Franchise alarak yutdışında iş kurmak

Türkiye’nin popüler şirketleri yurtdışında franchising sistemiyle şubeler açacak. Peki, kim hangi ülkeleri hedefliyor? Yatırım şartları nedir? Franchise alarak iş kurmak isteyen girişimci nasıl bir yol izlemeli? Ne tür teşvikler var? İşte detaylar…

SEKTÖRÜ fark etmiyor, hepsinde rekabet gün geçtikçe zorlaşmakta. Ayakta kalabilmek için maliyet ve fiyat avantajı sağlamak yeterli değil, artık “küresel marka” olmaya ihtiyaç var. Bu gerçekten yola çıkan şirketler yurtdışma açılarak büyümeye çalışıyor. Restoran, kafe, gayrimenkul… Farklı alanlarda faaliyet gösteriyorlar. Son dönemde şube sayılarını hızla artırdılar. Ortak özellikleri ise güçlü bir franchise altyapısına sahip olmaları. Eğer yurtdışmda iş kurma planlarınız varsa söz konusu şirketlerin franchise koşullarına bir göz atın deriz. Zira yatırımcı, girişimcilere önemli destekler sunuyorlar.

“İLK ADIMI GÜÇLÜ ATIN”

Geçtiğimiz Mart ayında yurtdışı bayiliklerle ilgili bir haber çalışması yapmıştık. Okurlarımız haberimize çok yoğun bir ilgi gösterdi. Bunun üzerine haberi içeriğini çok daha kapsamlı bir hale getirerek kapak konusu olarak tekrarlamadan yenilemeyi uygun bulduk.

Stratejik İşler GFC Turkey Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Haznedar, “Yurti-çinde franchise alanında başarılıysanız yurtdışına açılmaktan çekinmeyin. Zira sisteminiz tutmuş demektir. Ancak yine de ön hazırlık yapmanız şart” diyor. Girişim uzmanları mutlaka hedef pazarınızı incelemeniz ve buna göre bir büyüme stratejinizin olması gerektiği konusunda uyarıyor. Çoğunlukla şirketler “master franchise” sistemi ile bölgede liderlik yapacak bir yatırımcı ile pazara girişi yapmayı tercih ediyorlar. Çünkü güçlü, yerel bir ortak bu süreci kolaylaştırıyor. Pazarda kalıcı olma şansınız artıyor. Öyle ya da böyle pazar potansiyelinin yatırımcılar tarafından çok iyi araştırılması gerektiğini vurgulayan Haznedar, uzun soluklu bir yatırım için, iyi bir hazırlık ve etüt yapılması gerekeceğini söylüyor. Ülkenin çalışma koşulları, iş yapış şekli, yatırım şartları dikkat edilmesi gereken ön hazırlık kalemlerinden sadece bir kaçı. Ayrıca ilgili ülkedeki diğer firmaların izlediği modeller incelenebilir.

“DEVLET DESTEĞİNİ İNCELEYİN”

Yurtdışında yatırım yapmak isteyenlerin her şeyden önce mevzuatı iyi inceleyip, iş modellerini ona göre oluşturmasında yarar var. Örneğin, Almanya’da şube ya da bağımsız bir tüzel kişiliğe sahip bir şirket kurulabilir. Ancak muhtelif sebeplerden dolayı bağımsız bir şirket kurmak şube açmaktan daha avantajlı bulunuyor. Eğer franchise veya acente sistemiyle Almanya’da yatırım yapılacaksa, franchise alanın çalışma şartlarını dikkate almak gerekiyor. Örneğin, franchise alan bağımsız olduğu halde, franchise veren sosyal güvenlik primlerini ödemek zorunda kalabiliyor.

Tüm bunların yanı sıra yurtdışına eliniz güçlü gitmek istiyorsanız devlet desteklerinden yararlanmayı ihmal etmeyin deriz. Zira yurtdışında franchise veren Türk menşeli firmalara Ekonomi Bakanlığı mağaza kirasından dekorasyon masraflarına, aşçı maaşından pazar araştırmasma kadar birçok konuda hibe veriyor.

FRANCHİSE VERENE HİBE

Franchise destekleri, Ekonomi Bakanlığı Turquality Destek Programı kapsamında veriliyor. Program, Ekonomi Bakanlığı ve TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) işbirliğiyle yürütülüyor. Turquality Destek Programı’ndan yararlanabilmek için öncelikle müracaat eden firmanın, markasını Türkiye’de tescil ettirmiş olması gerekiyor. Ardından hedef pazarların en az birinde de markanızın tescil edilmesi şartı var. Bu kriterlere uygunsanız doğrudan başvurabilirsiniz.

Franchising desteklerinden yararlanmak isteyen markaların yurtdışında bir, yurtiçinde ise en az beş şubeye sahip olması gerekiyor. Şirket sermayesinin yüzde 50’nin üzerinde yerli olma zorunluluğu var. Şirket yüzde 100 yerliyse söz konusu desteklerden yüzde 50 oranında yararlanabilir. Yüzde 70 yerli sermaye olması durumda ise bu oran yüzde 35’e düşüyor. Yurtdışında açılacak lokanta ya da kafelerin Türk kültür unsurlarını yansıtması gerekiyor. Buna göre ilk başvuru esnasında mönüde en az yüzde 50 oranında Türk mutfağını temsil eden yemeklerin bulunması şartı aranıyor.

“MÜKEMMEL YÖNETİM MODELİ”

Marka sahibi şirketin bu desteklerden yararlanabilmesi için Turquality’nin istediği “mükemmel yönetim” modeline sahip olması gerekiyor. Bunun için 10 ana performans kriterine göre şirketiniz mercek altına almıyor. Bu performans alanları şöyle sıralanıyor: Stratejik planlama ve kurumsal performans yönetimi, finansal performans, marka yönetimi, marka performansı, tedarik zinciri yönetimi, müşteri-pazarlama ve ticaret yönetimi, ürün tasarım-geliştirme, insan kaynakları yönetimi, kurumsal yönetişim ve bilgi teknolojileri.

MARKA TESCİLİ ÇOK ÖNEMLİ

Marka koruması ‘tescil’ ile sağlanabiliyor. Bu nedenle öncelikle marka sahibinin yurtdışında tescille ilgili ihtiyaç analizini yapması ve hangi tescil sistemlerinden faydalanacağını belirleyerek uygun bir yol haritası oluşturması gerekiyor. Tüm bunlar için müracaatın yapılması ve markanın koruma altına alınması için gerekli işlemlerin vakit geçirmeden en kısa sürede başlatılması önem taşıyor.

Marka tesciliyle iş bitmiyor elbette. Onu üçüncü şahıslara karşı koruyabilmek için gerekli adımların da atılması gerekiyor. Bu noktada ‘marka izleme’ hizmeti ön plana çıkıyor. Bu hizmetle dünya genelinde veya ticari faaliyet gösterilen ülkeleri kapsayacak şekilde bölgesel olarak bülten yayınları kontrol edilebiliyor. Marka sahipleri, kendilerinin-kine benzer gördükleri marka yayınlarına itiraz ederek veya hukuki işlem başlatarak tescil almalarını engelleyebilir. Bu hizmet aynı zamanda sektör analiz yapılmasına ve buna bağlı olarak aynı faaliyetle iştigal eden firmaların marka tescili noktasında ne tür adımlar attıklarının tespiti ve bunlara göre yeni stratejiler belirlenmesini de mümkün kılıyor.