Kadınlara Girişim Destekleri

Gerek kamu kuruluşları gerekse bankalar, kadın girişimciliğini desteklemek hedefiyle, uzun vadeli ve uygun faizli kredi olanakları sunuyor. Beş yıla varan vadelerle kullandırılan krediler sayesinde bugüne kadar binlerce kadm girişimci işlerini büyütmeyi başardı. Bankalar, KOSGEB ve KGF bu yıl ve önümüzdeki yılda da binlerce kadına uygun faizli kredi kullandırmayı hedefliyor.

Türkiye’de toplam kadın girişimci sayısı hala 110 bin civarında. Ülkemizde toplam 1,2 milyon girişimci olduğu düşünüldüğünde, bu oldukça düşük bir rakam olarak ifade edilebilir. Zira dünyadaki işgücünün yüzde 40’ı kadınlardan oluşuyor. Türkiye’de ise bu oran yüzde 30,8’de kalıyor.

Dünya Ekonomik Forumunun hesaplarına göre, tüm dünyada, kadının işgücüne katılımında kaydedilecek yüzde 1’lik yükselme, küresel gayrisafı hasılada 80 milyar dolarlık artış anlamına geliyor. Türkiye’nin de benimsediği bu hedef gerçekleşirse, yaklaşık 3 milyon kadın daha işgücüne kazandırılacak. Kadın girişimci sayısının da öncelikle 150 bine çıkması amaçlanıyor.

Bu kapsamda Türkiye’de de kadın işgücünün önemi her geçen gün daha fazla fark edilirken, kadınların iş dünyasındaki varlığını güçlendirmek amacıyla kamu ve özel sektör tarafından sunulan destekler sürekli artıyor. Özellikle bankalar sundukları kredi paketleriyle kadın girişimcilere uzun vadeli ve uygun faizli destekler sağlıyor. Bu paketlerin içerisinde ücretsiz ilk çek karnesi, çek tahsilatı, tüm vergi ve SGK ödemelerinde bir gün opsiyon, internet şubesinden ücretsiz havale, EFT gibi hizmetler de yer alıyor.

Bankaların yanı sıra kamu kuruluşları da verdikleri hibe ve kredilerle kadın girişimcilere önemli destekler sunuyor. Örneğin KOSGEB, Yeni Girişimci Desteği kapsamında 50 bin TL hibe, 100 bin TL geri ödemeli olmak üzere toplamda 150 bin TL destek veriyor. Kadın girişimcilere pozitif ayrımcılık yapılarak, destekleme oranı Türkiye’deki birinci ve ikinci bölgeler için yüzde 80 (normalde yüzde 60), üç, dört, beş ve altıncı bölgelerde yüzde 90 (normalde yüzde 70) olarak uygulanıyor.

Aynı şekilde Kredi Garanti Fonu da (KGF) bir iş fikrine dayalı olarak faaliyet gösteren ve faaliyet süresi en fazla iki yıl olan kadın girişimcilerin kullanacakları kredilerin yüzde 85’ine kadar 85 bin TL üst limit ile kefalet sağlıyor.

Haberimizde kadın girişimcilere sunulan kredi paketlerini, kamu kuruluşlarının sağladığı destekleri ve bu desteklere nasıl ulaşılabileceğini araştırdık.

GARANTİ BANKASI
60 AYA VARAN VADE

Garanti Bankası, Kadın Girişimci Destek Paketi kapsamında sunduğu özel faiz oranları içeren ihtiyaç ve yatırım kredileriyle, kadın girişimcilere tahsilat ve ödemelerini kolayca düzenleme olanağı yaratıyor. Kadın Girişimci Destek Kredisi’yle girişimci kadınlara yatırım ve işletme sermayesi ihtiyaçları için 60 aya varan vadelerle taksitli kredi sağlanıyor. Paket kapsamında kadınlara Hazır Hesap ile çek ve faturaları ödemenin yanında, nakit akışını düzenli ve kolayca takip etmelerine yarayan POS ürünü ve düzenli ödemelerinde kullanmaları için şirket ya da şahıs adına hazırlanmış çek karnesi de veriliyor.

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, bugüne kadar kadın girişimcilere 3,2 milyar TL’lik kredi kullandırdıklarını söylüyor. Kadın girişimcilere desteklerinin fınansal enstrümanlarla sınırlı kalmadığına da dikkat çeken Karadere, 2007’de kadın girişimcileri cesaretlendirmek, rol modellerini kamuoyuyla paylaşıp hemcinslerinin bu işi başarabildiğini göstermek amacıyla, Ekonomist Dergisi ve KAGİDER işbirliğiyle Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’nı hayata geçirdiklerini belirtiyor. Bu yıl 10’uncusu gerçekleştirilecek yarışmaya her geçen yıl ilginin arttığını dile getiren Karadere, önümüzdeki dönemde kadın girişimcilerin yeni pazarlara açılması konusunda da çalışmalarını artıracaklarını söylüyor.

DENİZBANK
80 BİN TL’YE KADAR KREDİ

Denizbank da sunmuş olduğu kredi ile kadın girişimcilere destek oluyor. 80 bin TL’ye kadar kredi için tek SMS ile başvuru yapılırken, kredi talebinin yanıtı beş dakika içinde cep telefonuna geliyor. Kadın girişimciler, bundan sonraki 75 gün içinde Denizbank şubelerine giderek kredisini kullanabiliyor. Kredi fırsatına ek olarak, en çok ihtiyaç duydukları bankacılık işlemlerinden oluşan Kadın Girişimci Tarifesi’ni kullanarak tasarruf edebiliyorlar. Bunun yanı sıra Kredi Garanti Fonu (KGF), azami iki yıl faaliyet süresi olan kadın girişimciler için 85 bin TL’ye kadar yüzde 0,3 komisyon ile kefalet sağlayarak krediye erişimlerini kolaylaştırıyor. Denizbank da özellikle teminat yetersizliği nedeniyle kredi alamayan kadın girişimcilere KGF kefaleti ile kredi sağlıyor. Tüm desteklere ek olarak, güvenlikten kargoya, öğle yemeğinden elektrik giderlerine kadar birçok alanda indirimler sunuluyor ve böylece işletmelerin sabit giderleri azaltılıyor.

Denizbank KOBİ Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Murat Kulaksız, kadın girişimcilere finansmana erişimi kolaylaştırarak işlerini kurma veya büyütme aşamasında destek olmayı hedeflediklerini söylüyor. Kulaksız, bu sayede kadın girişimcilerin birikimlerinin çoğalmaları, bankacılık işlemlerinden tasarruf etmeleri ve finansmana erişim sağlamalarında ihtiyaçları olan desteği sağladıklarını sözlerine ekliyor.

FİNANSBANK
50 MİLYON EURO FON

Finansbank, EBRD (Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası) ile işbirliği yaptı ve edindiği fon ile kadınların teminat gösterme sorununun aşılmasına destek sağlamak amacıyla 2Ö15 yılında ‘Kadın Girişimci Destek Kre-disi’ni oluşturdu. Bu kredide faiz oranı müşterilerin kredibilitesine göre değişiyor. Kadın girişimcilere 6-36 ay arasında değişen vadelerde kredi kullandırılıyor. Aynı zamanda altı ay ödemesiz dönem imkanı bulunuyor.

Finansbank KOBİ ve Tarım Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Onur Özkan, bugüne kadar geçen 15 aylık sürede 4 bin 200’den fazla kadın girişimciye 180 milyon TL’nin üzerinde kredi kullandırdıklarını söylüyor. Özkan, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan kadın girişimcilere kullandırılmak üzere 50 milyon Euro’luk ek fon alabilmek için görüşmelerin sürdürdüğünü ifade ediyor. 2016 yıl sonuna kadar bu görüşmeleri sonuçlandırmayı ve ek fonu almayı planladıklarını ifade eden Özkan, “Tahminlerimize göre 2016 .yılına kadar Kadın Girişimci Destek Kredisi ürünümüzün hacmi 200 milyon TL’yi geçecek. Yeni alacağımız 50 milyon Euro tutarlı fonu da 2017 yılında tamamen kullandırmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor.

TEB
ÜÇ FARKLI KREDİ SEÇENEĞİ

Türkiye Ekonomi Bankası (TEB) EBRD, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumu sahipliğinde, kadınlara ait ve kadınların yönettiği işletmeleri desteklemek amacıyla hayata geçirilen ‘Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık ’ Turgut Desteği’ programını sunuyor. Bu programda kadın patronlara 125 bin TL’ye varan 36 ay vadeli kredi desteği veriliyor. Bu kapsamda 50 milyon Euro kredi desteği sunulması hedefleniyor.

Bunun yanı sıra, Kredi Garanti Fonu (KGF) işbirliği ile kadın patronlara yüzde 85 kefaletle 100 bin TL’ye varan kredi olanağı sunuluyor. Bu kapsamda altı aydan beş yıla kadar vadelerle kredi kullandırılırken, ödemesiz dönem öngörülmesi durumunda kadın girişimcilere iki yıla kadar anapara ödemesiz dönem uygulanması sağlanıyor.

‘Altın Teminatlı Kredi’ ile de kadın patronlara altın birikimlerini bozmadan finansman ihtiyaçlarını karşılama imkanı sunuluyor. Anlaşmalı kuyumcular aracılığıyla ziynet/külçe altınların saf altına çevrilerek gerçek kişi altın depo hesaplarına aktanlması ve yatırım teminatı altına alınması karşılığında 24 aya varan vadede üç aya kadar ödemesiz 30 bin TL’ye kadar taksitli ticari nakit kredi kullandırılıyor.

TEB KOBİ Bankacılığı Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür Vekili Turgut Boz, şu ana kadar 4 bin 300’den fazla kadının 49 milyon Euro tutarında maddi teminatsız krediden faydalanmasını sağladıklarını vurguluyor. TEB Kadın Akademisi’ni de başlattıklarını söyleyen Boz, şunları ekliyor: “Şimdiye kadar beş ilde düzenlediğimiz sekiz farklı etkinlikle bin 200’den fazla iş kadınına ulaştık. TEB Kadın Akademisi ile kadın patronların işlerini geliştirmeye yönelik bilgi ihtiyacını karşılıyor ve onları iş dünyasının başanlı kadınlarıyla bir araya getiriyoruz.”

İŞ BANKASI
60 BİN TL’YE 30 AY VADE

EBRD, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Türkiye İş Kurumu tarafından ortaklaşa başlatılan ‘Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Desteği Programı’nın paydaşlan arasında yer alan İş Bankası, bu kapsamda temin edilen 55 milyon dolar kaynağın kadın girişimcilere aktarılmasına çalışıyor. Kadın girişimcilerin kredi taleplerine ilişkin olarak tutar, vade ve faiz sınırlaması bulunmuyor.

İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Murat Bilgiç, kredi taleplerini kullanım alanı, ihtiyaç ve ödeme güçlerine göre birlikte değerlendirip en uygun kredi türünü en uygun koşullarla sağlamaya çalıştıklarını söylüyor. Bilgiç, mevcut kredilere bakıldığında kadın girişimcilerin bankadan kullandıkları kredilerde ortalama tutarın 60 bin TL vadenin ise 30 ay civarında olduğunu gördüklerini belirtiyor. Murat Bilgiç, “Halihazırda Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Desteği Programı kapsamında temin edilen fonun kadın girişimcilere aktarılmasına ilişkin olarak cazip faiz oranlı kredi kampanyamız devam ediyor” şeklinde konuşuyor.

ŞEKERBANK
KIRSALDAKİ KADINLARA ODAKLANDI

Şekerbank, mikrofınansman kre-dilendirme modelini uyguluyor. Daha önce sisteme dahil olmadığı için kredi imkanlarına erişemeyen ve üretim yapan kişilerin hane halkı geliri ve nakit akışı esas alınarak ilerletilen kredilen-dirme modeli yüz yüze iletişime dayanıyor. Özellikle Anadolu’daki kadınların yüzde 55’inin bankacılık sistemine dahil olmadığı göz önüne alınarak mik-rofinansman projesinde kadınlara öncelik tanınıyor.

Şekerbak Strateji ve Kurumsal İletişim Genel Müdür Yardımcısı Aybala Şimşek, kırsal bölgelerde yaşayan bu kapsamdaki kadınların girişimcilik kabiliyetlerini artırmak için onlarla birlikte gelir gider tablolarını ve bilançolarını oluşturup ihtiyacı ve ödeme gücünü tespit ettiklerini söylüyor. Evde üretim yaparak aile bütçesine katkıda bulunan ya da kırsal bölgelerde girişimci olarak ekonomiye dahil olmayı amaçlayan girişimci kadınlara özel nakit akışına uygun vade yapısı ve ödeme planı oluşturuluyor.

Mikrofınansman projesinin 2015 yılında başlayan yeni fazı ile son 1,5 yılda yüzde 24’ü kadın olmak üzere 240 kişiyi ilk kez bankacılıkla tanıştırdıklarına dikkat çeken Şimşek, her yıl 150 kadını bankacılık sistemine dahil etmeyi hedeflediklerini sözlerine ekliyor. Şimşek, “Genel olarak bakarsak, tüm müşteri segmentlerinde kadın bankacılığı kapsamında yaptığımız çalışmalar ile son bir yılda yaklaşık 7 bin 500 kadın girişimciye 300 milyon TL finansman sağladık. 2018 sonuna kadar da özellikle kırsal bölgelerde olmak üzere 28 bin kadın girişimciyi destekleyerek ekonomiye kazandırmayı hedefliyoruz” diyor.

FİBABANK
DIŞ TİCARET DESTEĞİNİ ARTIRACAK

Fibabanka’nın ‘Kadın Girişimci Paketi’, değişen piyasa koşullarına göre oluşan tabela faiz oranlarında ve kredi masraflarında indirimler sağlıyor. İşletme sermayesi kredileri 36 ay, yatırım kredileri ise 60 ay vadeye kadar kadın girişimcilerin hizmetine sunuluyor. Paket ayrıca ücretsiz ilk çek karnesi, ücretsiz çek tahsilatı, tüm vergi ve SGK ödemelerinde bir gün opsiyon, ilk yıl ücretsiz Bonus Business kredi kartı, internet şubesinden ücretsiz havale, EFT ve indirimli Pembe Kurdele Hayat Sigortası hizmetlerini de kapsıyor.

Fibabanka Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Emre Ergun, önümüzdeki yıl Kadın Girişimci Paketi’ne yeni ürünler ve ayncalıklar ekleyerek verdikleri desteğin kapsamını daha da genişleteceklerini söylüyor. Ergun, “Kadın girişimcilerimizin istihdam yarattığı sektörlere özel ürün ve hizmetler sunmaya devam edeceğiz. İhracat yapan kadın girişimcilerimizi de dış ticaret ürünlerimiz ile daha çok buluşturacağız” diye konuşuyor.

KOSGEB
50 BİN TL’LİK HİBE VERİYOR

KOSGEB’in uygulamalı girişimcilik eğitimlerini tamamlayan girişimcilerin kurdukları işletmeler ile İŞGEM’de yer alan işletmeler Yeni Girişimci Deste-ği’ne başvuru yapmaya hak kazanıyor. Bir nevi başlangıç sermayesi niteliğinde olan Yeni Girişimci Desteği kapsamında 50 bin TL’si hibe, 100 bin TL’si geri ödemeli olmak üzere toplamda 150 bin TL destek veriliyor. KOSGEB, Yeni Girişimci Desteği’nde kadın girişimcilere pozitif aynmcılık yaparak, destekleme oranını Türkiye’deki birinci ve ikinci bölgelerde yüzde 80 (normalde yüzde 60), üç, dört, beş ve altıncı bölgelerde yüzde 90 (normalde yüzde 70) olarak uygulanıyor. Yeni Girişimci desteği kapsamında girişimcilere işletme kuruluş desteği olarak 2 bin TL, makine teçhizat alımı için 18 bin TL, kira ve personel giderleri için 30 bin TL olmak üzere toplamda 50 bin TL hibe destek veriliyor. Aynca girişimcilere makine teçhizat ve yazılım alımlarında 100 bin TL’ye kadar geri ödemeli destek veriliyor. 2012 yılından bugüne, Yeni Girişimci Desteği kapsamında 11 bin 65 girişimciye 203,3 milyon TL destek ödemesi yapıldı. Destek alan girişimcilerin yüzde 48’i ise kadın girişimci.

KOSGEB Başkanı Recep Biçer, Yeni Girişimci Desteği kapsamında sağladıklan desteklerin her geçen arttırıldığına işaret ediyor. Biçer, “Kadın girişimciliğini arttırma amacıyla kullandırdığımız desteklerde bu yıl ve önümüzdeki yıl önemli artışlar kaydedeceğimizi düşünüyorum” diyor.

KREDİ GARANTİ FONU
YÜZDE 85’LİK KEFALET

Kredi Garanti Fonu (KGF), bir iş fikrine dayalı olarak faaliyet gösteren ve faaliyet süresi en fazla iki yıl olan kadın girişimcilerin kullanacakları kredilerin yüzde 85’ine kadar 85 bin TL üst limit ile kefalet sağlıyor. Hazine desteği fonları kullanılarak verilen bu kefaletler için uygulanan başvuru ücreti ve kefalet komisyonları asgari düzeyde. Yani yüzde 2 yerine binde 3 kefalet komisyonu uygulanıyor. Kredinin vadesi en çok iki yıllık ödemesiz dönem ile birlikte beş yıl ile sınırlı. Başvuru koşullarında, 55 yaşını aşmamış olmak, en az ilkokul mezunu olmak, işletmenin en çok iki yıldır faaliyette olması gibi kriterler aranıyor.

KGF Genel Müdürü İsmet Ger-gerli, bugüne dek öz kaynaklardan ve Hazine Müsteşarlığı’ndan sağlanan destek kapsamında toplam 186 kadın girişimciye 5,5 milyon TL tutannda kefalet vererek 7 milyon TL’lik kredi kullandırdıklarını söylüyor. KGF olarak son altı ayda yüzde 45 oranında büyüdüklerine de dikkat çeken Gergerli, şöyle devam ediyor: “Kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık uygulamalarımız çeşitlenerek artacak. Kadın girişimciler ‘öncelikli KOBİ’ler’ listemizde de yer alıyor. Yurtdışından sağladığımız kaynakları da baz alarak kadın girişimcilerimizin hizmetine sunacağımız yeni proje ve ürün çalışmalarımız devam ediyor. Bu fonlarla yapacağımız yeni işbirlikleri sayesinde kadın girişimcilerimize daha uygun komisyon ve faiz oranlarında kefalet sağlamaya devam edeceğiz.”

Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı SANEM OKTAR
“5 bin kadına eğitim desteği vereceğiz”

“Bugüne kadar destek verdiğimiz kadın girişimci ve bu yönde teşvik etmek amacıyla ulaştığımız kadın sayısını 10 binlerle ifade edebiliriz. Garanti Bankası ile birlikte düzenlediğimiz Kadın Girişimci Buluşmaları kapsamında 32 ilde yaklaşık 7 bin kadın girişimciye, Garanti Bankası ve Ekonomist dergisi işbirliği ile düzenlediğimiz Kadın Girişimci Yarışması aracılığıyla da dokuz yılda 32 bin kadına ulaştık. Sunduğumuz diğer eğitim ve mentorluk hizmetlerinden de bugüne kadar yüzlerce kadın yararlandı. Kadın Girişimciler için mentor ağı projemizde bir yıl boyunca KAGİDER’in mentorlerinden mentorluk alan kadın girişimcilerin işlerinde bir yıl içinde yüzde 6o’ın üstünde büyüme, yüzde 50’nin üstünde ciro artışı gözlemledik. Mevcut çalışmalarımızı sürdürüyor ve ihtiyaçlara göre bunları geliştiriyor veya yeni projeler oluşturuyoruz, ihtiyaçları belirlemek için anket ve odak grup çalışmaları gerçekleştiriyoruz.

Dijital ve teknolojik kanalları daha fazla kullanarak daha çok sayıda kadına ulaşmayı hedefliyoruz, işimi Kuruyorum eğitimlerini Işık Üniversitesi işbirliği ile online platforma aktardığımız Pusula projemizle önümüzdeki yıl bin, üç yıl içinde de 5 bin kadına eğitim desteği sunmayı planlıyoruz!’

GAMZE CİZRELİ
“Sermayeyi yönetmek büyük hatalardan kurtarır”

“Girişimcilik çok çalışma ve birikimle örülen uzun bir maraton. Girişimci olmanın temeli öncelikle sevdiğiniz işi yapmaya dayanıyor. Ardından vizyoner olmanız, dünyayı takip etmeniz, iletişim gücünüz ve disiplininiz geliyor. Benim kadın girişimcilere beş tavsiyem var. Neyi yapabiliyorsan ya da yapabileceğini hayal ediyorsan oradan başla. Her şeyi yapmaya çalışarak bölünme, zamanı iyi kullan. Değişen dünya koşullarında, her konuda uzman olamazsın; iyi ekip kur, bilgi birikimi yüksek insanlarla yola çık. Sermayeyi yönetmek büyük hatalardan kurtarır. Kendini ve var olanı tekrar etme, bundan sonra sadece bilenlerin değil, bilgiyi zevkle sunabilenlerin, yenilikçi ve yaratıcı olabilenlerin yükseldiği bir dönem olacak.”

Büfe işletmecisi CENNET İŞLEK
“İşe uzun vadeli bakmayı öğrendim”

“Osmaniye-Düziçi’nde 2014 yılında kurduğum Vitamin Büfe’nin işletmecisiyim. 28 yaşındayım, evli ve iki çocuk sahibiyim. İşletmemde çoğunlukla tost ve portakal suyu satıyorum. Daha önce hiçbir bankayla çalışmamıştım. İşimde zorlandığım bir dönemde Şekerbank ile tanışarak finansman sağladım.

Daha öncesinde kredi almaya cesaretim yoktu. 8 bin TL’lik 24 ay vadeli kredi kullanarak, halden ürün almak ve maliyetlerimi böylece azaltmak için araç satın aldım. Büfem için toplu portakal alımı yapıyorum. Alım yaparken de kayınpederimin aracını kullanıyordum. Ancak bir hayli uğraştırıyordu. Bankadan aldığım kredi sayesinde kendi aracımızı satın aldık. Araç, günlük rutin işlerimizi çok kolaylaştırdı. Hem kredimi aldım hem de onlardan eğitim almış oldum ve yaptığım işe uzun vadeli bakmayı öğrendim. Arabayı yenilemeyi düşünüyorum. Hatta önümüzdeki dönemde yan dükkân ile büfeyi birleştirip işletmemizi genişletmeyi planlıyoruz. Bu konuda da Şekerbank’ın desteğiyle büyüyebileceğimizi biliyoruz. Kredimin ödemesi bittikten sonra işimi büyütmek için yeniden kredi almayı düşünüyorum”

BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist. com. tr