yüzde 20 artıyor. Çok farklı hikayeler var. Örneğin bir şubemizin sahibi, yönetici olarak çalıştığı 3,5 yılın sonunda Gönül Kahvesi şubesine ortak oldu. Daha sonra ortaklan başka şehirde olduklarından dolayı ayrılma kararı alınca tek başına şubenin sahibi olmaya karar verdi. O günden bu yana bu süreci başanlı bir şekilde götürüyor.”
